در کنار سپرده‌گذاری ریالی که به‌طور معمول در شبکه بانکی انجام می‌شود، صاحبان ارز این امکان را دارند که بتوانند در بانک‌ها حساب ارزی باز کرده و ارزهای خود را در آن سپرده‌گذاری کنند و البته به آن حداکثر شش‌درصد سود نیز تعلق می‌گیرد. اما از گذشته تاکنون معمولا استقبال چندانی از سپرده‌گذاری ارزی نمی‌شود با اینکه معمولا مردم به‌ویژه در زمان‌های خاصی در سال مبادرت به خرید ارز کرده و بخش زیادی از آن را که بلااستفاده می‌ماند برای سرمایه‌گذاری خریداری می‌کنند و در خانه‌های خود نگه می‌دارند که در نهایت موجب خروج ارز از چرخه بازار و سکون آن در خانه‌ها می‌شود. این در حالی است که در بانک‌ها شرایط برای سپرده‌کردن ارز وجود دارد و البته به آن سود نیز تعلق می‌گیرد، اما یکی از عواملی که موجب شده تا معمولا مردم تمایلی به سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها نداشته باشند این است که در هنگام بستن حساب و دریافت آن با این مشکل مواجه‌اند که ارز آنها به ریال پرداخت می‌شود و این به‌نفع آنها نیست. اما در جریان نوسانات اخیر بازار ارز و سیاست‌هایی که برای کنترل بازار به اجرا درآمد بنابر اطلاعات دریافتی، ظاهرا بانک مرکزی به بانک‌ها تاکید کرده تا در مقابل سپرده‌های ارزی حتما ارز تحویل مشتری بدهند، یعنی اگر باز‌کننده حساب تمایل به بستن آن داشت باید ارز پرداخت شود نه ریال، تا این موضوع موجب اطمینان بیشتر مشتریان برای بردن ارزهای خود به سمت شبکه بانکی شود. جزئیات این سپرده‌گذاری از این قرار است که سپرده‌گذار می‌تواند با مراجعه به شعب ارزی بانک‌ها حساب سپرده باز کرده و ارز در اختیار خود را سپرده‌گذاری کند. اگر حساب یک‌ساله باشد به آن سود چهار‌درصد و برای دو‌ساله 5/4درصد پرداخت می‌شود، این سود نیز به‌طور ارزی در حساب مشتری واریز خواهد شد، اما اگر قرار باشد صاحب حساب قبل از سررسید حساب خود را ابطال کرده و مبلغی از آن برداشت کند آنگاه سود زمان قبل از آن به ریال واریز خواهد شد.
سپرده ارزی با اوراق ارزی متفاوت است
در کنار امکان گشایش حساب سپرده ارزی، اخیرا بانک مرکزی بسته‌ای برای کنترل بازار ارز اجرا کرد که در آن انتشار اوراق گواهی سپرده مبتنی بر ارز قرار داشت و در حال اجراست. این سیاست تا حدی متفاوت از سپرده‌گذاری ارزی است به‌گونه‌ای که روال دریافت گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز از این قرار است که متقاضی با مراجعه به بانک و اعلام درخواست برای دریافت این گواهی که مثلا بر مبنای دلار باشد نرخ میانگین دلار از زمان اعلام تقاضای وی تا یک ماه قبل در سامانه سنا مورد بررسی قرار می‌گیرد و گواهی بر مبنای این نرخ برای سپرده‌گذار صادر می‌شود. البته دریافت مبلغ ریالی است و در زمان سررسید نرخ میانگین یک هفته قبل از آن در سامانه سنا مبنای پرداخت وجه سپرده‌گذاری شده است که باز هم ریالی انجام می‌شود. اگر گواهی سپرده ارزی یک‌ساله باشد به آن سود چهار و دو‌ساله 5/4درصد تعلق می‌گیرد. همچنین اگر صاحب سپرده ارزی در زمانی قبل از سررسید منصرف شود و بخواهد گواهی را ابطال کند مبلغ آن با نرخ سود ۱۰درصد کوتاه‌مدت در شبکه بانکی پرداخت خواهد شد. براساس این گزارش، علاوه بر انتشار اوراق گواهی سپرده مبتنی بر ارز برای کنترل بازار، بانک مرکزی انتشار گواهی سپرده ریالی و پیش‌فروش سکه بهارآزادی را نیز در پیش گرفت. در اطلاعیه بانک مرکزی در مورد انتشار گواهی سپرده ریالی آمده است که به شبکه بانکی کشور اجازه داده می‌شود از تاریخ 28/۱۱/1396 به مدت دو هفته نسبت به انتشار گواهی سپرده ریالی با نرخ ۲۰درصد اقدام کند. اوراق مزبور با سررسید یک سال منتشر خواهند شد و نرخ بازخرید قبل از موعد آن ۱۴درصد خواهد بود. همچنین در سیاست پیش‌فروش سکه نیز قید شده که بانک مرکزی نسبت به پیش فروش شش‌ماهه سکه بهار آزادی با نرخ ۱۴میلیون ریال و پیش‌فروش یک‌ساله سکه بهار آزادی با نرخ ۱۳میلیون ریال از طریق شعب منتخب بانک ملی اقدام خواهد کرد. در همین رابطه، معاون اقتصادی بانک مرکزی گفت: بسته سه‌ضلعی تدابیر بانک مرکزی برای مدیریت کوتاه‌مدت بازار ارز است و نمی‌توان آن را به معنی شکست بانک مرکزی در سیاست کاهش نرخ سود دانست. پیمان قربانی در پاسخ به پرسشی در مورد اینکه برخی انتقادات در مورد عملکرد بانک مرکزی در سیاست کاهش سود سپرده‌های بانکی با اجرای بسته سه‌ضلعی تدابیر ویژه که از ۲۸ بهمن سال جاری اجرا شده است، اظهار داشت: سیاست‌های پولی ماهیت کوتاه‌مدت دارد و بانک مرکزی استراتژی‌های کلی در رابطه با مبارزه با تورم و تعیین نرخ‌های کلیدی اقتصاد مانند نرخ ارز و نرخ سود متناسب با متغیرهای بنیادین را مدنظر قرار می‌دهد. او ادامه داد: بانک مرکزی هر زمان لازم باشد برای حفظ تعادل اقتصادی بسته سیاستی تدوین کرده و آن را به کار می‌گیرد و بر همین اساس پس از التهابات بازار، بسته‌ای کوتاه‌مدت مدنظر قرار گرفت.
آرمان