رشد ارزش معاملات به بالای 100 میلیارد تومان از چهارشنبه هفته گذشته و در ادامه افزایش تقاضا در نمادهای نقدشونده بازار سهام زمینه‌ساز تغییر مسیر رکودی بورس تهران شدند. دیروز نیز سومین گام بورس به سوی رونق با افزایش تحرک در نمادهای بزرگ بورسی برداشته شد. نماگر بورس تهران معاملات روز گذشته خود را با رشد 392 واحدی (معادل 0/5 درصد) به پایان رساند تا بیشترین رشد شاخص از 30 اردیبهشت در کارنامه بازار سهام ثبت شود. به عبارتی می‌توان گفت این بیشترین میزان رشد شاخص کل بورس تهران پس از برگزاری مهم‌ترین رویداد سیاسی کشور بوده است. در شرایط کنونی به‌نظر می‌رسد پس از رشد ارزش معاملات به ارقام بالاتر از 100 میلیارد تومان، طی روزهای اخیر و افزایش توجه سهامداران به سهام با نقدشوندگی بالا، افزایش تحرک در نمادهای بزرگ بورسی سومین گام حرکت بورس به سوی رونق باشد.
پالس مثبت ارزش معاملات به بازار
ارزش معاملات که پس از انتخابات ریاست‌جمهوری رو به کاهش گذاشته بود، روز گذشته به 129 میلیارد تومان رسید. با وجود اینکه همچنان ارزش معاملات روزانه بازار سهام در مقایسه با دوران اوج بورس فاصله دارد، اما نسبت به میانگین این متغیر در یک ماه گذشته رشد بیش از 50 درصدی را نشان می‌دهد (میانگین ارزش معاملات روزانه بورس تهران در یک ماه اخیر حدود 85 میلیارد تومان بوده است). در این میان اما همان‌طور که پیش از این به دفعات گفته شد بهبود نسبی معاملات با افزایش دادوستد سهام در میان معامله‌گران و تداوم این روند می‌تواند نکته امیدوار‌کننده‌ای در بازار سهام باشد. تغییری که در صورت تکرارپذیری می‌تواند پایان دوره اصلاحی سهام را به دنبال داشته باشد.
نقدشوندگی سهام در صدر توجه بورس‌بازان
طی روزهای اخیر به واسطه بهبود فضای کلی معاملات در بازار سهام، شاهد افزایش توجه سهامداران به سهامی هستیم که غالبا با رویکرد سفته‌بازانه یا نقدشوندگی بالا مورد رصد قرار می‌گیرند، به عبارتی دیگر سرمایه‌گذاران در این روزها در نمادها و صنایعی حضور پیدا می‌کنند که جریان نقدینگی محسوسی در آنها شکل گرفته است. در مجموع برای تحلیل یک شرکت دو فاکتور مهم ارزندگی سهام و همچنین رفتار بازار نسبت به سهم از سوی سرمایه‌گذار مورد‌توجه قرار می‌گیرد. در شرایط کنونی اما شاهد غلبه تاثیرگذاری نقدینگی بر رفتار بازار سهام هستیم. بر این اساس به‌نظر می‌رسد هم‌اکنون تحلیل در بازار سهام عمدتا به جریان نقدینگی معطوف شده است و فعالان بازار کمتر به تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها تمایل پیدا می‌کنند. به همین دلیل حرکت بازار نیز عمدتا از سهام نقدشونده آغاز می‌شود. به‌عنوان نمونه می‌توان به معاملات روزهای اخیر در صنایعی همچون خودرویی‌ها، قندی‌ها و گروه رایانه اشاره کرد.
یکی از گروه‌هایی که طی معاملات هفته‌جاری مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفتند، قندی‌های بازار سهام بودند به‌طوری که اغلب نمادهای زیرمجموعه این گروه با صف‌های خرید همراه شدند و شاخص گروه نیز توانست در جریان معاملات روز شنبه، از سقف تاریخی خود عبور کند. روز گذشته نیز ارزش معاملات در این گروه به 9 میلیارد تومان رسید که در مقایسه با معاملات هفته‌های اخیر مناسب ارزیابی می‌شود. گروه رایانه از دیگر گروه‌هایی است که طی روزهای اخیر شاهد تحرکات جدی و مثبت سهامداران در نمادهای زیرمجموعه خود بود. مجامع مناسب و همچنین عملکرد قابل قبول این شرکت‌ها از جمله دلایل ایجاد تقاضای مثبت در سهام این شرکت‌ها به‌شمار می‌رود. بنابراین قیمت برخی نمادهای زیرمجموعه گروه رایانه نیز روند رو‌به رشدی را در پیش گرفته‌اند اما باید توجه داشت قیمت این سهام به تدریج به سطوحی خواهد رسید که دیگر توجیه‌پذیر نیست. به‌نظر می‌رسد در این سطوح با شناسایی سود در میان سهامداران شاهد افزایش فشار فروش در میان نمادهای زیرمجموعه رایانه باشیم. نمادهای خودرویی که طی روزهای اخیر مورد اقبال بازار قرار گرفته بودند تا شاخص این گروه نیز در روند صعودی قرار گیرد، روز گذشته به واسطه تشدید فروش، نتوانستند صف‌های خرید خود را حفظ کنند. بر این اساس به‌نظر می‌رسد در صورتی که نقدینگی جدیدی وارد این گروه نشود، امیدی به تداوم رشد این سهام وجود ندارد.
