در ابتدای دی ماه، قیمت برخی از اقلام مانند میوه و سبزی‌ها به دلیل نوسان فصلی، روند افزایشی داشت و همچنین تقاضای شب یلدا باعث شده بود که بهای این گروه‌ها روند افزایشی خود را حفظ کند.
اکنون آمارها نشان می‌دهد که به مرور این عامل نوسان، از بهای دو گروه میوه‌ها و سبزی‌ها عبور کرده و تورم این گروه را در بازه هفتگی و ماهانه منفی کرده است. این دومین هفته متوالی است که تورم این دو گروه در بازه ماهانه و هفتگی، زیر صفر نوسان می‌کرده است. پیش‌تر نیز در گزارش نخست روز 9 دی ماه، با عنوان«تصویر واقعی اثر نوسان ارزی» پیش‌بینی کرده بود که نوسان بالای این دو گروه تحت تاثیر اثرات زودگذر بود، این در حالی است که برخی از گزارش ها، این گرانی را به افزایش قیمت ارز نسبت دادند. در این گزارش عنوان شده بود: «نوسان‌های هفتگی و ماهانه بیشتر در اقلام میوه و سبزی‌ها بوده که تحت‌تاثیر دو عامل «اثر فصلی» و «افزایش تقاضا در شب یلدا» بوده است و مواد خوراکی پرتقاضای دیگر کم‌نوسان بوده‌اند. این در حالی است که برخی از خبرهای منتشر شده با بزرگنمایی اثر دلار بر تورم مصرفی و بدون استناد به آمار رسمی، سعی دارند تورم انتظاری را هدف‌گیری کنند.»
اثر نوسان فصلی
نوسان فصلی، عاملی است که در مقاطع ویژه‌ای از زمان باعث می‌شود که قیمت‌ها تحت تاثیر قرار گیرد، به‌طور طبیعی در هر سال رخ می‌دهد. به‌عنوان مثال امکان دارد در انتهای آذر به دلیل کاهش درجه دمای هوا، تولید و عرضه برخی از میوه‌ها یا سبزیجات کاهش یابد که این عامل منجر به افزایش قیمت خواهد شد اما پس از اینکه به مرور تغییرات دمای هوا، به حد نرمال رسد، با تولید و عرضه بیشتر محصولات، قیمت آن نیز به محدوده نرمال بازخواهد گشت. در آذر ماه در گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده، تورم گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» بسیار بالا گزارش شده بود که یکی از مهم‌ترین دلایل آن نوسان فصلی در ماه پایانی بود. در نتیجه تورم ماهانه کل نیز نسبت به ماه‌های قبل در سطح بالایی قرار داشت. پیش‌بینی می‌شود با کمرنگ شدن این اثر، تورم ماهانه دی ماه نیز نسبت به آذر ماه کمتر گزارش شود.
کاهش قیمت میوه و سبزی‌ها
بانک مرکزی گزارش خرده فروشی در هفته منتهی به 17 دی ماه سال جاری را منتشر کرد. گزارش بانک مرکزی در نیمه دی ماه حاکی از آن است که دامنه نوسان مواد خوراکی طی هفته، از منفی 4/7 درصد تا مثبت 4/6 درصد ثبت شده است. این بازه نوسان در بازه ماهانه از منفی 11/7 درصد تا مثبت 8/1 درصد بوده است.در بازه هفتگی، تورم کالاها (متوسط قیمت در هفته مورد بررسی نسبت متوسط قیمت در هفته قبل از آن) در 4 گروه افزایشی، در 4 گروه کاهشی و در سه گروه مواد خوراکی صفر بود. در بین مواد خوراکی بیشترین کاهش قیمت مواد خوراکی مربوط به گروه سبزی‌ها بود که طی یک هفته 7/ 4 درصد از ارزش آن کاسته شده است. در هفته گذشته قیمت میوه‌ها نیز 0/3 درصد کاهش یافته است. در بازه ماهانه نیز قیمت سبزی‌های تازه 11/7 درصد کاهش یافته و میوه‌های تازه نیز 4/7 درصد افت کرده است. این دومین هفته متوالی است که تورم هفتگی و ماهانه این دو گروه منفی گزارش شده است. این در حالی است که در هفته ابتدای دی ماه که مصادف با افزایش قابل توجه نرخ ارز بود، تورم این دو گروه در بازه هفتگی و ماهانه، مثبت و بالا گزارش شده بود. بر این اساس برخی از رسانه ها، این افزایش را به رشد قیمت ارز نسبت دادند. در گزارش‌های قبلی اشاره کرده بود که این افزایش قیمت به دلیل دو عامل فصلی و افزایش تقاضای شب یلدا بوده است.
