هر چند که طی سال‌های اخیر بارها و بارها خبرهایی از طراحی خودروهای ملی و تماما ایرانی به گوش رسید اما بنا به اذعان خود مدیران خودروسازی، ایران هنوز به جرگه خودروسازان دنیا نپیوسته و هنوز تا رسیدن به آن جایگاه فاصله دارد؛ موضوعی که دید منطقی وفنی دست اندرکاران را نشان می‌دهد و در عین حال نیاز صنعت خودروی ایران به حرکت به سمت خودروساز شدن را جدی‌تر از همیشه نشان می‌دهد. در سال‌های دولت هفتم و هشتم قراردادهای مختلف خودرویی با خودروسازان بزرگ دنیا اگر چه ایران را به سمت ورود تکنولوژی‌های روز خودرویی سوق داد اما تغییر دولت و البته تشدید تحریم‌ها و درجا زدن صنعت خودرویی ایران موجب شد تا قراردادهای خارجی هم جز وابسته‌تر کردن ایران به صنایع خارجی توفیق دیگری را برای این صنعت به همراه نداشته باشد.
و البته کار به جایی رسید که بعد از تشدید تحریم‌های غربی علیه ایران و با خروج شرکت‌های غربی طرف قرارداد، بازار خودروی به دست چشم بادامی‌های آسیایی افتاد و رسما صنعت خودوری ایران به جای پیشرفت به ماندن در مقطعی محکوم شد. بعد از لغو تحریم‌ها و بازگشت مجدد سرمایه‌گذاران خارجی و البته شرکت‌های بزرگ خودروساز خارجی به ایران و از سر‌گیری مذاکرات در خصوص تولید خودرو این‌بار قراردادهای خودرویی رنگ و بویی دیگر به خود گرفت و به جای اینکه صرفا تولید خودرو مورد نظر باشد، مدیران جاده مخصوص جای خالی ورود تکنولوژی‌های جدید و البته سرمایه‌گذاری را در این صنعت دیدند. به این جهت تازه‌ترین قراردادهای خارجی در بخش خودرو ایران با الزاماتی همچون سرمایه‌گذاری، ورود تکنولوژی، صادرات ٣٠ درصدی، کمک به بازاریابی خودروهای ساخت داخل همراه شد تا هم جلوی واکنش‌های خاص غربی‌ها در مقابل هر نوع تنگ نظری‌های جدید گرفته شود و هم صنعت خودروی ایران بعد از ٤ دهه بتواند گام‌های بهتری برای خودروساز شدن بردارد.
با وجود این الزامات اما همواره موضوع ساخت پلتفرم ایرانی و طراحی خودرو یکی از جاهای خالی بود که در بین خودروسازان نمود داشت و گپی بود که بایدبه هر طریق پر می‌شد. موضوعی که مورد توجه جاده مخصوصی‌ها قرار گرفت و چندی پیش آبی‌پوشان قراردادی چندجانبه برای طراحی خودرو با چندین کشور خارجی که در طراحی خودرو جایگاهی دارند منعقد شد تا در آینده نزدیک شاهد طراحی خودرو ملی باشیم.
تلاش برای افزایش سهم بازار
موضوعی که آبی‌پوشان آن را دلیلی برای افزایش سهم بازارشان می‌نگرند و بنا به گفته کامران سپهری معاون طراحی و توسعه محصول جدید ایران خودرو، با اجرای پروژه طراحی پلتفرم جدید ایران خودرو و عرضه محصولات جدید، سهم بازار افزایش یافته و اهداف صادراتی نیز محقق شود.
وی که در نخستین نشست سازندگان پلتفرم ایران خودرو صحبت می‌کرد با اشاره به رشد اقتصادی ایران در شرایط لغو تحریم‌های بین‌المللی گفت: «زیرساخت‌های موجود در ایران نسبت به کشورهای منطقه در شرایط مطلوبی قرار دارد، نیروی انسانی جوان در دسترس با سطح دانش و تخصص مناسب نیز یکی از مزایای سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. ایران با جمعیت ٨٤ میلیونی خود تقاضای بالایی برای خودرو در آینده خواهد داشت که این فرصت و مزیتی است که سرمایه‌گذاران به آن توجه دارند.
سپهری به میزان بالای فروش خودرو در بازار ایران اشاره کرد و گفت: در سال ٢٠١٦ با فروش یک میلیون و نیم خودرو رتبه ١٣ فروش از آن بازار ایران بوده است که پیش بینی می‌شود با عرضه محصولات متنوع در آینده این رتبه ارتقا یابد.
وی با اشاره به اینکه ایران‌خودرو بزرگ‌ترین و مشهور‌ترین خودروساز ایرانی است، گفت: با اشباع بازار خودروسازان بزرگ در غرب، این شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری و تولید در ایران روی آورده‌اند.
تولید محصول رقابتی در بازار ایران
هر چند که سپهری به طراحان حاضر در این نشست و نحوه همکاری‌ها اشاره‌ای نکرد اما حسین نجاری، مدیرعامل ساپکو همانطور که پیش‌بینی می‌شد به حضور همکارهای طرف قرارداد اشاره کرد و گفت: پینین فارینا از شرکت‌های مطرح در بخش طراحی خودرو، هیوندایی پاورتک کره در طراحی و تولید گیربکس اتوماتیک و ماهله آلمان در طراحی موتور خودرو از شرکای اصلی ایران خودرو در پروژه طراحی پلتفرم جدید هستند که با همراهی سازندگان بنام خارجی بیش از ١٠٠ سازنده داخلی مسوولیت اجرای پروژه پلتفرم جدید ایران خودرو را برعهده دارند.
