به گزارش ارانیکو به نقل از پتروتحلیل، ازاین‌رو گفت‌وگویی داشتیم با جواد بدری، معاون مدیرعامل و رئیس مجتمع پتروشیمی فن‌آوران در بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید:
نظر شما درباره اختصاص خوراک بین مجتمعی به شرکت‌های پتروشیمی با ارز مبادله‌ای چیست؟
یکپارچه‌سازی قیمت خوراک پتروشیمی‌ها با ارز آزاد، ضروری است. اگر بخواهیم در دنیا و برای توسعه حرفی داشته باشیم باید قیمت خوراک‌های پتروشیمی را با ارز آزاد ببینم، به‌عنوان‌مثال پتروشیمی فن‌آوران می‌خواهد اسیداستیک را با ارز آزاد در بازار داخل و صادراتی بفروشد. در حال حاضر در بورس کالا، محصولات پتروشیمی با ارز آزاد عرضه می‌شوند، اما خوراک بین مجتمعی شرکت‌های پتروشیمی با ارز مبادله‌ای حساب می‌شود.
به نظر می‌رسد ضروری است که قیمت همه خوراک‌ها، گازی و مایع یکپارچه باید بشود، البته این موضوع به نفع برخی از مجتمع‌ها و به ضرر برخی دیگر خواهد شد، اما در اصل باید یک قوانین ثابت و مشخص برای همه پتروشیمی‌ها وجود داشته باشد. نیاز است که در فروش‌های بین مجتمعی مثل بورس کالا عمل شود و فوب منهای ۵ درصد لحاظ شود، چراکه در شرکت‌های داخلی ۵ درصد دیسکانت، در جهت تولید کاملاً عادلانه است.
برخی از مجتمع‌های پتروشیمی همواره به قیمت گذاری با ارز آزاد معترض هستند؟
در دنیا واحدهایی که خوراک نفتا استفاده می‌کنند، ضرر ده نیستند و فقط مجتمع‌های ما که خوراک نفتا می‌گیرند، ضرر ده هستند! اعتقاد من این است که این شرکت‌ها باید در سیستم‌های خودشان بازنگری‌های انجام بدهند. مثلاً در چین در مقطعی متانول صادر می‌کردند و در مقطعی دیدند که متانول براشون به‌صرفه نیست و به همین دلیل وارد کردند، شرکت‌ها باید انعطاف پذیر باشند.
چرا قیمت فوب ایران از سوی شرکت‌های ایرانی اعلام نمی‌شود؟
اعلام فوب ایران کار را برای پتروشیمی‌های ایرانی آسان‌تر می‌کند، البته فوب ایران توسط مجلات بین‌المللی اعلام نمی‌شود. فوب فرمول دارد، ولی برخی‌ها روشی معکوس برای به دست آوردن نرخ فوب انجام می‌دهند و سی اف آر را منهای کرایه فریت می‌کنند که این روش اشتباه است، فوب چابهار با فوب بندر امام متفاوت است، چون کرایه فریت آنها متفاوت است.
شرکت‌های داخلی باید ورود کنند، خیلی از شرکت‌های داخلی در حال فوب فروشی هستند که به نظر بنده درست نیست، فروش سی اف آر به شرکت‌ها این اختیار را می‌دهد که تعیین‌کننده بازار باشند و سودی که در فریت و لجستیک وجود دارد در روش فوب فروشی به جیب مشتری وارد می‌شود. به نظر بنده شرکت‌ها باید به سمت فروش سی اف آر بروند و به‌این‌ترتیب قیمت‌ها در مجلات بین‌المللی وارد می‌شود. سی اف آر چین، هند و جنوب شرق آسیا را در مجلات بین‌المللی داریم، به‌طوری‌که برای عمده مصرف‌کنندگان محصولات پتروشیمی قیمت سی اف آر وجود دارد ولی برای محاسبه فوب باید روش معکوس به‌کاربرده شود و در مجلات بین‌المللی فوب ایران هنوز وارد نشده که ورود آن ضروری است.
