طی ۹ ماهه نخست امسال بالغ بر ۸۱ میلیون و ۱۱۸ هزار تن انواع کالاها و محصولات مختلف نفتی و غیرنفتی به ارزش ۲۷ میلیارد و ۷۱۳ میلیون و ۱۲۳ هزار و ۶۷۵ دلار به بیش از ۳۴۵ کشور مختلف صادر شده است. در حالی که در همین بازه زمانی ۹ میلیون و ۵۰۷ هزار تن انواع کالاها و محصولات مختلف به ارزش ۱۲ میلیارد و ۲۸۱ میلیون و ۹۱۸ هزار و ۶۴۵ دلار در فهرست واردات ثبت شد و این آمار نشان می‌دهد که تراز بازرگانی ایران در ۹ ماهه نخست امسال به بیش از ۱۵ میلیارد و ۴۳۱ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۳۰ دلار رسیده است اما از سوی دیگر می توان گفت که واردات محصولات مختلف طی نه ماهه نخست امسال گران تر و صادرات ارزان‌تر شده است.
البته تراز بازرگانی کالاهای غیرنفتی (بدون احتساب نفت و تجارت چمدانی) طی ۹ ماهه امسال تقریبا به صفر رسیده است در حالی که در ۹ ماهه سال گذشته همین عدد به حدود منفی دو میلیون دلار رسیده بود، چرا که مقایسه این آمارها نشان می‌دهد که در این بازه زمانی میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به بیش از ۹۱ هزار و ۲۶۲ تن به ارزش ۳۱ میلیون و ۵۹۳ دلار رسیده است و این در حالی است که میزان واردات کشور در این مدت به ۲۴ هزار و ۸۶۷ تن به ارزش ۳۱ میلیون و ۵۳۸ هزار دلار رسیده است.
البته نکته جالب اینکه متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۳۴۶ دلار بوده است که در مقایسه با ۹ ماهه سال گذشته ۱۷.۸۱ درصد کاهش مواجه شده و در مقابل کالاهای وارداتی هستند که از سویی متوسط قیمت بالاتری معادل ۱۲۶۸ دلار به ازای هر تن دارند و از سوی دیگر ۸.۱۹ درصد نسبت به ۹ ماهه سال گذشته افزایش قیمت را تجربه کرده اند که وضعیت نشان می دهد بازار تجاری انواع محصولات و کالاهای مختلف بی تاثیر از نوسانات نرخ دلار طی ماه‌های اخیر نیست.
این تحولات در تجارت کلان کشور در حالی صورت می‌گیرد که بر اساس اعلام وزیر صنعت، معدن و تجارت آمار تراز تجاری ایران طی ۱۰ ماهه سال ۱۳۹۳ معادل منفی یک دلار بود و طی سال‌های گذشته تلاش می‌شد تراز تجاری ایران را به صفر و سپس به سمت مثبت شدن حرکت دهند.
گرچه در آمار صادرات قطعی ۹ ماهه امسال محصولات پتروشیمی، میعانات گازی و گاز طبیعی بیشترین سهم را (معادل) داشته‌اند و سایر کالاها نیز مجموعاً از این سه دسته محصولات از نظر وزنی و ارزشی کمتر بودند اما صادرات همین محصولات سبب شدند تا تراز بازرگانی ایران به سمت مثبت شدن حرکت کند و از حدود مثبت پنج میلیارد دلار در اواسط امسال به مثبت ۱۵ میلیارد دلار برسد.
عمده کشورهای واردکننده در فهرست صادرات ایران
کشورهای چین، امارات متحده عربی، عراق، ترکیه و جمهوری کره عمده‌ترین مشتریان انواع محصولات ایرانی به شمار می‌رفتند که مجموعاً حدود ۷۰ درصد محصولات و کالاهای غیرنفتی را از نظر وزنی و حدود ۶۵ درصد این محصولات را از نظر ارزش دلاری خریداری کرده‌اند و سایر ۱۴۰ کشور دیگر سهمی به ترتیب ۳۱ و حدود ۳۵ درصد از نظر وزنی و ارزشی در بازار صادراتی ایران داشته‌اند.
جالب‌تر اینکه در فهرست واردات انواع محصولات و کالاهای غیرنفتی نیز نام کشورهایی مانند چین، امارات، جمهوری کره و ترکیه که جزو عمده‌ترین خریداران محصولات ایرانی به شمار می‌رفتند، به ثبت رسیده است که به همراه آلمان، جزو عمده‌ترین کشورهای طرف معامله فهرست وارداتی ایران به شمار می‌روند و سهمی معادل ۶۰ درصد از نظر ارزش دلاری و حدود ۴۲ درصد از نظر وزنی را در این بازار از آن خود کردند و مابقی ۱۲۸ کشور صادرکننده انواع محصولات به ایران مجموعاً حدود ۵۸ درصد از نظر وزنی و ۴۰ درصد از نظر ارزش دلاری سهامدار بازار وارداتی ایران هستند.
البته چین و امارات، در فهرست صادراتی و وارداتی محصولات و کالاهای مختلف طرف معامله با ایران جزو عمده‌ترین صادرات‌کنندگان و واردکنندگان این محصولات از ایران به شمار می‌روند و در فهرست کشورهای طرف معامله در رتبه اول و دوم قرار گرفته‌اند که به عنوان مثال در جدول واردات انواع محصولات و کالاهای غیرنفتی این دو کشور سهمی معادل ۲۹ درصد از نظر وزنی و حدود ۴۰ درصد از نظر ارزش دلاری دارند و در بازار صادراتی ایران به عنوان مشتری تاجران ایرانی، چین و امارات مجموعاً سهمی معادل ۴۰ درصد از نظر وزنی و حدود ۳۴ درصد از نظر ارزش دلاری دارند.
البته نگاهی به جدول واردات انواع محصولات و کالاها در ۹ ماهه نخست امسال نشان می‌دهد که اقلام عمده وارداتی طی ۹ ماهه امسال شامل ذرت دامی به ارزش حدود هزار میلیون دلار، لوبیای سویا به ارزش ۶۵۶ میلیون دلار، قطعات لوازم یدکی اتومبیل‌های سواری به استثنای لاستیک به ارزش ۶۰۵ میلیون دلار، وسایل نقلیه موتوری به ارزش ۵۴۴ میلیون دلار و برنج به ارزش ۵۲۷ میلیون دلار هستند که سهم ارزشی معادل حدود ۱۲ درصد در کل واردات محصولات مختلف به ایران را داشته‌اند.
ایسنا