در واقع، انتقادات نسبت به سطح قیمت دلار درحالی افزایش یافت که این ارز در ماه سوم سال ۹۶ بیش از ۵۰ درصد رشد کمتری را نسبت به آذر ۹۵ به ثبت رساند. با توجه به این واقعیت، به نظر می‌رسد بهتر است به جای فشار به بازارساز برای پایین آوردن سطح قیمت ها، بازار روند عادی خود را طی کند؛ چراکه تجربه‌های گذشته نیز نشان داده است که عرضه شدید دلار و کنترل مصنوعی قیمت‌ها در نهایت به شوک‌های ارزی خواهد انجامید. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند، بازارساز سیاستی که در ماه‌های اخیر در بازار ارز صورت داده است را با قدرت بیشتری ادامه دهد، چراکه نتیجه آن کاهش نوسانات در یکی از پرنوسان‌ترین ماه‌های سال بود. به نظر می‌رسد سیاست مدیریت نوسانات بازار در کنار سد نکردن راه تعدیل قیمت‌ها می‌تواند در ماه‌های آتی نیز بازار ارز را از نوسانات سنگین مصون نگه دارد و همزمان با افزایش نرخ رسمی دلار، زمینه بیش از پیش برای یکسان‌سازی نرخ ارز فراهم شود.
آذر متفاوت بازار ارز
کاهش رشد دلار
شاخص بازار ارز آذر سال ۹۶ را با قیمت ۴ هزار و ۱۲۰ تومان آغاز کرد و در میانه‌های این ماه حتی تا محدوده ۴ هزار و ۲۲۰ تومان بالا رفت. در روزهای انتهایی این ماه، میزان عرضه کمی افزایش یافت تا قیمت تا محدوده ۴هزار و ۱۸۰ تومان نزول کند. با توجه به سطح قیمتی ابتدا و انتهای آذر به‌طور تقریبی می‌توان گفت که دلار درطول این ماه کمی بیش از ۲ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است. این درحالی است که اکثر بازیگران ارزی انتظار داشتند، با بالا رفتن تقاضا در این مقطع زمانی قیمت‌ها رشد بسیار بیشتری را تجربه کنند. افزایش تقاضای تجاری برای ثبت سفارش و واردات، نزدیک شدن به ژانویه و افزایش تقاضای شرکت‌های تجاری برای تسویه‌های انتهای سال و رشد تقاضای مصرفی از جمله مهم‌ترین عواملی بودند که انتظارات افزایشی را بالا برده بودند. در کنار این روند قیمت در سال‌های گذشته نیز دلاربازان را بیش از پیش به نوسانی شدن بازار امیدوار می‌کرد. دلار هم در آذر ۹۳ و هم در آذر ۹۵ حدود ۳۰۰ تومان رشد را به ثبت رسانده بود. به‌عنوان مثال، شاخص بازار ارز آذر ۹۵ را با قیمت ۳ هزار و ۶۸۳ تومان آغاز کرد ولی در همین ماه نزدیک به ۸ درصد رشد کرد و با قیمت ۳ هزار و ۹۶۵ تومان به کار خود پایان داد. این درحالی است که فاصله سقف و کف قیمت دلار در آذر ۹۶ تنها ۱۰۰ تومان بود و تقریبا اختلافی ۶۶ درصدی با بازدهی آذر سال گذشته داشت.
تعدیل ارزی در ماه‌های منتهی به آذر
یکی از مهم‌ترین عواملی که زمینه‌ساز کاهش نوسان دلار در آذرماه شد، تعدیل متناسب قیمت این ارز در ماه‌های ابتدایی پاییز بود. دلار در مهرماه حدود ۳ درصد رشد کرد و در آبان ۲ درصد دیگر افزایش یافت تا پیش از آذرماه به نزدیکی سطح ۴هزار و ۱۰۰ تومان رسیده باشد. به گفته کارشناسان، به نظر می‌رسد بازارساز در سال‌جاری به‌جای کنترل قیمت سعی کرد نوسانات را مدیریت کند و همین موضوع موجب شد که دلار با یک شیب ملایم و نوسانات عادی مسیر خود را ادامه دهد. این درحالی است که در سال ۹۵، قیمت دلار در ماه‌های ابتدایی پاییز رشد چندانی را به ثبت نرساند. دلار در مهر ۹۵ تنها ۷ دهم درصد افزایش قیمت را ثبت کرد و در آبان ماه نیز رشدی کمتر از ۲درصد(حدود۹۰ تومان) را تجربه کرد. نبود تعدیل مناسب قیمت در ابتدای پاییز ۹۵ موجب شد که با ورود حجم جدید و سنگین تقاضای آذر ماه قیمت به یکباره حدود ۳۰۰ تومان رشد را به‌ثبت برساند. آذر سال ۹۵، قیمت دلار روزهای آرامی را پشت سر نگذاشت و سطوح مقاومتی یک به یک با نوسانات سنگین شکسته شدند. با این حال، چنانکه اشاره شد شرایط در پاییز ۹۶ متفاوت بود و در تمام ماه‌های این ماه رشد نسبی در بازه ۲ درصدی ثبت شد. این موضوع موجب شد که بخشی از تقاضا در مهر و آبان وارد بازار شود و حجم تقاضا در ماه انتهایی پاییز افت کند، امری که خود در کاهش نوسانات آذرماه نقش داشت.
دنیای اقتصاد