بررسی رشد اقتصادی سال‌های 92 تا 96 با احتساب نفت و بدون احتساب نفت ارقام متفاوتی از رشد اقتصادی را حاصل می‌کند که بسیار قابل تامل است.
رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی در سال‌های 92 تا 96 و ایضا سه ماهه اول سال 97 به شرح زیر بوده است:
ارقام به میلیارد تومان
| عنوان |
تولید ناخالص داخلی (با احتساب نفت) |
تولید ناخالص داخلی بدون احتساب نفت |
| 1392 |
585،400 |
501،300 |
| 1393 |
604،300 |
516،300 |
| 1394 |
594،700 |
500،300 |
| 1395 |
669،100 |
516،700 |
| 1396 |
694،100 |
540،200 |
| جمع رشد |
18.5+ |
7.7+ |
| متوسط سالیانه رشد اقتصادی |
4.6+ |
1.9+ |
بنابراین در سال 92 تا 96 اهرم اصلی رشد اقتصادی کشور، افزایش تولید و صادرات نفت بوده است. این افزایش تولید ناشی از افزایش ظرفیت و زیرساخت‌های تولید نفت نبوده و تنها به دلیل امکان افزایش صادرات نفت بوده است. به عبارت دیگر از ظرفیت خالی تولید نفت به دلیل تحریم استفاده شده و صادرات افزایش پیدا کرده است.
اما آن رشدی که درون‌زا و واقعی است، رشد اقتصادی بدون احتساب نفت است. رشدی که تصویری دقیق‌تری از شرایط اقتصاد ایران را ارائه می‌دهد. متوسط سالیانه رشد اقتصادی بدون احتساب نفت براساس آمار بانک مرکزی در طول سال‌های 93،94،95 و 96 به میزان 1.9 درصد بوده است.
رشد اقتصادی سه ماهه اول سال 97 هم، براساس آمار بانک مرکزی معادل 1.8 درصد و بدون احتساب نفت 0.7 درصد است و اگر این روند در فصول دیگر ادامه داشته باشد، رشد اقتصادی با احتساب نفت و بدون احتساب نفت در سال 97 کمتر از متوسط 4 سال گذشته خواهد بود.
با توجه به این آمار و ارقام این سوال به وجود می‌آید که چگونه دولت مدعی ایجاد بیش از 700 هزار شغل به طور متوسط در طول سال‌های گذشته است؟ آیا با رشد 1.9 درصدی می‌توان سالی 700 هزار شغل ایجاد کرد؟ اگر این گزاره درست است پس چگونه در سال‌های دهه 80 که رشد اقتصادی به طور متوسط بالای 6 درصد بوده است، اشتغال میلیونی ایجاد نشده است؟
فارس