این کانال‌شکنی‌ها در شرایطی صورت گرفت که همچنان حرکت نماگرهای بازار مدیون رشد قیمت در نمادهای کوچک بوده است. هرچند انتظار انتقال فضای مثبت این نمادها به بزرگ‌تر‌های بازار وجود داشت، اما وضعیت بازارهای جهانی مانع از تحرک این دسته از نمادها شده است. از این رو تداوم تحرک در نمادهای کوچک‌تر محتمل‌ترین سناریو برای بورس در روزهای آتی محسوب می‌شود.
نماگر بورس تهران روز دوشنبه با ثبت رشد 0/3 درصدی شاهد عبور از کانال 78 هزار واحدی بود. در جریان معاملات این روز شاخص کل با رشد 247 واحدی، در سطح 78 هزار و 108 واحدی قرار گرفت تا بازدهی بازار سهام از ابتدای سال به بیش از 1/1 درصد برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد شاخص پیش از این در تاریخ 5 بهمن ماه در این سطوح قرار داشته است. عبور شاخص کل بورس تهران از مرز 78 هزار واحدی، روز دوشنبه در حالی رخ داد که معامله‌گران فرابورس ایران نیز شاهد کانال‌شکنی آیفکس بودند. شاخص این بازار در جریان معاملات این روز با رشد پله‌ای 9واحدی معادل یک درصد موفق به عبور از کانال 900 واحدی شد، هر چند در ادامه نتوانست در این سطح پایدار باشد (نماگر این بازار معاملات روز دوشنبه خود را در سطح 899/5 واحدی به پایان رساند).
رشد بیشتر از انتظار نمادهای کوچک
همان‌طور که در گزارش‌های پیشین به کرات گفته شد، حرکت شاخص کل در تمام روزهای معاملاتی سال جاری مدیون رشد قیمت سهام شرکت‌های کوچک بوده است. روز دوشنبه نیز از این قاعده مستثنا نبود. در جریان معاملات این روز شاخص هموزن، رشد بیش از یک درصدی را تجربه کرد (شاخص هموزن از ابتدای سال جاری با رشد بیش از 7 درصدی مواجه بوده است این در حالی است که رشد شاخص کل تنها حدود یک درصد بوده و اختلاف میزان بازدهی این دو متغیر که حالا به 6 درصد رسیده است، شاهدی بر ادعای حرکت شاخص تحت تاثیر رشد قیمت در نمادهای کوچک است. هر چند رشد این نمادها بهبود نسبی در معاملات سهام را فراهم آورده است، اما کارشناسان در این باره می‌گویند رشد قیمت در برخی نمادهای کوچک نسبت به پیش‌بینی بودجه این شرکت‌ها جلوتر حرکت کرده است. در همین راستا قیمت برخی از این نمادها بیش از انتظارات رشد داشته‌اند. در این باره باید گفت، در هر صعودی باید در انتظار یک اصلاح بود، حال اگر این صعود بدون پشتوانه بنیادی رخ دهد، باید در انتظار ریزش شدیدتر قیمت‌ها بود.
سرایت رشد به بزرگ‌تر‌های بورس؟
در گزارش‌های پیشین گفته شد که تحرک نمادهای کوچک می‌تواند به تدریج به نمادهای متوسط تا بزرگ بازار سهام سرایت کند. در همین راستا تحرکات مثبتی در نمادهای زیر‌مجموعه گروه خودرویی در جریان معاملات روزهای شنبه و یکشنبه به وجود آمد. روز دوشنبه اما هر چند بازار شاهد تداوم موج مثبت در نمادهای خودرویی بود و بیشتر این نمادها با رشد قیمت به کار خود ادامه دادند، اما در ساعات میانی معاملات صفوف خرید تشکیل شده در این نمادها جمع‌آوری شد. به‌نظر می‌رسد با رشد‌های اخیر قیمتی در نمادهای خودرویی، قیمت بسیاری از نمادهای زیر‌مجموعه این گروه به سطوح مقاومتی نزد سهامداران رسیده‌اند. این سطوح مقاومتی در جریان معاملات روز دوشنبه موجب شد برخی معامله‌گران به ویژه سهامداران حقوقی در این نمادها برای کسب بازدهی فروشنده شوند. به اعتقاد کارشناسان، پولی که در بازار سهام وجود دارد، قدرت ایجاد تحرک در نمادهای بزرگ‌تر را ندارد. ضمن آنکه وضعیت بنیادی شرکت‌های بزرگ‌تر حالا پتانسیل جذب نقدینگی را بیش از پیش از دست داده‌اند. در ادامه به تشریح دلایل این موضوع پرداخته شده است.