افزایش تحرک در میان نمادهای بزرگ
پیش از این انتظار می‌رفت که با تداوم افزایش ارزش معاملات در بازار سهام و در صورت توجه به تحولات بنیادی پیرامون سهام، نقدینگی به سوی گروه‌های بزرگ‌تر بورس تهران هدایت شود و به دنبال آن شاخص کل بازار سهام نیز رشد مناسبی را تجربه کند. معاملات روز گذشته بورس تهران موید این موضوع بود. شاهد این مدعا سبقت شاخص کل از شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) طی معاملات روز گذشته بورس تهران بود. نمادهایی همچون «فملی»، «فولاد» و «کگل» نیز در صدر نمادهای با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل قرار گرفتند. در این شرایط به‌نظر می‌رسد نمادهای کامودیتی محور (کالایی) با توجه به قرار گرفتن در فصل مجامع و همچنین گزارش‌های سه‌ماهه قابل‌قبول از جذابیت ویژه‌ای برای سهامداران برخوردار باشند و وضعیت مناسبی را در پیش گیرند. این عامل همچنین می‌تواند سبب حفظ اقبال سهامداران به این نمادها باشد. در این میان اما همچنان وجود فروشندگان بالقوه می‌تواند مانعی در برابر رشدهای پرشتاب باشد، به عبارتی دیگر حرکت این سهام با توجه به وضعیت بنیادی شرکت رخ داده و در حضور عرضه‌کنندگان فعال احتمالا شکل هیجانی به خود نمی‌گیرد.
فرصت‌ها و تهدید‌های آینده بازار سهام
اشاره شد هنوز معاملات با روزهای اوج خود فاصله دارد (در دو ماه ابتدای سال جاری میانگین ارزش معاملات حدود 200 میلیارد تومان بود). این موضوع می‌تواند سیگنال‌های مثبت و منفی را به بازار مخابره کند. از طرفی با توجه به معاملات ضعیف، نقدینگی محدود و همچنین وجود فروشندگان بالقوه، توان رشد عجیب و ادامه‌دار ناممکن به نظر می‌رسد. در مقابل اما با توجه به اینکه به تدریج فعالان بازار سهام متوجه ارزندگی سهام می‌شوند انتظار می‌رود با تداوم روند رو به رشد، سرمایه‌گذاران بیشتری جذب بازار سهام شوند. در عین حال این جریان می‌تواند در گروه‌های مختلف بازار سهام تکرار شود.
در حال حاضر از جمله رفتارهایی که در میان معامله‌گران مشاهده می‌شود، ورود هیجانی برای خرید سهام بدون توجه به شرایط بنیادی شرکت است. حال آنکه سهامداران باید هوشمندانه تصمیم‌گیری کرده و اسیر رفتارهای سفته‌بازانه در بازار نشوند، بلکه تحلیل‌پذیری را در صدر تصمیم‌گیری خود قرار دهند. در عین حال در شرایط کنونی با توجه به قرار گرفتن در فصل مجامع برخی سهامداران با ترس از این موضوع به جمع فروشندگان بازار می‌پیوندند. این در حالی است که تقسیم سودهای نقدی شرکت‌ها باعث رقیق شدن سهم در بازار و نزدیک شدن قیمت سهم به ارزش اسمی می‌شود. این موضوع در نهایت با تعدیل نسبت P/E می‌تواند موجب افزایش جذابیت قیمت‌ها برای فعالان بازار شود.
نگاهی به آمار معاملات
روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، معدنی و صنعتی گل‌گهر، ملی صنایع مس ایران، ارتباطات سیار و فولاد خوزستان بیشترین نقش در رشد شاخص کل بورس تهران را بر عهده داشتند. معاملاتی که در نهایت شاخص کل بورس تهران را با رشد 0/5 درصدی همراه کرد. به این ترتیب بازدهی بازار سهام از ابتدای سال تاکنون به 2/8 درصد رسید.
بورس تهران در پایان معاملات این روز (با کسرمعاملات بلوکی) شاهد دادوستد 885 میلیون سهمی در 50 هزار نوبت معاملاتی بود تا ارزش کل معاملات این روز بازار سهام به 129 میلیارد تومان بالغ شود. بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد شاخص اکثر گروه‌های فعال در بورس تهران با رشد مواجه بوده‌اند. به‌طوری که از بین 37 صنعت مورد بررسی در این بازه زمانی شاخص 18 صنعت با رشد و شاخص 14 صنعت با کاهش همراه بوده است. (شاخص 5 صنعت نیز بدون تغییر ماند). در این میان گروه فلزات اساسی با رشد 2/5 درصدی نماگر خود پربازده‌ترین صنعت روز گذشته بورس تهران بود.
پس از این گروه، گروه‌های استخراج کانه‌های فلزی و منسوجات با رشد به ترتیب 2/4 و 2 درصدی در رده‌های بعدی قرار گرفتند. گروه‌های ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و سایر واسطه‌گری‌های مالی اما با افت به ترتیب یک و 0/9 درصدی در قعر جدول بازدهی صنایع روز گذشته بازار سهام قرار گرفتند.
دنیای اقتصاد