این موسسات که مانند قارچ در اقتصاد ایران رشد کردند، در سال‌های اخیر شهروندان ایرانی را با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌رو کرده‌اند. رئیس بانک مرکزی می‌گوید بساط موسسات پولی و مالی غیر مجاز بر چیده شده است، اما ترکش‌های اقدامات مخرب آنها همچنان در هوا می‌چرخد و هر از گاهی بر تن اقتصاد کشور اصابت می‌کند.
واقعیت این است که همچنان هزاران شهروندی که مبالغی هنگفت در این موسسات سپرده‌گذاری کرده بودند، نمی‌توانند پول خود را پس بگیرند. موسسات پولی و مالی غیر مجاز در ایران مسائل و معضلات بسیاری را در اقتصاد به‌وجود آوردند. این موسسات با دادن سودهای بالاتر سپرده‌گذاران را به سمت خود می‌کشاندند و بعد از گذشت مدت زمان نه چندان طولانی به دلیل نداشتن درآمد کافی، قادر به پاسخ‌گویی به مشتریان خود نبودند.
اعلام ورشکستگی موسسات مالی و پولی غیر مجاز و نیز شاکی بودن سپرده‌گذاران از مشکلات بسیار حاد در سیستم بانکی کشور بود. کسری‌هایی که چنین موسساتی به بار می‌آوردند ناشی از عملکرد غیرحرفه‌ای، سودجویانه، غیر تخصصی و گاهی ناسالم و فسادزا بود. در سال ۸۳ قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی مصوب و آیین‌نامه اجرایی آن در سال ۸۶ ابلاغ شد. پس از آن در قانون برنامه پنجم توسعه در سال ۹۰ و نیز در برنامه ششم، تاکید بر این شد که بانک مرکزی به چنین موسساتی ورود کرده و آنها را با همکاری سایر دستگاه‌ها ساماندهی کند. طی مصوبه‌ای که از سوی شورای عالی امنیت ملی صادر شد، شناسایی موسسات پولی و مالی غیر مجاز بر عهده بانک مرکزی بود و در مرحله بعد این موسسات به نیروی انتظامی معرفی می‌شدند تا از فعالیت آنها جلوگیری شود.
در این راستا بانک مرکزی با عمل به مسئولیت قانونی خود در یک چارچوب اصولی نسبت به ساماندهی و حل وفصل وضعیت موسسات غیر مجاز بانکی اقدام کرد. چندی پیش رئیس بانک مرکزی، ولی ا.. سیف اعلام کرد: خوشبختانه بانک مرکزی با کمک سایر دستگاه‌ها نسبت به ساماندهی موسسات مالی غیر مجاز اقدام کرد و امروز به جایی رسیده‌ایم که می‌توانیم بگوییم دیگر موسسه مالی غیر مجاز نداریم و تمام موسسات غیرمجاز تعیین تکلیف شده‌اند.
عزم 3 قوه برای پیگیری موضوع سپرده‌گذاران
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: با پیگیری‌های انجام شده و پیشرفت‌های حاصل شده مطمئن هستم به سرعت مشکل سپرده‌گذاران با سرمایه‌های زیر ۲۰۰میلیون تومانی حل خواهد شد. پس اضطراب نداشته و مطمئن باشید که سه قوه پیگیر این موضوع هستند. علی لاریجانی در پاسخ به تذکر حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر در مورد وضعیت سپرده‌گذاران موسسات مالی و اعتباری به ارائه توضحاتی پرداخت. او توضیح داد: یک بار موضوع کاسپین با حضور رئیس بانک مرکزی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت که تاکید شد این موضوع باید حل شود. رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: آقایان برای حل آن مشکل این راهکار را در نظر گرفتند که از برخی اموال و دارایی‌های شرکت‌ها و موسسات مالی که در دستگاه قضائی توقیف شده است، استفاده کنند و بدهی‌های مردم را بپردازند.
لاریجانی یادآور شد: در همان زمان جلسات مختلفی برگزار شد تا بر اساس قوانین این پول به مردم داده شود. همان زمان مشکل این بود که اگر قوه قضائیه بخواهد پول‌ها را بدهد باید به یک نسبت به همه پرداخت شود. این بدان معناست که باید دستگاه قضائی صبر می‌کرد تا احکام صادر شود تا بتواند پول‌ها را به یک نسبت پرداخت کند. این در حالی بود که سپرده‌های ۹۵درصد اعضای صندوق زیر ۲۰۰میلیون بود.
او ادامه داد: بر این اساس قرار شد راهی پیدا شود که با استفاده از اموال و دارایی موسسات مالی و اعتباری پول‌های سپرده‌گذاران زیر ۲۰۰میلیون تومان پرداخت شود. این موضوع به سازوکار شرعی احتیاج داشت که در همان زمان بعد از بحث و بررسی در نهایت موضوع حل شد. قرار شد که برای این موارد اموال و دارایی‌های شرکت‌ها از توقیف قوه‌قضائیه خارج شده تا پول مردم پرداخت شود. رئیس قوه مقننه ادامه داد: در این فاصله یک‌سری از افراد به دادگاهی دیگر شکایت کردند مبنی بر اینکه اموال آنها به این وضعیت درآمده است.
به همین دلیل دادگاه حکم به مسدود کردن حساب‌ها داد. لاریجانی افزود: در چنین شرایطی مردم به دنبال برداشت از حساب‌ها برای رسیدن به پولشان بودند، اما حساب‌ها مسدود شده بود. در نهایت قرار شد حساب‌ها باز شود. رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: موضوع سپرده‌گذاران یکی از مواردی است که مستمرا و روزانه پیگیری می‌کنیم تا مشکل حل شود.
مطمئنم با پیشرفت حاصل شده به سرعت سپرده‌های زیر ۲۰۰میلیون تومانی پرداخت می‌شود تا بعد نوبت به مابقی برسد. یک مشکلی به وجود آمده که باید به دنبال راه حل باشیم، ما پیگیر هستیم، پس اضطراب نداشته باشید و مطمئن باشید که سه قوه پیگیری می‌کنند. لاریجانی در پایان تاکید کرد: البته مخالف برگزاری جلسه غیرعلنی با رئیس بانک مرکزی نیستم تا در این جلسه علاوه بر طرح موضوع سپرده‌گذاران موسسات مالی و اعتباری توضیحاتی درباره مشکلات دیگر بانکی داده شود؛ لذا دعوت می‌کنیم. حاجی دلیگانی نماینده شاهین شهر در توضیح تذکر خود خطاب به لاریجانی گفت: در موضوع سپرده‌گذاران شما از دولت خواستید لایحه‌ای برای حل مشکل ارائه کنند، اما اکنون مردم مستاصل شده،گرفتارند و به حرف رئیس بانک مرکزی اعتماد ندارند.
او افزود: ما در مجلس گزارش تخلفات بانک مرکزی ناظر به ماده ۲۳۷ را تصویب کردیم که هنوز وضعیت آن مشخص نیست. این نماینده مجلس تاکید کرد: آقای لاریجانی شما گفتید که خبر خوشی برای مردم و سپرده‌گذاران دارید. اگر جلسه‌ای گذاشتید و پیگیری کردید، بگویید تا تکلیف مردم مشخص شود.
آرمان