مناطق آزاد نباید تنها ارز را از کشور خارج کنند/ مناطق آزاد کاملاً به محلی برای واردات تبدیل شده‌اند/ حداقل 2 برابر ارز خارج شده از این مناطق، باید به کشور بازگردد/ چرا واردات ارز در مناطق آزاد بیشتر از صادرات ارز است؟/ تمام مناطق آزاد کشور نیازمند اصلاح ساختار اساسی هستند/ تولید در منطقه‌آزاد کیش تنها 2درصد است/ 98 درصد کارهای منطقه آزاد کیش تجاری است نه تولیدی/ در مناطق آزاد تجارت دنبال می‌شود نه تولید/ در همه مناطق آزاد، صادرات بیشتر از واردات است/ سه دهه واردات در مناطق آزاد
مهرداد بائوج‌لاهوتی، نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: مناطق آزاد، محدوده محصور و مشخصی هستند تا افراد با اخذ مجوز، در این سرزمین سرمایه‌گذاری کرده و امکان واردات و صادرات برای آنها تسهیل شود. منظور از واردات، واردات مواد اولیه و یا کالاهای واسطه‌ای است تا با وجود استثنائاتی که در این مناطق وجود دارد، کارخانه‌دار برای پیش‌برد تولیدش، شرایط آسان و بدون دغدغه‌ای داشته باشد و پس از تولید نیز بتواند صادرات انجام دهد.
وی ادامه داد: در همه دنیا نیز شرایط به همین منوال است به‌گونه‌ای که یک منطقه‌آزاد را ایجاد کرده و کارخانجات تولیدی و تولیدکنندگان در این مناطق جمع شده و با فراهم کردن همه شرایط برای تولید، در نهایت امکان صادرات برای آنها تسهیل می‌شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: با این وجود، مناطق آزاد کاملاً به محلی برای واردات تبدیل شده‌اند و تنها چیزی که در آنها نمی‌بینیم، تولید است. طبق آمار موجود، واردات کالا از مناطق آزاد 2 تا 6 برابر صادراتی است که در این مناطق صورت می‌گیرد.
مناطق آزاد کشور به جای آنکه ارزآور باشند، ارزبَر هستند
بائوج‌لاهوتی عنوان کرد: ساختار فعلی مناطق آزاد کشورمان باید با دقت بررسی شود چراکه اگر ما سرزمینی را تعریف کنیم که فقط ارز از کشور خارج کند، این معنی ندارد. وی افزود: در واقع فلسفه مناطق آزاد این است که هر میزان ارز را از این مناطق به خارج از کشور منتقل کنیم، حداقل بتوانیم دو برابر این ارز را به کشور وارد کنیم اما از آنجایی که در این مناطق بحث تولید دنبال نمی‌شود و تنها بحث تجارت وجود دارد، فقط خروج ارز را می‌بینیم و در واقع این مناطق به جای آنکه ارزآور باشند، ارزبَر هستند.
وی اظهار داشت: فلسفه مناطق آزاد این نیست که تنها دور آن را حصار بکشیم و بگوییم از هفت دولت آزاد باشد، بلکه «تولید و صادرات کالاهای صنعتی» یکی از اهداف تشکیل این مناطق است و این یعنی ورود ارز در این مناطق باید بیشتر از خروج ارز باشد در حالیکه در حال حاضر، عکس این موضوع اتفاق می‌افتد؛ این مشکل تنها محدود به یک یا چند منطقه آزاد خاص نمی‌شود و باید در کل مناطق آزاد کشورمان اصلاح ساختاری اساسی صورت گیرد.
تولید در منطقه آزاد کیش تنها 2 درصد است
این نماینده مجلس گفت: در حال حاضر منطقه‌آزاد کیش حدود 4-5 کارخانه در گوشه و کنار دارد که تقریباً 2درصد در تولید سهم دارند و 98درصد مابقی از تجارت است. این موارد نشان می‌دهد که مناطق آزاد با وجود آنکه حدود سه دهه از عمرشان می‌گذرد اما همچنان در حال واردات هستند. به گفته بائوج‌لاهوتی، طبق آمارهای موجود، حدود 6 تا 10درصد واردات کل کشور از طریق مناطق آزاد صورت می‌گیرد اما این مناطق تنها یک درصد صادرات کل کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
در همه مناطق آزاد، صادرات بیشتر از واردات است
وی عنوان کرد: در سال94، بیش از 120میلیون دلار کالای مصرفی به منطقه آزاد ارس وارد شده اما آمار کالاهای تولیدی در این منطقه، متاسفانه 40 میلیون دلار بوده است. این مشکل تنها محدود به این منطقه نیست بلکه در سایر مناطق آزاد نیز شرایط به همین منوال است.
بائوج‌لاهوتی بیان کرد: این شرایط موجب خواهد شد تا تولید کشور به سمت تعطیلی پیش رود چراکه کالاهای وارداتی، کالاهای نهایی و مصرفی هستند و اصلاً درون کشور فرآوری جدیدی روی آنها اتفاق نمی‌افتد تا دارای ارزش‌افزوده بیشتری شوند.
کوتاهی‌های دولت
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه صادرات کشور ما 100میلیارد دلار است و واردات رسمی حدوداً 60میلیارد دلار، گفت: در این بین باید برای 40میلیون دلار ارز، مدیریت صورت گیرد اما متاسفانه ما هیچ آمار مشخصی از میزان قاچاق موجود در کشور نداریم و آمارها متناقض است؛ به عنوان مثال گفته می‌شود که قاچاق به 12.5میلیارد دلار کاهش یافته و سوال اینجاست که این آمار طبق چه منطق و چه مبنایی مطرح می‌شود؟
بائوج‌لاهوتی تصریح کرد: موضوع دیگری که دولت باید آن را مدیریت کند، به سفرهای خارجی برمی‌گردد چراکه در هر سال، حدود 10میلیون مسافر از کشور خارج می‌شود که اگر واردات توسط هر فرد، 2000دلار باشد، این عدد سالانه به 20میلیارد دلار خواهد رسید و نیاز است دولت حتماً آن را مدیریت کند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پایان یادآور شد: موضوع دیگری که دولت می‌بایست آن را کنترل کند اما نکرده است، بحث 48میلیارد دلار صادرات غیرنفتی است که هیچ سامانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد آیا این میزان پول به کشور وارد شده است یا خیر. علاوه بر این، خود دولت اشتباه داشته و نفت می‌فروخت اما نمی‌توانست پولش را بگیرد و در مقابل ریالش را از تاجر ایرانی می‌گرفت و او از چین، هندوستان و سایر کشورها جنس وارد می‌کرد.
خبرگزاری فارس