تداوم تحرک قیمتی در بورس؟
برای پیش‌بینی مسیر شاخص در روزهای آتی باید چند متغیر اثرگذار بر روند قیمت‌ها را در نظر گرفت. بسیاری از کارشناسان معتقدند هرچند تغییر بنیادی خاص و اثر‌گذاری پیرامون بازار سهام به وجود نیامده است اما نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری، می‌تواند با ایجاد هیجان‌های مقطعی بورس تهران را در کوتاه‌مدت با رشد مواجه کند. با این حال از منظر وضعیت بازارهای جهانی با توجه به افت فعلی قیمت‌های جهانی و همچنین عدم انتظار رشد قیمتی خاصی در این بازار‌ها، امیدی به جهش سودآوری این شرکت‌ها نیست.
به دلیل افزایش عرضه این محصولات (به‌طور مثال در دو فلز مس و روی) و همچنین چشم‌انداز افزایش شاخص دلار در سال جاری انتظار برای رشد قیمت فلزات وجود ندارد (در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر تن مس به کمتر از 5800 دلار رسیده است، قیمت روی نیز کمتر از 2600 دلار در هر تن گزارش شد). قیمت سنگ‌آهن نیز تحت تاثیر کاهش تقاضا برای فولاد رو به نزول گذاشته است. اخیرا دولت چین اعلام کرده خرید و فروش‌های بازار مسکن را محدود‌تر و قیمت‌ها را کنترل می‌کند.
این موضوع بر جو بازار فولاد تاثیر منفی گذاشت در نتیجه فولادسازان چینی از بازار سنگ‌آهن عقب‌نشینی کردند. در راستای افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی نیز روز دوشنبه شاهد افت قیمت در نمادهای معدنی و فلزی بورس تهران بودیم. در صدر نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل «فولاد» و «کگل» قرار داشتند. در بازار نفت هر چند اختلالات ژئوپلیتیک (درگیری‌های سوریه) منجر به افزایش قیمت نفت شده، اما افزایش تولیدات نفت شیل مانعی بر سر راه رشد قیمتی این کالای استراتژیک است؛ از این رو در مجموع انتظار رشد خاصی در بازار نفت از منظر کارشناسان وجود ندارد. این موضوع نیز نمی‌تواند رشد قیمت در نمادهای پالایشی بورس تهران را به همراه داشته باشد. تحت تاثیر شرایطی که اکنون غالب بزرگان با آن مواجهند، به نظر می‌رسد پولی نیز اگر وارد بازار سهام شود، راه همان نمادهای کوچک را پیش بگیرد. حتی این انتظار نیز وجود دارد که بخشی از نقدینگی موجود در نمادهای بزرگ وارد نمادهای کوچک بازار شوند تا همچنان شاهد تحرکات قیمتی در این دسته از نمادها باشیم.
