همه آنچه که باید درباره هواپیمای سقوط کرده بدانیم

این هواپیما در فرانسه و ایتالیا از سوی شرکت ای تی آر طراحی و تولید شده است. عدد ۷۲  این مدل از ظرفیت سرنشین استاندارد این هواپیما مشتق شده که می تواند ۷۲ تا ۷۸ مسافر را در خود جای دهد.

هواپیمای ای تی آر ۷۲ یک هواپیماهای دوموتوره توربوپراپ است یعنی به جای توربوجت، با پروانه‌های آرام و کارآمدی کار می‌کند که این هواپیما را برای پروازهای کوتاهی که سرعت پایین ۷۲۵ کیلومتر در ساعت دارند، مناسب می‌کند. موتورهای این هواپیما توسط شرکت "پرات اند ویتنی" کانادا تولید شده است.

این هواپیما در دهه ۱۹۸۰ از سوی ای تی آر طراحی شد و شرکت Finnair نخستین ایرلاینی بود که از این هواپیما در پروازهای مسافری خود استفاده کرد.

مدل ای تی آر ۷۲ مدل بسیار محبوبی در میان ایرلاین‌های سراسر جهان از اندونزی تا برزیل است و ۹۶۰ فروند از این مدل تا سال ۲۰۱۷ تولید شده اند. از آنجا که این هواپیما می‌تواند در باندهای کوچکتر فرود آمده یا به پرواز درآید، نسبت به هواپیماهای جت می‌تواند به نقاط بیشتری پرواز کند.

یک فروند هواپیمای مدل ای تی آر ۷۲  هواپیمایی آسمان با ۶۶ سرنشین که از تهران عازم یاسوج بود، صبح امروز در منطقه سمیرم اصفهان سقوط کرد.

سابقه ایمنی هواپیمای ATR سقوط کرده

طبق اطلاعات وب سایت "شبکه ایمنی هواپیمایی"، هواپیمای مدل ای تی آر-۷۲ سابقه ۲۴ سانحه با مجموع ۳۳۲ تلفات داشته است. نرخ بازماندگان سانحه این مدل هواپیما، ۲۸ درصد از مجموع سوانح بوده است.

آمار پایگاه اینترنتی Planespotters.net نشان می‌دهد هواپیمای ای تی آر ۷۲ با کد EP-ATX ثبت شده در تولوز فرانسه تولید شده بود و عمر آن ۱۹ سال و ۳ ماه بوده است و شرکت هواپیمایی آسمان آن را در دسامبر سال ۲۰۰۷ تحویل گرفته بود. طبق آمار این سایت، شرکت هواپیمایی آسمان یک فروند دیگر هواپیمای ای تی آر ۷۲ با کد F-OIRB در اختیار دارد که در دسامبر سال ۲۰۰۰ تحویل گرفته است.

پایگاه آمار فلایت "رادار ۲۴" نشان می‌دهد شرکت هواپیمایی آسمان شش فروند ای تی آر ۷۲ دارد که همگی هواپیماهای قدیمی هستند که تنها با سامانه رادار MLAT مکان یابی می‌شوند.

هواپیمای ای تی آر ۷۲ از خانواده هواپیمای مسافربری و باری دو موتوره توربوپراپ است که توسط شرکت "آویونز دو ترانسپورت رجیونال" (ای تی آر) طراحی و تولید شده است و برای پروازهای منطقه‌ای کوتاه برد استفاده می‌شود.

مقر شرکت ای تی آر در تولوز فرانسه بوده و جوینت ونچر میان شرکتهای EADS و Finmeccanica است.

هواپیمای سقوط کرده قبلا هم قربانی گرفته بود

هواپیمای مسافربری تهران یاسوج درحالی صبح امروز در سمیرم اصفهان سقوط کرد که اطلاعات پروازی نشان می‌دهد این هواپیما پیشتر نیز در جهان سوانحی را تجربه کرده است.

بررسی سوابق پروازی این هواپیما نشان می‌دهد که ای‌تی‌آر ۷۲ (به انگلیسی: ATR ۷۲) هواپیما دو موتوره توربوپراپ کوتاه برد منطقه‌ای است که توسط شرکت هواپیماسازی فرانسوی-ایتالیایی ای‌تی‌آر تولید می‌شود. ای‌تی‌آر ۷۲ نوع تکامل یافته‌ای‌تی‌آر ۴۲ است که از سال ۱۹۸۹ تولیدش آغاز شد. از این هواپیما معمولاً برای حمل و نقل منطقه‌ای توسط شرکت‌های مسافربری استفاده می‌شود، اما به عنوان هواپیمای اختصاصی (شرکتها یا موسسات)، باری و برای گشت دریایی هم استفاده شده است. مدل‌های مختلفی از این نوع هواپیما تاکنون طراحی شدند.

