خرید تضمینی گندم از روز دوشنبه ششم فروردین در برخی نقاط کشور آغاز شده و با وجود آنکه چندین روز از شروع خرید می‌گذرد، دولت همچنان بر نقض قانون و عدم اعلام نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی اصرار می‌کند.
از سوی دیگر خرید تضمینی برخی از محصولات مانند کلزا نیز طی روزهای آینده آغاز میشود و اقدامات دولت، کشاورزان را نگران و سردرگم کرده است.
دولت همه‌ساله به‌منظور حمایت از تولید در بخش کشاورزی به‌ویژه درمورد محصولات استراتژیک و خاص اقدام به خرید تضمینی آنها می‌کند؛ گندم، خرما، پنبه، شیر و چای از جمله محصولاتی هستند که مشمول خرید تضمینی دولت می‌شوند. نرخ خرید تضمینی این محصولات همه‌ساله به پیشنهاد وزارت جهادکشاورزی در شورای اقتصاد مطرح و نهایی شود. رویکرد دولت در تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی، جبران هزینه‌های تولید و پرداخت سود متعارف در راستای حمایت از کشاورزان بوده و روند سال‌های گذشته نشان می‌دهد میانگین قیمت خرید تضمینی گندم متناسب با تغییرات نرخ تورم افزایش یافته است. گندم مهم‌ترین محصول کشاورزی است که دولت اقدام به خرید آن می‌کند و نرخ آن نیز نسبت به سایر محصولات بیشتر است. بر اساس مصوبه شورای اقتصاد هر کیلوگرم گندم معمولی (نان) با افت مفید چهار‌درصد و افت غیرمفید دو‌درصد به مبلغ 13هزار ریال (1300 تومان) و گندم دوروم 13هزار و 300ریال (1330 تومان) خریداری شده بود. سال گذشته نیز 14میلیون و 590 هزارتن گندم تولید و 11میلیون و 525 هزارتن به ارزش بیش از 145هزار‌میلیارد ریال خریداری شد که قیمت هر کیلوگرم گندم معمولی 12هزار و 705 ریال و گندم دوروم 13هزار و 68 ریال بوده است.
آغاز خرید تضمینی بدون قیمت!
در حالی که خرید تضمینی گندم از هفته‌های ابتدایی امسال به‌صورت علی‌الحساب آغاز شده، خبری از نرخ‌های خرید تضمینی نیست. به گزارش ایسنا، معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران 18 فروردین در این‌باره گفت: از ابتدای فصل برداشت تاکنون، ۳۶۱۳ تن گندم و کلزا از پنج استان شامل ایلام، خوزستان، فارس، کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان خریداری شده که همه آنها به‌صورت علی‌الحساب از کشاورزان و به نرخ خرید تضمینی سال زراعی گذشته تحویل گرفته شده است. حسن حنان افزود: هنوز هیچ پولی به کشاورزان پرداخت نشده است، چراکه تا جدول قیمت خرید تضمینی از سوی دولت تصویب و ابلاغ نشود، نمی‌توانیم بهایی به کشاورزان پرداخت کنیم. او ادامه داد: با توجه به شروع‌شدن فصل برداشت گندم و کلزا دولت هرچه سریع‌تر نرخ‌های خرید تضمینی محصولات کشاورزی را تصویب و ابلاغ خواهد کرد و همه مسئولان به‌صورت جدی دنبال این مساله هستند. معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران با بیان اینکه امیدواریم با توجه به پیگیری‌های صورت‌گرفته نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی برای سال زراعی ۱۳۹۷-۱۳۹۶ تا چند روز آینده تصویب و ابلاغ شود، گفت: تاکنون حدود ۱۵۷۰ تن گندم به نرخ خرید تضمینی سال زراعی گذشته یعنی کیلویی ۱۳۰۰ تومان و ۲۰۴۳ تن کلزا به نرخ تضمینی سال زراعی گذشته یعنی کیلویی ۲۷۸۳ تومان از کشاورزان به‌صورت علی‌الحساب تحویل گرفته شد و به محض اعلام نرخ‌های خرید تضمینی جدید بهای محصولشان پرداخت میشود.