وی، هدف پروژه طراحی پلتفرم جدید را ارتقای نام ایران خودرو در بازارهای بین‌المللی دانست و اظهار کرد: این پروژه با مشارکت و همکاری شرکت‌های مطرح جهانی چون پینین فارینای ایتالیا، هیوندایی پاورتک، ماهله درحال اجرا است. این پروژه وسیع و از مرحله مفهومی و کانسپت تا تولید انبوه خودرو ادامه خواهد داشت در حقیقت از طراحی، مهندسی، اجرا تا تولید و ارزیابی در طیف اجرای این پروژه قرار دارند.
نجاری افزود: شرکت ایتالیایی پینین فارینا طراحی پلتفرم ماژولار برای خودروهایی در کلاس‌های سدان، هاچ بک، کراس اوور و وانت را برعهده خواهد داشت و شرکت ماهله نیز طراحی پیشرانه با احتراق بنزینی را انجام خواهد داد. همچنین محصولات در دو بخش مشخصات سطح بالا و معمولی طراحی خواهد شد که پیشرانه محصولات در هر دوبخش موتور سه سیلندر توربو شارژ است.
وی تاکید کرد: پروژه‌های صنعتی‌سازی نیز همزمان در بخش‌های بدنه‌سازی، پرس، مونتاژ و... درحال انجام است.
مدیرعامل ساپکو زمان عرضه نخستین محصول این همکاری را دو سال و نیم آینده اعلام کرد و گفت: قیمت محصولات در دو بخش سطح بالا و معمولی رقابتی خواهد بود. صادرات ٣٠ درصدی و بومی‌سازی بیش از ٧٠ درصدی قطعات و مجموعه‌ها در نظر گرفته شده و در صورت تحقق اهداف داخلی‌سازی، قیمت محصول رقابتی خواهد بود. همه طراحان و سازندگان خارجی مسوولیت دارند تا با همکاری و مشارکت سازندگان داخلی طبق برنامه زمانبندی اهداف پروژه را محقق کنند و همزمان انتقال دانش فنی و تکنولوژی‌های جدید حوزه خودروهای هیبریدی و الکتریکی نیز صورت گیرد.
ایتالیایی‌های پیش‌قدم
همانطور که انتظار می‌رفت، قطعا بعید بود موضوع طراحی خودرو به میان آید و مردانی از سرزمین چکمه در جمع طراحان حضور نداشته باشند. شاید به همین دلیل است که آبی پوشان در قرارداد ساخت پلتفرم جدید ایران خودرو به طراحان این کشور توجه ویژه‌ای داشتند و از آنها دعوت کردند تا به ایران بیایند.
موزاکو، قائم‌مقام شرکت پینین فارینا که به عنوان نماینده این همکاری به ایران آمده در این نشست گفت: خودروهایی چون فراری از جمله محصولاتی است که طراحی آن توسط پینین فارینا صورت گرفته است. پینین‌فارینا در سال ١٩٣٠ در ایتالیا تاسیس شد که علاوه بر طراحی خودرو در طراحی کشتی کرن و ساختمان نیز فعال است. این شرکت ایتالیایی در طراحی خودرو با خودروسازانی چون فیات، بی‌ام و، میتسوبیشی، ولوو و فورد همکاری می‌کند و هم‌اکنون نیز به ایران آمده است. ما افتخار می‌کنیم که ایران خودرو نیز به جمع همکاران ما در طراحی بدنه خودرو پیوسته است.
وی با بیان اینکه با همکاری ایران خودرو پلتفرم جدیدی را براساس جدیدترین تکنولوژی مورد استفاده در این صنعت طراحی خواهیم کرد، تصریح کرد: یک پلتفرم کامل را طراحی می‌کنیم که روی آن مدل‌های مختلف خودرو تولید و در ایران عرضه خواهد شد.
حضور ماهله آلمان در صنعت خودروی ایران
آلمان‌های دیگر طرف قرارداد ایران خودرویی‌ها هستند که بنا به گفته مارتین برگر، عضو هیات‌مدیره شرکت ماهله آلمان قرار است همکاری برای طراحی و توسعه موتور خودرو در ایران را انجام دهند.
وی به همین جهت افزود: این شرکت در زمینه طراحی و توسعه انواع موتورهای خودرو فعالیت دارد و در طراحی موتورهای خودرو موضوع کاهش آلایندگی و تخریب محیط زیست مورد تاکیدمان است، به همین سبب در همکاری با ایران نیز به این موضوع نیز توجه ویژه‌ای خواهیم داشت. برگر در ادامه ضمن اشاره به پتانسیل‌های همکاری با ایران خودرو گفت: شرکت ما در بخش پیشرانه کنسرسیوم طراحی و تولید پلتفرم جدید ایران خودرو فعالیت می‌کند و با توجه به پتانسیل‌های موجود اطمینان داریم که این همکاری چند ملیتی نتیجه بسیار خوبی به همراه خواهد داشت.
اعتماد