چرا قیمت صادراتی محصولات پتروشیمی به‌صورت شفاف اعلام نمی‌شود؟
بر اساس فرمول محصولات فروخته می‌شود، فرمول هم با رایزنی‌های افراد در مجلات بین‌المللی و به بازار بستگی دارد، در مجلات بین‌المللی قیمت‌ها به‌صورت هفتگی با یک «آلفا» اعلام می‌شود و آلفایی که بالاتر فروش می‌رود، قیمت هر شرکت را مشخص می‌کند که بین یک تا دو درصد است.
عدم اعلام نرخ‌های صادراتی به‌طور کاملاً شفاف توسط شرکت‌های پتروشیمی ایرانی برمی‌گردد به سیاست غلطی که مجتمع‌های پتروشیمی را بخش بخش کرده‌ایم، به‌عنوان‌مثال اگر متانول سازهایی را که در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی بود به یک هلدینگ واگذار می‌کردیم و آنها در اختیار یک هلدینگ قرار می‌گرفتند، در حال حاضر با مشکل روبه‌رو نمی‌شدیم، اما اکنون بین شرکت‌های پتروشیمی رقابت به وجود آمده و مثلاً متانول زاگرس، فن‌آوران و خارک هرکدام می‌خواهند به شکلی متانول را صادرات کنند، البته حدود قیمت مشخص است، اما بیشتر آلفایی که وجود دارد شرکت‌ها را دچار مشکل می‌کند.
کشف قیمت محصولات صادراتی در بورس کالای ایران ضروری است؟
رینگ صادراتی هنوز به خاطر سوئیفت‌ها و مشکلات حمل پول جا نیفتاده است، اما با راه‌اندازی سوئیفت، قیمت محصولات صادراتی می‌تواند در بورس کالا کشف و شفاف شود.
مشکلات خصوصی‌سازی در صنعت پتروشیمی چیست؟
اقتصاد مقاومتی درون‌زا و برون‌نگر است، یعنی تولید را بالا ببرید و نگاهی به اطراف و بازارهای دیگر داشته باشید، الزام و پایه‌گذاری این کار این است که تولید را بالا ببرید و بتوانید ایجاد اشتغال کنید و وابستگی را به خارج کم کنید و بتوانید نگاهی به بازارهای خارجی و رقابتی داشته باشید.
لازمه این کار نیروی انسانی قوی است، بعد از خصوصی‌سازی برنامه‌ریزی مدونی نسبت به تربیت نیروی انسانی صورت نگرفته است، این موضوعی است که توسعه کشور و توسعه نفت را مختل کرده است، وزارت نفت برای جذب افراد قوانینی داشت، به‌طوری‌که از آنها آزمون گرفته می‌شد، نیروی انسانی جهت کار مشخص تربیت می‌شد، اما پس از خصوصی‌سازی در شرکت‌ها این موضوع به فراموشی سپرده شد و حتی برخی از شرکت‌ها قوانین خاص خودشان را تدوین کردند. در بحث حقوق و دستمزد و ارتقای نیروی انسانی نیز به قوانین تأمین اجتماعی متکی شدند که به‌مراتب اشکالات بزرگ‌تری دارد و ما در اصل بعد از چند سال به یک بن‌بست رسیدیم و متوجه شدیم که نیروی انسانی نخبه، ماهر و متبحر در این حوزه نداریم.
در اصل هلدینگ ها که مالکیت شرکت‌ها را در دست دارند، باید رگولیشن ها را تعریف بکنند، شاید این در ۵ سال آینده جواب بدهد، ولی از الآن باید نیروی انسانی تربیت کرد و نخبه‌ها را جمع کرد و این کار را شروع کنیم و بسترسازی و پاک‌سازی و سپس تولید و نگاه به بازارهای جهانی داشته باشیم. حوادثی که در این چند سال رخ داد و پول‌هایی که به کشور وارد نشد، از عدم آگاهی و نبود نیروی متخصص بود. اگر افراد متخصص در رأس کار بودند، این اتفاق‌ها نمی‌افتاد.
قبلاً اگر پسر وزیر نفت هم بودید باید آزمون می‌دادید و وارد این حوزه می‌شدید، اما در حال حاضر در بخش‌های مختلف روابط جایگزین ضوابط شده است و این موضوع سم صنعت نفت و پتروشیمی‌ها است که آنها را از توسعه بازداشته است و امیدواریم این مشکل رفع شود.