سابقه حوادث ATR در دنیا

سال ۱۹۹۴: پرواز شماره ۴۱۸۴ امریکن ایگل (American Eagle). در ۳۱ اکتبر سال ۱۹۹۴ یک فروند هواپیمای ATR ۷۲–۲۱۲ دچار حادثه شد و تمامی ۶۴ مسافر ان (۴ نفر خدمه) در دم جا سپردند. علت حادثه یخ زدگی (icing) اعلام شد. مبدأ رزلان در ایالت ایندیانا (Roselawn, Indiana) مقصد شیکاگو.

سال ۱۹۹۵: پرواز خطوط هواپیمایی ترانس آسیا (TransAsia Airways). در ۳۰ ژانویه سال ۱۹۹۵هواپیمای ATR ۷۲-۲۰۰ در طول پرواز از Penghu به Taipei در اثر برخورد با دامنه کوه ۴ خدمه جان خود را از دست دادند.

سال ۲۰۰۲: در ۲۱ دسامبر سال ۲۰۰۲هواپیمای ATR ۷۲–۲۰۰ خطوط هواپیمایی ترانس آسیا (TransAsia Airways) به دلیل یخ زدگی سقوط کرد و دو خدمه ان جان سپردند.

سال ۲۰۰۵: در ۱۹ ژوئیه سال ۲۰۰۵ پرواز شماره (ATR۷۲-۲۱۲A (B-۲۲۸۰۵ خطوط هواپیمایی ترانس آسیا (TransAsia Airways)

سال ۲۰۰۵: ۶ اگوست ۲۰۰۵ پرواز Tuninter Flight ۱۱۵۳، هواپیمای ATR ۷۲–۲۰۲ از فرودگاهی در ایتالیا به مقصد Djerba به پرواز درآمد. اما در ۲۹ کیلومتری پالرمو (Palermo) در دریای مدیترانه سقوط کرد. از ۳۹ مسافر، ۱۶ نفر جان باختند.

سال ۲۰۰۸: ۲۴ اگوست ۲۰۰۸ هواپیمای ATR ۷۲–۵۰۰ شرکت Air Dolomiti از مونیخ در المان به بولوگنا (Bologna) در ایتالیا به خاطر هشدار دود در هواپیما با وجودی که آماده پرواز بود، خلبان از انجام پرواز خودداری کرد. شرکت هواپیمایی این مسئله را موردی جدی اعلام نکرد. اما دو روز بعد یعنی در ۲۶ اگوست فیلمی توسط قردی آماتوری گرفته شده بود، منتشر شد که خروج و فرار مسافران را (۶۰ مسافر) از هواپیمای در حال آتش‌سوزی نشان می‌داد.

سال ۲۰۰۹: ۴ اگوست ۲۰۰۹ پرواز ۲۶۶ هواپیمایی Bangkok Airways هواپیمای ATR ۷۲-۲۱۲A، دچار سانحه شد. خلبان پرواز جان باخت و ۱۰ مسافر زخمی شدند.

سال ۲۰۰۹: ۱۰ نوامبر ۲۰۰۹ پرواز ۴۱۲۴ خطوط هواپیمایی Kingfisher Airlines، هواپیمای ATR ۷۲-۲۱۲A VT-KAC پس از ورود در فرودگاه بین‌المللی Chhatrapati Shivaji International Airport, دچار سانحه شد و فقط چند متر دورتر از مخازن سوخت فرودگاه متوقف گشت. ۴۶ مسافر و خدمه دون آسیب دیدگی نجات یافتند.

سال ۲۰۱۰: ۴ نوامبر ۲۰۱۰ پرواز شماره ۸۳ شرکت Aero Caribbean هواپیمای ATR ۷۲–۲۱۲ با ۶۱ مسافر و ۷ خدمه دچار سانحه شد و تمامی ۶۸ مسافر آن جان باختند.

سال ۲۰۱۱: ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۱ پرواز ATR ۷۲–۲۱۲ EI-SLM هواپیمایی Aer Arann در اثر سقوط دماغه (nose gear collapsed) به هنگام فرود در فرودگاه شانون در ایرلند دچار سانحه شد. ۴ خدمه و ۲۱ مسافر آن آسیبی ندیدند.

