فاصله ۱۵۰‌درصدی دستمزد با سبد معیشت

چرا می‌گویم این کار در خور تقدیر است؟ چون در سال گذشته همیشه وقتی حرف سبد معیشتی می‌شد، هرکدام از شرکای اجتماعی سبد مخصوص به خودشان را داشتند و بر اساس سبد مخصوص به خودشان اظهارنظر می‌کردند و فاصله بسیار زیاد بود. پارسال نگاهی در کمیته دستمزد شکل گرفت و مقرر شد که سبد معیشت خانوار با نگاهی حداقلی تعیین و در شورای عالی کار تصویب شود. راهکاری که ما ارائه کردیم این بود که مطابق با برنامه پنجم توسعه، قانونگذار اعلام کرده که هر قانون و اطلاعاتی که داده می‌شود باید از سوی مراجع قانونی قابل استناد و قابل ارائه باشد و بر همین‌اساس سال گذشته در کمیته دستمزد، مبنای تعیین دستمزد سبد معیشت را بانک مرکزی، مرکز آمار ایران و انستیتوی تغذیه وزارت بهداشت اعلام کردیم. با نگاهی حداقلی به معیشت، سهم خوراکی و آشامیدنی‌ها را استحصال کردیم و اعداد و ارقام آن در سبد معیشت گنجانده شد و پارسال به عدد دو‌میلیون‌و489‌هزار تومان به‌عنوان سبد خانوار رسیدیم. یقینا فاصله بین سبد معیشت با حداقل دستمزد بسیار زیاد است. چرا این اتفاق افتاده است؟ عوامل متعددی دارد، اما دو علت اصلی آن تفسیر غلط و نادرست از ماده 41 قانون کار بود و دیگری درک نادرست از قانون هدفمندی یارانه‌ها بود. در مورد علت اول، ما وقتی از ماده 41 صحبت می‌کنیم در مورد تورم حرف می‌زنیم. تا امسال همیشه شورای عالی کار تورم را بر مداخل یا همان دستمزد نوشته است، اما معنی اقتصادی و علمی تورم از تغییرات مخارج یا تغییرات قیمت یک مولفه است. به عبارتی، تورم از مخارج می‌آید و نه از مداخل. طی سالیان گذشته به اشتباه و ناصواب تورم را بر دستمزد نوشته‌اند. سالیان سال اینها روی هم تلنبار شده و امروز به این اینجا رسیده که ما یک شکاف 150‌درصدی داریم. از طرف دیگر،‌ در اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها متاسفانه قانونگذار به اشتباه فریز دستمزدی یا همان سرکوب دستمزدی انجام داد. در نتیجه، در سالی که ما جهش قیمتی داشتیم، به عبارتی، قیمت کالا‌ها سه و گاهی چهار برابر شد، قانونگذار تنها اجازه داد ما هشت‌درصد به دستمزد اضافه کنیم؛کاری که در تمام دنیا مرسوم نیست. نتیجه این دو علت شکاف دستمزدی بود. حال دولتمردان ما اعلام می‌کنند ظرف چهار پنج سال گذشته دستمزد را بیشتر از نرخ تورم تعیین کردند، ما می‌گوییم بیشتر از تورم بسته اید، اما بر درآمد بسته اید و نه بر مخارج که اگر سبد معیشت را می‌پذیرفتند و به اندازه تورم در همین چند سال بر سبد معیشت هم اضافه می‌کردند، ما کاهش قدرت خریدمان تشدید نمی‌شد، بلکه ثابت می‌ماند. امسال در کمیته دستمزد سبد معیشت را نهایی می‌کنیم. در این سبد، پیشنهاد راه‌های رسیدن و پر کردن این شکاف دستمزدی آمده است که امیدواریم مورد توجه قرار گیرد.

آرمان