دو سناریو به دنبال افزایش ارزش معاملات
ارزش معاملات خرد بازار سهام طی معاملات روز دوشنبه با رشد حدود 35 درصدی بالغ بر 235 میلیارد تومان بود. رشد ارزش معاملات که استارت آن از ابتدای هفته جاری رقم خورد، روز دوشنبه با قدرت چشمگیری ادامه یافت. برای رشد این متغیر می‌توان دو پیامد متصور بود. اولین پیامد این است که رشد ارزش معاملات می‌تواند ورود نقدینگی به بازار سهام را به دنبال داشته باشد. دومین پیامد رشد این متغیر می‌تواند استفاده برخی معامله‌گران از جو مثبت به وجود آمده در بورس تهران و در نتیجه فروش سهام باشد. این دو پیامد، دو مسیر کاملا متفاوت پیش روی بازار قرار می‌دهد. اگر در پی رشد ارزش معاملات نقدینگی به بازار سهام وارد شود، می‌توان انتظار ادامه رشد عمومی قیمت سهام را داشت. اگر پیامد دوم رخ دهد (فروش معامله‌گران در بازار)، این فضا می‌تواند به افت عمومی قیمت سهام و در نهایت رکود معاملاتی منجر شود.
در بازار چه گذشت؟
طی معاملات روز دوشنبه در بورس تهران، شاخص کل بیش از 247 واحد رشد نشان داد و وارد کانال جنجالی 78 هزار واحد شد. در نهایت نماگر بازار در عدد 78 هزار و 108 واحد ایستاد. شاخص کل هموزن نیز در ادامه صعود چشمگیر خود از ابتدای سال جاری بیش از یک درصد رشد نشان داد و به عدد 16 هزار و 873 واحد رسید.با این حساب، شاخص کل هموزن از ابتدای سال جاری تا کنون بیش از 7/2 درصد رشد کرده است. در داد و ستدهای روز دوشنبه سهامداران بیش از یک میلیارد و 689 میلیون برگه سهم و حق تقدم را به ارزش 318 میلیارد تومان در 108 هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند. از این میزان حدود 237 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم در نمادهای عادی اختصاص یافت. از میان گروه‌های 37 گانه بورسی، شاخص 24 صنعت با رشد مواجه شد.
گروه‌های محصولات کاغذی، انتشار و چاپ و انبوه‌سازی در صدر گروه‌های پربازده قرار گرفتند و در طرف دیگر شاخص هشت صنعت با افت مواجه شد. خالص خرید اشخاص حقیقی در روز دوشنبه تقریبا 13 میلیارد تومان بود و انتقال مالکیت از حقوقی‌ها به سمت اشخاص حقیقی بود. این در حالی است که در گروه‌های بزرگ بازار (به ویژه گروه‌های وابسته به قیمت‌های جهانی) می‌توان ردپای خریدهای حمایتی حقوقی‌ها را یافت.نمادهای سایپا، خدمات انفورماتیک، هلدینگ نفت و گاز پارسیان، مپنا و پارس خودرو با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل رشد این متغیر را رقم زدند. در مقابل دو نماد فولاد مبارکه و گل گهر بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند. همچنین گروه‌های خودرو، شیمیایی و سرمایه‌گذاری‌ها با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعت قرار گرفتند.
صدرنشینی بازار نیز با بیشترین رشد قیمت متعلق به نمادهای کاشی و سرامیک سینا، کارتن ایران، گسترش صنایع و خدمات کشاورزی، مس شهید باهنر، سرمایه‌گذاری خوارزمی، مارگارین و پارس سرام بود. در مقابل نمادهای صنایع جوشکاب یزد، لوله و ماشین‌سازی ایران، لیزینگ ایرانیان، کاشی پارس، باما، سیمان صوفیان و نصیر ماشین با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معاملات قرار گرفتند.سرمایه‌گذاران بورس تهران در روز دوشنبه برای خرید اوراق مشارکت شهرداری سبزوار، واحدهای صندوق امین یکم، سهام کابل البرز، پتروشیمی شیراز، صنعتی بهشهر، لاستیکی سهند و سیمان اصفهان طولانی‌ترین صف‌ها را تشکیل دادند. در مقابل گروهی دیگر با عرضه‌های سنگین در واحدهای صندوق پارند پایدار سپهر، اوراق صکوک مرابحه سایپا، سهام لوله و ماشین‌سازی ایران، اوراق صکوک بناگستر کرانه، اوراق مشارکت کارکنان نفت و اوراق مشارکت رایان سایپا سنگین‌ترین صف‌های فروش را در این نمادها تشکیل دادند.
دنیای اقتصاد