از نظر اغلب فعالان و کارشناسان، اقتصاد ایران به شدت نیازمند مشارکت خارجی بویژه در بحث تامین منابع مالی است، در واقع جذب سرمایه‌گذاری خارجی از الزامات در توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شود چرا که معضل اساسی امروز، محدود بودن بودجه های دولتی و بالا بودن هزینه های جاری و کمبود سرمایه برای رسیدن به چشم اندازهای اقتصادی پیش‌بینی شده است و همین امر موجب شده تا معمولا عملکرد از برنامه مد نظر عقب‌تر باشد.
دولتی بودن ساختار اقتصاد ایران در کنار ضعیف بودن بخش خصوصی و همچنین نبود رقابت سازنده و انحصاری بودن برخی صنایع دولتی،فضا را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی با مشکل مواجه ساخته،چرا که در نگاه سرمایه‌گذاران ورود به چنین بازاری بسیار پرخطر و با‌ریسک است.
وضعیت وقتی نامناسب‌تر می‌شود که علاوه بر موارد فوق نبود ثبات اقتصادی و بازارهای پرنوسان اضافه شود و تغییرات مکرر در سیاست گذاری‌های اقتصادی و قوانین دست و پاگیر موجب آن می‌شود تا عملا جذب سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران مسیر همواری نباشد.
پس از توافق برجام همگان منتظر این بودند تا جذب سرمایه‌گذاری روند مناسب‌تری داشته باشد و رفت‌و‌آمدهای متعدد هیئت های تجار و اقتصادی از کشورهای مختلف امیدها را برای این اتفاق بیشتر کرد اما برجا ماندن موانع بانکی اجازه تحقق مطلوب این امر را سلب کرد، اگر چه آمارها از توافق های مناسب و فراهم شدن چند 10 میلیاردی برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف حکایت می‌کند.
تحقق سرمایه گذاری در اقتصاد کشور قطعا منجر به افزایش درآمد ها ،افزایش فرصت‌های شغلی، دسترسی به کالاها و خدمات با کیفیت و توسعه صادرات،خواهد شد و اثرات مطلوب آن بر تراز تجاری کشور و انتقال فناوری و تکنولوژی روز دنیا را برای کشور به دنبال دارد.
ادامه رایزنی‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در خصوص مذاکره برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد ایران اظهار داشت： طی ماه‌های گذشته برخی مذاکرات با طرف‌های خارجی به نتیجه رسیده و امضای توافقنامه با طرف روسی در زمینه توسعه صنایع ریلی در راستای همین تلاش ها برای همکاری بوده است. وی با اشاره به حجم سرمایه گذاری 2.5 میلیارد یورویی توافقنامه ریلی ایران و روسیه افزود： فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد و علی رغم تلاش آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تخریب این فضا، امضای قراردادهای جدید نشان می‌دهد که فضای خوبی برای سرمایه گذاری در ایران وجود دارد.
عراقچی ابراز امیدواری کرد با توجه به مذاکرات و تلاش‌ها برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران با جهان، همکاری‌های اقتصادی ایران و کشورهای دیگر در آینده گسترش یابد. وی تصریح کرد: طبق آخرین آمارها تا ابتدای سال جای زمینه جذب حدود ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی فراهم شده است.
به گفته معاون وزیر امور خارجه کشور زمینه برای حضور فعال و گسترده سرمایه‌گذاران بین المللی در بخش‌های مختلف اقتصادی اعم از نفت و گاز و انرژی، صنایع خودروسازی، صنعت هوایی و هواپیمایی، صنایع کوچک و متوسط، توریسم و هتل‌سازی و بسیاری از حوزه دیگر اقتصادی هموار است.
لزوم جذب سرمایه‌گذاری در بخش معدن
فرشید شکرخدایی عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و دبیر سمینار جذب سرمایه گذاری، اظهار داشت: جذب سرمایه در کشور در در بنگاه های اقتصادی دولتی متمرکز شده و بخش خصوصی در صدد است تا با همکاری اتاق بازرگانی ایران سرمایه گذاری‌های لازم را برای بنگاه‌های کوچک و متوسط جذب کند. وی افزود: یکی از مشکلات اصلی بنگاه‌های کوچک و متوسط نداشتن اطلاعات دقیق از ظرفیت‌ها و پتانسیل تولید خود و عرضه آن برای ارائه به نظام‌های بین‌المللی است که با بهتر شدن این وضعیت، انگیزه برای سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر خواهد شد.
دبیر سمینار جذب سرمایه‌گذاری ضمن بیان اینکه برگزاری همایش و سمینارهای آموزشی برای جذب سرمایه گذاری ضروری است، عنوان کرد: تمرین و آماده سازی بخش خصوصی و بنگاه های کوچک و متوسط از طریق دادن آموزش‌های لازم برای حضور در بازارهای بین الملی در دستور کار قرار گرفته تا جذب سرمایه گذاری و تأمین مالی صورت گیرد.
شکرخدایی با اشاره به مزیت نسبی بخش معدن در اقتصاد کشور بیان کرد: بخش مختلف اقتصادی به ویژه معادن کشورنیازمند سرمایه‌گذاری هستند و با توجه به توزیع جغرافیای معدن در کشور که به گونه‌ای است که تقریباً در تمام مناطق معدن وجود دارد، به همین جهت این بخش ظرفیت بالایی در اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری دارد به شرط آنکه توجه ویژه ای به این بخش شود.
به گفته دبیر سمینار جذب سرمایه‌گذاری خارجی، حمایت از بخش خصوصی معادن به ویژه در تأمین تجهیزات و امور مربوط به حمل و نقل می‌تواند، بهره وری از معادن را افزایش دهد که نیاز زیادی به سرمایه و نقدینگی دارد.
وی در پایان تأکید کرد: ظرفیت‌های بخش معدن بسیار بالا است و جذب سرمایه‌گذاری خارجی یکی از الزامات این بخش و به طور کلی رشد اقتصادی کشور است.
الزام انتقال تکنولوژی همراه با جذب سرمایه‌گذاری خارجی
حامد واحدی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با صنعت،تجارت و کشاورزی با اشاره به اهمیت جذب سرمایه خارجی در اقتصاد گفت: باتوجه به پیش‌بینی‌های اقتصادی، بخش‌های مختلف اقتصاد کشوربه 6 تا 88 درصد جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد. وی افزود: باید حتما دقت داشت که این جذب سرمایه از سوی خارجی‌ها همراه با انتقال دانش وتکنولوژی باشد که البته این امر ایده آل به نظر می‌رسد و در عمل میزان تحقق آن متفاوت است.
به گفته این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با جذب سرمایه خارجی ،افزایش اشتغال و ورود به بازار های جهانی و توسعه صادرات بدنبال خواهد داشت و همچنین باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری به نوعی صورت پذیرد که با خروج کشورهای خارجی از ایران مشکلی برای صنایعی درآنها سرمایه‌گذاری شده است رخ ندهد.
وی در پایان بیان کرد : باید در جذب سرمایه به فرصت های نسبی نیز توجه ویژه شود چرا که سرمایه‌گذاری در هر صنعتی دلیل بر شکوفایی اقتصادی نیست.
باشگاه خبرنگاران