اخیرا شاهد افزایش شاخصهای بورس بودیم، طوری که شاخص بازار سرمایه از کانال 93هزار واحدی هم عبور کرد. زمانی که بهره بانکها کاهش پیدا میکند پول نقدی که در دست مردم است به سمت بازارهای مختلف برای سرمایهگذاری حرکت میکند.
برای مثال مردم با سرمایه و پول خود در بازار دلار، سکه یا بورس سرمایهگذاری میکنند. افزایش قیمت سهم در صورتی که حباب نباشد، ناشی از شرایط رونق اقتصادی و تولید است، در غیر این صورت به دلیل سفته بازی است. یعنی مردم سرمایه اندکی در دست دارند و چون نمیدانند پول خود را در چه زمینهای بهکار گیرند، در بورس سرمایهگذاری میکنند و سهمی را میخرند که با خرید و فروش آن سود ببرند. بورس باید آینه رونق و رشد اقتصادی و تولید کشور باشد. زمانی که ما رشد اقتصادی را در حد منفی، یک، 5/1 و در این حدود میبینیم و قبول داریم اقتصاد ما در رکود است، معنای مثبتی از رشد شاخص بورس برداشت نمیشود؛ به این معنا که عدهای در حال سفته بازی هستند. شاخصهای رشد اقتصادی در کشور ما به این معنا نیست که اکنون در وضعیت خوبی هستیم. زمانی که شاخص اشتغال را نگاه میکنید میبینید در کشور بیکاری وجود دارد و زمانی که بیکاری هست یعنی واحدهای تولیدی کار نمیکنند که جذب نیرو داشته باشند. زمانی که واحدهای تولیدی کار نکنند نیروهای خود را به قول خود تعدیل و به قول ما مرخص میکنند که در این صورت افزایش بیکاری به وجود میآید. بنابراین در این شرایط که جذب نیروی جدید وجود ندارد، تولید ناخالص پایین است و صادرات نیز کاهش پیدا کرده، چرا باید شاخصهای بورس افزایش پیدا کند؟ این یک سوال منطقی است. همانطور که گفته شد افزایش شاخصهای بورس مردم را وسوسه میکند که به سمت بازار سرمایه حرکت و عجولانه سهامی را با سود موقت خریداری کنند. باید گفت ورود سرمایه و پول به بازار سرمایه مساله خوبی است. این مساله شرکتهای تولیدی را کمک و تشویق به تولید میکند به شرطی که بسترهای رشد و توسعه اقتصاد فراهم باشد و تولید در همین جهت حرکت کند. اگر تولید در بستر رشد و توسعه حرکت نکند در جایی به اقتصاد آسیب میرساند و بورس را با افت مواجه میکند که دو مرتبه قراردادن بورس روی ریل صعود کار بسیار سختی است و اعتماد عمومی را نسبت به بازار سرمایه کاهش میدهد. در صورتی که تولید در بستر رشد اقتصادی نباشد، سهام مردم کاهش پیدا میکند، کسانی که سهم خریدند زیان میکنند و با زیان آنها اعتماد عمومی به بازار سرمایه کاهش مییابد. بازگرداندن دومرتبه اعتماد مردم به اقتصاد کار بسیار سختی است. بنابراین مدیران بورس ما باید بسیار مراقبت باشند که افزایش قیمتهای بورس در وجه منطقی و در کانال منطقی خود باشد نه کانالی که نه در بلندمدت بلکه در میانمدت به زیان بورس تمام شود.
آرمان