سال ۲۰۱۲: ۲ آوریل ۲۰۱۲ پرواز شماره ۱۲۰ هواپیمایی UTair Flight یک فروند ATR ۷۲–۲۰۱ بلافاصله بعد از برخاستن هواپیما سقوط کرد. ۳۳ نفر از ۴۳ (۳۹ مسافر ۴ خدمه) مسافر در دم کشته شدند.

سال ۲۰۱۳: ۲ فوریه ۲۰۱۳ پرواز ATR ۷۲–۲۱۲A شرکت هواپیمایی Carpatair در هنگام فرود دچار سانحه شد و ۱۶ نفر زخمی شده و ۲ نفر از جمله کمک خلبان آسیب جدی دیدند.

سال ۲۰۱۳: ۱۶ اکتبر ۲۰۱۳ پرواز شماره ۳۰۱ خطوط هواپیمایی Lao Airlines یک فروند هواپیمای ATR ۷۲–۶۰۰ در نزدیکی فرودگاه مقصد دچار سانحه شد و مسافر آن در دم جان باختند.

سال ۲۰۱۴: ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۴ پرواز شماره ۲۲۲ خطوط هواپیمایی ترانس آسیا (TransAsia Airways) هواپیمای ATR ۷۲-۵۰۰ هنگام فرود دچار حادثه شد و ۴۸ مسافر کشته شدند و ۱۰ نفر نجات یافتند.

سال ۲۰۱۵: ۴ فوریه ۲۰۱۵ پرواز شماره ۲۳۵ خطوط هواپیمایی ترانس آسیا (TransAsia Airways) هواپیمای ATR ۷۲-۶۰۰ با طول عمر ۱۰ ماه، در زمان برخاستن دچار حادثه شد از ۵۳ مسافر و ۵ خدمه آن، تنها ۱۵ نفر نجات یافتند.

عمر هواپیمای سقوط کرده ۲۵ سال بوده است

رییس سازمان هواپیمایی کشور با بیان این‌که هواپیمای آسمان که صبح امروز سقوط کرده در سال ۱۹۹۳ ساخته شده بود، گفت: نمی‌توان برای هیچ هواپیمایی عمر تعیین کرد.

علی عابدزاده با اعلام خبر فوق اظهار کرد: دستگاه ناوبری که روی این هواپیما نصب شده بود مدرن بود و این درست نیست که مسائل قبل و نقص‌هایی که این هواپیما در سال‌های قبل داشته است را به سقوط امروز آن ربط دهیم.

وی به این سوال که برای این هواپیما چه عمری تعیین شده بود؟ پاسخ داد: نمی‌توان برای یک هواپیما عمر دقیقی تعیین کرد. عمر هواپیما به تعداد و ساعت پرواز بستگی دارد، بنابراین این موضوع تقریبی است و نمی‌توان گفت هواپیمایی که سقوط کرده فرسوده بوده است.

اظهارنظر کارشناس غربی درباره علت سقوط هواپیمای آسمان

تحت چند دهه تحریم‌های بین‌المللی، ناوگان هواپیمایی مسافری ایران فرسوده شده و در سال‌های اخیر شاهد سوانح هوایی متعددی بوده است.

ایران بدنبال امضای برجام در سال ۲۰۱۵، قراردادهایی را با شرکت‌های ایرباس و بوئینگ برای خرید هواپیماهای مسافری امضا کرده است.

دیوید لیرمونت، متخصص ایمنی پرواز و خلبان سابق از لندن به شبکه الجزیره گفت: وضعیت جوی در کوهستانی که این هواپیما سقوط کرده، بسیار بد است. به نظر می‌رسد که این هواپیما در حال کم کردن ارتفاع به سوی مقصد بوده است و در موقعیت اشتباهی قرار داشته و به کوه برخورد کرده است.

وی در ادامه افزود: اساسا این مسئله ناشی از اشتباه ناوبری است و هواپیمایی که به کوهستان پوشیده از ابر برخورد می‌کند مانند کشتی است که به صخره برخورد می‌کند.

به گفته لیرمونت، هواپیمایی که سقوط کرده، مدلی بوده که به خوبی امتحانش را پس داده بود اما این شرکت هواپیمایی با سوانح هوایی در ایران بیگانه نبوده است. شرکت هواپیمایی آسمان پروازهای زیادی در مناطقی که پرواز در آنها دشوار است، انجام می‌دهد و به همین دلیل در معرض ریسک بیشتری قرار می‌گیرد.

پایگاه آمار فلایت "رادار ۲۴" نشان می‌دهد شرکت هواپیمایی آسمان شش فروند ای تی آر ۷۲ دارد که همگی هواپیماهای قدیمی هستند که تنها با سامانه رادار MLAT مکان‌یابی می‌شوند.

ایسنا