امسال حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار هزینه گردشگری ایرانی‌ها در ترکیه بوده است، می‌توان گفت مسئولان ذی‌ربط در فراری دادن گردشگران داخلی همانقدر موفق بوده‌اند که در جذب گردشگران خارجی موفق شده‌اند.
ایران ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد اما نسبت به کشورهای دیگر منطقه به میزان کافی جذب گردشگر نداشته است، در صورتی که کشورهایی مانند ترکیه، امارات، گرجستان، هند و حتی بحرین جایگاهی بالاتر از ایران دارند. تامین زیرساخت‌های مهم برای جذب گردشگر بین‌المللی نیازمند انجام امور ساده‌ای است که در راستای آن با افزایش گردشگر در کشور مواجه می‌شویم. تامین امکانات مناسب برای گردشگری چون تامین هتل و ساخت مکان‌های تفریحی، تامین وسایل حمل و نقل با کیفیت، توسعه سیستم‌های ارتباطی، خدمات رزرواسیون آنلاین و احیا و بازسازی مناطق گردشگری از جمله این اقدامات برای جذب گردشگر است. همچنین می‌توان به انجام امور تبلیغاتی برای معرفی کشور به گردشگران بین‌المللی نیز اشاره کرد، چرا که یکی از عواملی که همواره در انتخاب مقصد گردشگران موثر بوده تبلیغات تصویری از طریق اینترنت و نشان دادن وجود انواع گردشگری در ایران است. کشور ما از هر لحاظ انواع گردشگری بر اساس انگیزه افراد را در بر می‌گیرد و قابلیت تبلیغ در بخش‌هایی چون گردشگری سلامت، گردشگری طبیعت‌گرا وژئوتوریسم، گردشگری فرهنگی، گردشگری ماجراجویی، توریسم مذهبی و زیارتی، گردشگری تاریخی، گردشگری ساحلی و دریایی، گردشگری کوهستانی، گردشگری آثار جنگ و گردشگری فضاهای معدنی و ... را دارد. شیوه برخورد مردم با توریست‌ها، توجه به امنیت گردشگران نیز می‌تواند عوامل تاثیرگذار دیگر باشد. ایران جز معدود کشورهایی است که با فاصله زمانی یکی دو ساعته با هواپیما می‌توان از جنگل به کوه و از اقیانوس به کویر رفت همچنین شرایط ارز ارزان در ایران می‌تواند موثرترین عامل برای جذب گردشگر خارجی باشد و کشور را به یکی از مقاصد ارزان توریستی تبدیل کند. حال شرایط به قدری غم‌انگیز است که ایرانی‌ها یک دهم از مجموع کل بازدیدکنندگان ترکیه را تشکیل می‌دهند و در رتبه اول گردشگران ترکیه جای گرفته‌اند. مسلما شرایط نامناسب رفاهی و گردشگری کافی است، تا گردشگران ایران را در برنامه سفرهای خود قرار ندهند.
ایران کشوری گران است
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات جهانگردی گفت: ایران کشوری است که سفر در آن برخلاف آمارها بسیار گران است، به ویژه نسبت به کشورهای گردشگرپذیر. و دولت در این گرانی و افزایش هزینه سفر تاثیر دارد. حرمت‌ا... رفیعی در نشست خبری شصتمین سالگرد تاسیس این انجمن به برخی چالش‌های صنعت گردشگری کشور اشاره کرد و گفت: شاید صنعت گردشگری بتواند جایگزین نفت شود، ولی به شرط اینکه از تجربیات فعالان گردشگری استفاده شود. او به گرانی سفر در ایران به ویژه در بخش اقامت و هتل اشاره کرد و گفت: هتل‌داران می‌گویند در دو مقطع سال ورود گردشگر زیاد می‌شود، ولی نمایشگا‌ه‌های دولتی دقیقا در این دو مقطع برگزار می‌شود که این اتفاق سبب گران‌تر شدن هتل‌ها شده است، با این علم اما هنوز این مشکل برطرف نشده است. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با بیان این که بسته سفر در ایران بسیار گران است و عوامل متعددی برای آن وجود دارد، افزود: دولت نباید از مردم به دلیل سفر کردن پول بگیرد، آن هم در شرایطی که هزینه هتل‌های ایران چند برابر هتل‌های کشورهای همجوار از جمله ترکیه است. رفیعی اظهار کرد: وقتی قرار است بنزین گران شود، مسلما مردم دیگر سفرهای داخلی هم نمی‌توانند بروند، بنابراین حتی عوارض خروج از کشور یک ریال نباید افزایش یابد، بلکه باید کمتر شود، چون این عوارض برای دوران جنگ بود. او با گلایه از افزایش عوارض خروج از کشور، گفت: تصمیم افزایش عوارض خروج از کشور امری غیرکارشناسی است و اصلا نمی‌دانیم چه کسانی چنین تصمیمی را گرفتند، بنابراین درخواست داریم دولتی‌ها به حرف‌های کارشناسی بخش‌های خصوصی گوش دهند و اگر مصوبه‌ای می‌خواهند ارائه کنند از تجربیات فعالان گردشگری استفاده کنند. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی در ادامه بر ضرورت تقسیم‌بندی تعطیلات در ایران مشابه سایر کشورها تاکید کرد و افزود: یکی دیگر از دلایل گرانی سفر در ایران، تقسیم نشدن تعطیلات است، بدترین تعطیلات برای سفر نیز نوروز است، زیرا یکی از دلایل گرانی سفر در آن روزها، بالا بردن هزینه‌ها توسط شرکت‌های هواپیمایی است. گرانی در آن وقت سال واقعا به آژانس‌های مسافرتی ارتباطی ندارد و این ایرلاین‌ها هستند که باعث گرانی در زمان شلوغی سفرها می‌شوند. رفیعی همچنین از زیرساخت‌های ضعیف گردشگری از جمله مشکل همیشگی سرویس‌های بهداشتی، گلایه کرد و در ادامه هم درباره وزارت شدن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار نظر کرد: شخصا مخالف وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستم، چون معتقدم باعث بزرگ شدن این سازمان و سخت‌تر شدن ارتباط با مدیران سازمان می‌شود.
