ابر چالش بیکاری در سالهای اخیر و با ورود نیروی کار جدید به بازار بحرانی شده است. در ایران بیکاری یکی از مهمترین مشکلات اقتصادی قلمداد میشود و دولتها همواره وعده دادهاند برنامههایی در راستای کاهش بیکاری اجرا کنند. موفقیت در این زمینه چندان زیاد نبوده است و دلیل آن هم به اتخاذ سیاستهایی بر میگردد که نهتنها به بزرگ شدن کیک اقتصاد کشور کمک نکرده که در مقاطعی به ورشکستگی و تعطیلی کارخانهها و کارگاهها انجامیده است.
کاهش 3/0درصدی نرخ بیکاری
رئیس مرکز آمار در نشست کالبدشکافی آمارهای اشتغال و بیکاری گفت: تعمیق اعتماد نسبت به نظام آماری کشور ضروری است. به گزارش ایسنا، امیدعلی پارسا ادامه داد: وقتی آمار متوسط 9ماهه امسال با سال گذشته را مقایسه میکنیم متوجه میشویم نرخ مشارکت به میزان یکدرصد و نرخ بیکاری به میزان 3/0درصد کاهش یافت، ضمن اینکه ۸۳۶هزار نفر بهطور خالص، به جمعیت فعال بازار کار کشور اضافه شده است. او چنین توضیح داد: مجموعه بیکاران مطلق کشور، اکنون ۳میلیون و ۲۲۶هزار نفر است. به این ترتیب که تعداد شاغلان در بخش کشاورزی ۹۲هزار نفر، صنعت ساخت ۲۳۵هزار نفر، ساختمان ۶۳هزار نفر و خدمات ۴۲۸هزار نفر افزایش یافتهاند. رئیس مرکز آمار ایران عنوان کرد: از ابتدای انقلاب سالانه تعداد شاغلان دودرصد افزایش یافتهاند که این روند تا سال ۱۳۷۵ ادامه داشته است، از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۹۵ این رشد 5/2درصد بوده و در سال ۱۳۹۵ مشخصا رشد تعداد شاغلان 8/2درصد بوده است. او با اشاره به اینکه مقایسه 9ماهه سال جاری با سال قبل حکایت از افزایش 6/3درصدی تعداد شاغلان کشود دارد گفت: البته نیاز کشور سالانه ۴درصد افزایش تعداد شاغلان است. پارسا در ادامه سخنانش در پاسخ به این سوال که چرا وضعیت معیشت در آمارهای مربوط به مرکز آمار ایران منتشر نمیشود، گفت: موضوع معیشت به سادگی قابل محاسبه نیست. بلکه باید گروههای معیشتی تک به تک بررسی شوند و سپس آماری گرفته شود از اینکه وضعیت هر کدام از این گروهها به چه صورت هستند. با توجه به اینکه مرکز آمار ایران با محدودیتهای منابع مالی روبهرو است در برخی از شاخهها برای محاسبه با مشکل مواجه میشود البته تمام عزم ما بر این است که بتوانیم تا جای ممکن آمارهای مکمل را ارائه کنیم تا تصویر شفافی از وضعیت معاش به خانوار ارائه دهیم.او در پاسخ به این سوال که در آینده چه برنامههایی برای ارائه آمارهای مکمل دارید، گفت: برنامه ما این است که در سال ۱۳۹۷ بتوانیم دستمزد را محاسبه کنیم.رئیس مرکز آمار ایران در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا مشاغل الکترونیک در محاسبات مرکز آمار میآید، یا خیر؟ گفت: برای مسئول پرسش آمار مهم نیست که افراد در کجا کار میکنند و وقتی پرسشنامه پر میشود، افراد اطلاعات مربوط به شغل خود میدهند چه این کسبوکار الکترونیکی باشد چه در مکان مشخصی انجام شده باشد. بنابراین در محاسبات مرکز آمار ایران مشخصات مشاغل الکترونیک نیز محاسبه میشود.او در ادامه اظهار کرد: در سال ۱۳۹۵، ۲۵میلیون و ۷۹۱هزار نفر جمعیت فعال کشور بودهاند که از این میزان سهمیلیون و ۲۰۰هزار نفر جمعیت بهصورت مطلق بیکار بودند و ۲۲میلیون و ۵۸۸هزار نفر ولو یک ساعت در هفته کار کردند. سهم افرادی که کمتر از تمام وقت کار کردهاند معادل ۹میلیون و ۹۴هزار نفر بوده است که ۴۰درصد شاغلان را تشکیل میدهند و ۶۰درصد دیگر تمام وقت و یا بیشتر از تمام وقت کار کردهاند. همچنین ۲میلیون و ۳۳۵هزار نفر از افرادی که اشتغال ناقص دارند، اعلام آمادگی کردهاند که بهدنبال انجام کار بیشتر هستند. او در بخش دیگری از سخنانش درباره شاخصهای مربوط به کار شایسته توضیح داد: در محاسبات ما یکدرصد از افراد شاغل گفتهاند که دنبال کار دیگر میگردند. هفتدرصد گفتهاند از کار خود راضی هستند ولی متناسب با تخصصشان نیست و ۵درصد هم گفتهاند که نگران آن هستند که کار خود را از دست بدهند.
آمار صحیح میدهیم
همچنین معاون رئیس مرکز آمار ایران علیرضا زاهدیان با دفاع از عملکرد مرکز آمار در ارائه شاخصهای اقتصادی بیان کرد: اگر نرخ بیکاری را بررسی کنیم میبینیم که فصلهای بسیاری بوده که مرکز آمار ایران اعلام کرده که نرخ بیکاری کاهش یافته است. این موضوع نشان میدهد که مرکز آمار ایران به فکر پاسخدهی به نیاز سیاستگذار نیست و فقط کار را بهصورت فنی انجام میدهد. در نشست مرکز آمار ایران که با عنوان کالبدشکافی آمارهای اشتغال و بیکاری برگزار شده بود، جمعی از پژوهشگران و دانشجویان رشتههای اقتصاد و آمار نیز حضور داشتند و در این نشست انتقادات خود را نسبت به نحوه محاسبه آمارهای اقتصادی توسط مرکز آمار ایران اعلام کردند. رئیس مرکز آمار نیز این انتقادات را پذیرفت و اعلام کرد که در بخشهایی که امکانپذیر است، اصلاحات لازم را در دستور کار قرار خواهد داد. در این نشست همچنین غلامرضا فرجودی اقتصاددان پیشکسوت نیز حضور داشت و در بخشی از سخنانش در پاسخ به پرسش ایسنا به این موضوع اشاره کرد که ارائه نشدن خط فقر یکی از مشکلات بخشهای مربوط به آمارهای بیکاری و معاش است. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته اکنون آمار مربوط به خط فقر گروههای مختلف معیشتی نیز ارائه میشود. او همچنین نبودن تصویری روشن از خط فقر را عاملی دانست که گروهها و افراد مختلف با سلیقه خود و با معیارهای نه چندان شفاف اقدام به ارائه خط فقر کنند.
آرمان