تغییرات قیمتی گروه‌ها
گزارش خرده فروشی از حدود 40 کالای خوراکی تشکیل شده است که کالاها در یازده گروه، تقسیم بندی شده است. یکی از این گروه‌ها، «میوه‌های تازه» است که از 9 قلم خوراکی تشکیل شده است. در هفته منتهی به 17 دی ماه، بیشترین افزایش قیمت هفتگی، مربوط به نارنگی بود که قیمت آن با 9 درصد رشد به 4 هزار و 600 تومان رسید. همچنین بیشترین کاهش هفتگی نیز به انگور نسبت داده شد، بهای این کالا با 12 درصد کاهش نسبت به هفته قبل، به 4 هزار و 600 تومان رسید. این کالا در بازه ماهانه کاهش 27 درصدی را پشت سرگذاشته است. همچنین قیمت پرتقال که به‌عنوان یک کالای پرتقاضا محسوب می‌شود، به 4 هزار و 200 تومان رسیده است و نسبت به هفته قبل 2/5 درصد و نسبت به ماه قبل 7/6 درصد افت داشته است.
گروه سبزی‌های تازه نیز از هشت کالا تشکیل شده است. در بین این کالاها بیشترین کاهش هفتگی مربوط به خیار است که بهای آن با 13درصد کاهش به 2 هزار و 300 تومان در هر کیلو رسیده است. بیشترین افت ماهانه نیز در گوجه فرنگی مشاهده می‌شود که قیمت هر کیلو از آن با 29 درصد کاهش طی ماه 2 هزار و 100 تومان ثبت شده است. در این گروه، سبزی‌های برگی، با ثبت تورم 1/2 درصدی طی هفته و 3/1 درصدی طی ماه تنها کالایی بوده که افزایش قیمت را پشت سر گذاشته است. سطح قیمت سبزی‌های تازه نسبت به مدت مشابه سال قبل (دی ماه 94) 19درصد کاهش قیمت را پشت سر گذاشتند. اما شاید در نظر عامه مردم بیش از آنکه گرانی میوه و سبزیجات به چشم آید، تغییرات برخی گروه‌ها مانند گوشت مرغ، گوشت قرمز، تخم‌مرغ و برنج ملموس تر باشد. در هفته گذشته بهای گوشت مرغ در هر کیلو 6 هزار و 700 تومان گزارش شد. این سطح قیمتی نسبت به هفته قبل 0/7 درصد و نسبت به ماه قبل 7/2 درصد افت قیمت را پشت سر گذاشت.
در چند هفته گذشته، زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه قیمت گوشت قرمز، افزایش یافته است. البته مسوولان این حوزه وعده دادند که این گرانی موقتی خواهد بود. در هفته منتهی به 17 دی ماه قیمت گوشت گوسفند با استخوان نسبت به مدت مشابه سال قبل 25 درصد رشد داشته و به 44 هزار و 600 تومان رسید. قیمت گوشت گاو و گوساله بی‌استخوان نیز با ثبت رقم 37 هزار و 500 تومان در هر کیلو نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش 3/1 درصدی داشته است. گزارش‌های غیررسمی هم نشان می‌دهد که در روزهای اخیر قیمت گوشت قرمز کاهش داشته است. در هفته منتهی به 17 دی ماه، قیمت تخم مرغ 4/6 درصد رشد کرد. قیمت هر شانه دو کیلویی تخم‌مرغ معادل 10 هزار و 600 تومان گزارش شده است. این رقم نسبت به ماه قبل نیز 3 درصد رشد کرده، اما نسبت به دی ماه سال قبل، تغییری نداشته است. در هفته مورد بررسی سایر گروه‌ها نوسان قابل توجهی نداشتند و طی هفته قیمت سه گروه حبوب، چای و روغن نباتی ثابت ماند.
دنیای اقتصاد