درآمد ترکیه از گردشگران ایرانی
ایرانی‌ها در رتبه اول توریسم ترکیه هستند و هشت برابر آسیای میانه به این کشور سفر می‌کنند؛ به‌طوری که امسال حدود یک‌میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار هزینه گردشگری ایرانی‌ها در ترکیه بوده است. طی چهار ماه گذشته ترکیه میزبان هشت میلیون نفر توریست از ۱۸۰ کشور بوده است که از میان آنها ۸۰۰ هزار نفر ایرانی بوده‌اند. به عبارتی یک دهم از مجموع کل بازدیدکنندگان ترکیه را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند و ایرانی‌ها در رتبه اول هستند. پس از ایران، آلمان‌ها دومین رتبه بازدید از ترکیه را دارند. در همین زمینه، دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه تصریح کرد: طبق استانداردهای جهانی اگر ۱۵۰۰ دلار برای هر گردشگر در نظر گرفته شود، با احتساب بالای یک هزار دلار خرید برای هر گردشگر، حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار صرف هزینه‌های گردشگران شده است. جلال ابراهیمی گفت: گردشگران کشورهای آسیای میانه به ترکیه در مجموع ۱۰۰ هزار نفر هستند در صورتیکه ایرانی‌ها هشت برابر آنها به این کشور سفر می‌کنند. به گفته ابراهیمی، طبق بررسی مرکز گردشگری جهانی، ترکیه بیشترین جمعیت گردشگر را از ایران دارد؛ یعنی در مجموع ۱۰ کشور، ایران حدود ۱۰۰ برابر گردشگر به ترکیه فرستاده است. همچنین به گفته رئیس اتحادیه هتل‌داران ترکیه به لحاظ جمعیت و جغرافیای منطقه یکی از سه منبع اصلی توریست ترکیه، ایران است. ابراهیمی افزود: فقط گردشگران ایرانی هستند که در تمام فصول سال به ترکیه سفر می‌کنند و از منابع ثابت هتل‌های ساحل دریای مدیترانه از آنتالیا تا ازمیر و آنالیا هستند. در حال حاضر دولت ترکیه برای هر نمایشگاه به مراکز گردشگری یا بنگاه‌های گردشگری از ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار کمک می‌کند تا بتوانند بدون هزینه اقدام به جذب توریست کند. علاوه بر این، ترکیه روش هتل‌های لوکس پنج و هفت ستاره‌ای اسپانیا را به سبک هتل‌های دو و سه ستاره و حتی متل‌ها و خانه متل برگردانده است، تا بتوانند با ارائه هزینه‌های کمتر و قیمت‌‌های ارزان‌تر جلب توریست کند. این در حالی است که هزینه سفرهای داخلی به مناطقی مثل کیش و قشم برای ایرانی‌ها هم‌قیمت ترکیه یا حتی در مواقعی چند برابر می‌شود. او علت تفاوت هزینه‌ها را اینگونه بیان کرد: گرانی بلیت‌های هواپیما، هتل‌ها، بالا بودن هزینه‌ها و نامنظمی و نوسانات قیمت‌ها سبب سواستفاده از بلیت‌های ارزان قیمت کشوری مثل ترکیه شده است و بیشترین افراد را از ایران به خارج سوق می‌دهد که باعث خروج ارز نیز می‌شود. در صورتی که اگر نیمی از هزینه میلیاردی که صرف سفر به ترکیه می‌شود را در صنعت گردشگری داخلی هزینه کنیم از خروج ارز نیز جلوگیری می‌شود. دبیر اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه در پایان با اشاره به بحران ارزی که کشور به آن دچار است، اظهار کرد: کشور ما باید الگوهای توریست خود را تغییر دهد تا ما نیز توانایی جذب گردشگر را داشته و درآمدزایی از طریق این صنعت را داشته باشیم.
آرمان