نارضایتی کشاورزان از قیمت‌ها
در شرایط کنونی، شاهدیم که عمدتا زمانی که بخش بزرگی از کشاورزان از قیمت‌های جاری ناراضی هستند، قانون خرید تضمینی محصولات اجرا میشود و در شرایط دیگر این قانون به شکل ناکامل اجرا شده و گاه حتی به فراموشی سپرده میشود. رئیس بنیاد گندم‌کاران ایران در این‌باره با بیان اینکه عده‌ای عنوان میکنند چون منابع نداریم نمی‌توانیم قیمت گندم را افزایش دهیم، گفت: مگر سال گذشته کشاورزان حدود هفت الی هشت ماه صبر نکردند و مطالبات خود را با تاخیر نگرفتند؟ مگر دولت طی این مدت تحمل تولیدکنندگان را ندیده است؟ اما اینکه بخواهند صورت مساله را به‌طور کلی پاک کنند، مشکلی برطرف نمی‌شود و شرایط بدتر خواهد شد. ایمانی اضافه کرد: اگر تولیدکننده به زمین بخورد و تولید به اندازه کافی نباشد، دولت از کجا قادر خواهد بود این‌همه گندم تامین کند؟ جواب مصرف‌کنندگان را چه خواهد داد؟ چه میزان اشتغال از بین خواهد رفت؟ او تصریح کرد: سال ۸۳ نیز چنین اتفاقاتی افتاد و ضریب خوداتکایی دانه‌های روغنی را که به ۱۷درصد رسیده بود تحت تاثیر قرار داد و به دو‌درصد رساند که البته طی سال‌های اخیر این عدد دوباره در حال رشد است؛ آیا قرار است برای گندم نیز دوباره همین ماجرا تکرار شود؟ ایمانی افزود: مقام معظم رهبری در سال جاری بر حمایت از کالای ایرانی تاکید کرده‌اند، اما متاسفانه در شرایط کنونی نه‌تنها از تولید داخلی حمایت نمی‌شود بلکه اصلا به آن توجه هم نمی‌شود؛ تولید داخل تنها شامل خودرو و کالاهای صنعتی نیست بلکه اصلی‌ترین محور آن بخش کشاورزی است. رئیس بنیاد گندم‌کاران کشور درباره آخرین وضعیت خرید تضمینی گندم در کشور نیز اظهار داشت: در مناطقی که خرید آغاز شده، تاکنون حدود ۴۰ تا ۵۰هزارتن گندم خریداری شده است ضمن اینکه به‌زودی خرید در جنوب خوزستان نیز آغاز خواهد شد. ایمانی تصریح کرد: چون قیمت خرید تضمینی هنوز مشخص نشده، دولت فعلا فقط به‌صورت علی‌الحساب و به قیمت سال گذشته محصول کشاورزان را خریداری می‌کند، اما هنوز مبلغی به آنان پرداخت نکرده است. او با بیان اینکه کشاورزان سراسر کشور در حال تنظیم طوماری خطاب به رهبر انقلاب و شخص رئیس‌جمهور هستند، که به‌زودی آماده خواهد شد، افزود: کشاورزان به وضعیت موجود به‌شدت اعتراض دارند، آنها محصولی را کشت کرده‌اند که دولت برخلاف وظیفه قانونی خود قیمت آن را اعلام نکرده و تولیدکنندگان هم‌اکنون در نیمه‌راه هستند و هنوز نمی‌دانند محصولی که کشت کرده‌اند برایشان سود اقتصادی دارد یا خیر. ایمانی اضافه کرد: این مساله نیز فقط مربوط به گندم نیست و بیش از ۴۰ محصول از جمله دانه‌های روغنی، پنبه، چغندرقند، برنج، جو و... مشمول قانون خرید تضمینی هستند.
ضربه مهلک به کشاورزی با عدم‌اعلام نرخ خرید تضمینی
یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه اعلام‌نشدن نرخ خرید تضمینی گندم، موجب سردرگمی کشاورزان میشود و وضعیت کشت این محصول استراتژیک را تحت تاثیر قرار می‌دهد به «آرمان» می‌گوید: بی‌‌‌تفاوتی دولت در مورد اعلام نرخ خرید تضمینی گندم جای انتقاد دارد. نظر افضلی افزود: اعلام‌نشدن قیمت خرید تضمینی گندم ضربه مهلکی را به بخش کشاورزی وارد کرده و این درحالی است که مسئولان هیچ‌واکنشی در مقابل انتقادها و نگرانی‌های موجود ندارند و پیگیری‌های مجلس و نمایندگان در این مورد تاثیری نداشته است. او با بیان اینکه شاهد سکوت و بی‌‌‌تفاوتی شورای اقتصاد در مورد تعیین و اعلام نرخ خرید تضمینی گندم هستیم، تصریح کرد: حمایت از تولید گندم که محصولی استراتژیک و بسیار مهم است، یک ضرورت است و یکی از راه‌های این حمایت همین خرید تضمینی است. افضلی با اشاره به اینکه اعلام‌نشدن این نرخ، زمینه را برای واردات گندم مهیا می‌کند، اظهار می‌کند: برخی افراد سودجو منتظر هستند که به این بهانه دست به واردات این محصول بزنند و این اتفاق قطعا می‌تواند ضربه مهلکی به بخش کشاورزی وارد کند. این نماینده مجلس با بیان اینکه دولت در فصل برداشت هم می‌تواند نرخ خرید تضمینی گندم را اعلام کند، گفت: قطعا اطلاع‌رسانی شفاف و تعیین تکلیف در این زمینه، هم به‌نفع بخش کشاورزی است و هم گندم‌کاران را از سردرگمی و بلاتکلیفی بیرون می‌آورد.
آرمان