علی سنگینیان اظهار کرد: از سال گذشته پیشبینی میشد که بازار ارز دچار تلاطم شود. بانک مرکزی در فرصتی که داشت میتوانست راهحل های علمی و جامعی را برای کنترل بازار لحاظ کند.
وی افزود: در یک دورهای ثبات در بازار وجود داشت اما اختلافی که بین تورم داخلی و تورم خارجی وجود داشت، باعث شد که انتظار برای افزایش نرخ ارز شکل بگیرد و متاسفانه بانک مرکزی به اصرار دولت تلاش کرد که نرخ ارز را ثابت نگه دارد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: این سیاست سالهای سال در دورههای مختلف تجربه شده است. بانک مرکزی تلاش میکند با حراج منابع ارزی، نرخ ارز را در یک رنجی نگه دارد، در حالیکه در هیچ جای دنیا چنین اتفاقی نمی افتد و بر اساس هیچ تئوری اقتصادی این اقدام منطقی نیست.
سنگینیان با بیان اینکه ارز یک متغیر اقتصادی است که از محیط کلان اقتصاد تاثیر میگیرد، گفت: ارز دارای بازار مستقل است و قیمت آن باید در بازار تعیین شود و انتظار میرود که بانک مرکزی هم قیمت را مدیریت کند تا نوسانات خیلی شدید نباشد اما متاسفانه این سیاست کنترلی همواره وجود داشته و نتیجه اش این شده است که مجددا تجربههای گذشته که موفق نبوده است، دوباره تکرار شود.
رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی گفت: بانک مرکزی ابتدا شروع به گفتار درمانی برای مردم کرد که در بازار خبری نیست و همه چیز متعادل است و منابع ارزی هم کافی است. وقتی این بحث ها مطرح شد مردم متوجه شدند که منابع ارزی کافی نبوده و جوابگوی تقاضا نیست. در مرحله بعدی بانک مرکزی فروش ارز مداخلهای را آغاز کرد که با این کار رانت در بازار ایجاد شد و عدهای منافع غیر منصفانه بردند، در مرحله بعد سهمیه بندی ارزی و بعد هم فضای پلیسی که در بازار ارز اتفاق افتاد. همه این موارد نشان میدهد که بازار ارز دچار نوسان است.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه نوسان بازار باید به روشهای مرسوم و منطقی کنترل شود، اظهار کرد: به هر حال در شرایط فعلی، بانک مرکزی تلاش کرده تقاضا را مدیریت کند چون عرضه ارز چندان کشش ندارد. مشکل بعدی این است که تقاضایی که در بازار وجود دارد عمدتا برای اسکناس است، بانک مرکزی در تامین اسکناس به ویژه دلار دچار مشکل است و برای پاسخگوی به تقاضای توانایی کافی را ندارد.
وی ادامه داد: شرایط فعلی بازار ارز طبیعتا به گونهای است که اقتصاددانها از آن دفاع نمیکنند و حتی خود بانک مرکزی هم از آن دفاع نمیکند. بانک مرکزی سالهاست شعار میدهد که میخواهد ارز را تک نرخی کند و نرخ بازار نرخ مرجع باشد تا نرخهای چند گانه نداشته باشیم اما عملا امروز سه نرخ ارز داریم و حتی بعضی وقتها چهار نرخ میشود و عملا شاهد هستیم با نرخ گذاری هایی که اتفاق می افتد بازار ارز سرکوب شده است.
سنگینیان تصریح کرد: ارز مداخلهای که بانک مرکزی از طریق صرافیهای منتخب میفروشد به دست همه نمیرسد و حتی مسافران هم نمیتوانند آن را تهیه کنند و برای همین شاهد شکلگیری صفهای طولانی در مقابل صرافیها هستیم. در واقع بین نرخ ۴۵۰۰ تومان تا ۴۸۰۰ تومان یک رانتی ایجاد شده و به جای رفتن به سمت یک روند منطقی در بازار عملا ارز چند نرخی شده است.
روند بازار ارز از روزهای ابتدایی اسفندماه دچار تغییر شد. متقاضیان دلار و یورو برای تهیه این ارزها صفهای طولانی مقابل صرافیها تشکیل دادند. از طرف دیگر فروش دلار به شدت در بازار محدود شد و تنها برخی صرافیها به شکل محدود میفروختند. این محدودیتها سبب شد دلار و یورو در بازار عملا چند نرخی شود. یکی نرخ دلار بانکی و دیگر دلار آزاد که حدود ۳۰۰ تومان اختلاف قیمت دارد دلار بانکی حدود ۴۴۵۰ تومان و دلار آزاد حدود ۴۷۵۰ تومان در بازار آزاد قیمت داشت.
این درحالی است که دلار در بازار آزاد هم شامل هفت نرخ متفاوت در مراکز مختلف عرضه میشود.
در این فضا عده زیادی که مسافر نبودند به صرافیها برای خرید دلار و یورو هجوم بردند تا بتوانند دلار بانکی تهیه کنند تا بعد با قیمت آزاد بفروشند. در این میان صرافیها از اواسط اسفند بر اساس آنچه بانک مرکزی اعلام کرد دلار و یورو بانکی را تنها با ویزا و بلیت عرضه کردند. این وضعیت باعث بهم ریختگی بازار شد و خیلیها که حتی مسافر بودند نتوانستند ارز مورد نیازشان را خریداری کنند و آخرین بررسیها هم نشان میدهد که تقریبا تمامی صرافی خریدوفروش ارز را متوقف کردهاند.
ایسنا