در گزارش بانک مرکزی با عنوان «خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال ۹۶» در مورد بررسی وضعیت صنایع کشور آمده است: بررسی تحولات شاخص‌های عملکرد بخش‌های صنعت و معدن همچون جوازها و پروانه‌های بهرهبرداری صنعتی و معدنی، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی و نیز آمار عملکرد تولیدات منتخب نشان‌دهنده آن است که اغلب شاخص‌های بخش صنعت و معدن از تداوم بهبود عملکرد در سال 1396 برخوردار بودند.
شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی
بر اساس آمار منتشر شده، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در سال 1396 نسبت به سال قبل 6 درصد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد گزارش، از میان 24 گروه صنعتی، شاخص تولید 19 گروه (با ضریب اهمیت 91.8 درصد) نسبت به سال قبل از آن از رشد مثبت برخوردار شد.
همچنین از میان 6 گروه اصلی دارای بیشترین ضریب اهمیت در شاخص تولید، 5 گروه با رشد مثبت نسبت به سال قبل همراه بودند. از میان 5 گروه مزبور، بیشترین افزایش به صنایع «تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر» و «تولید محصولات کانی غیر فلزی» به ترتیب معادل 11.3 و 8.9 درصد تعلق داشت.
تولیدات منتخب و صادرات صنعتی
بر اساس گزارش شرکت ساپکو طی سال 1396 تعداد 1535.8 هزار دستگاه خودرو ( شامل انواع خودروی سـبک و سنگین) در کشور تولید شـد کـه نسـبت بـه سـال قبـل 13.8 درصد افزایش نشـان مـی‌دهـد.
همچنـین در ایـن سـال تولیـد خودروی سواری با 14.9 درصد افزایش نسبت به سـال قبـل بـه 1442.6 هزار دستگاه رسید. در سـال 1396 سـهم خودروهـای سواری از کل خودروهای تولیدی 93.9 درصد بود. بر اسـاس آمـار و اطلاعـات منتشـر شـده از سـوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تولید سیمان با 1.5 درصد کاهش نسبت به سال قبل به 54.7 میلیـون تـن در سـال 1396 رسـید .
تولیـد فولاد خام و محصولات فولادی نیز به ترتیب با 11 و 3.5 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 20.8 و 18.8 میلیون تن رسید . در ســال 1396 تولیــدات پتروشــیمی بــا 6 درصــد افزایش نسبت به سال قبل به 53.6 میلیون تن رسـید. تولیـدات مزبـور در سـال 1395 نسـبت بـه سـال قبـل از آن 9.1 درصـد افزایش داشت.
در سـال مـورد بررسـی، مقـدار و ارزش صـادرات پتروشیمی به ترتیب به 22.4 میلیـون تـن و 12 میلیـارد دلار رسید که نسـبت بـه سـال قبـل بـه ترتیـب 7.5 و 22.5 درصـد افزایش نشان می‌دهد. همچنین در این سال مقدار فروش داخلی محصولات پتروشیمی نسبت به سال قبل با افزایش 9 درصدی همراه بود .
بر اساس آمار گمرک جمهوری اسـلامی ایـران، صـادرات صنعتی کشـور در سـال 1396 بـه لحـاظ وزن و ارزش بـه 87.8 میلیون تن و 32.2 میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل بـه ترتیب 5.9 و 7.3 درصد افزایش نشان مـی‌دهـد.
در سـال 96 سهم صادرات صنعتی از کل صادرات گمرکی بـه لحـاظ ارزش و وزن به ترتیـب 80.6 و 75.9 درصـد بـود. همچنـین بـا توجه به افزایش بیشتر صادرات محصولات پتروشیمی نسـبت بـه ارزش کل صادرات صنعتی، سهم این گروه از کل ارزش صـادرات صنعتی از 32.7 درصد در سال 1395 بـه 37.3 درصـد در سـال 1396 افزایش یافت.
بر اساس گزارش‌های ادواری شرکت بورس کالای ایـران، حجم معاملات انواع محصولات صنعتی و معدنی در بورس کالای ایران در سال 1396 به 8.8 میلیون تن رسید که نسبت به سـال قبل 6.7 درصد کاهش داشت. فولاد به لحاظ وزن و ارزش، سـهم 79.1 و 76.5 درصدی از کل معاملات انواع محصولات صـنعتی و معدنی را به خود اختصاص داد.
مجوزهای صنعتی و معدنی
بر اساس گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سال 1396 در مجموع 5.4 هزار فقره پروانه بهـره‌بـرداری صـنعتی بـا سرمایه‌گذاری 259 هزار میلیارد ریال صادر شد. عملکرد مزبور نسبت به سال قبل از نظر تعداد و سرمایه‌گذاری بـه ترتیـب 3.3 درصد افزایش و 8.7 درصد کاهش نشان مـی دهـد.
فرصـت‌هـای شغلی ایجاد شده براساس پروانه‌هـای بهـره‌بـرداری صـادره 96.6 هزار نفر است که نسبت به عملکـرد سـال قبـل 13.6درصـد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد گزارش، سرانه سرمایه‌گذاری هر واحد صنعتی براساس پروانه‌های بهره‌بـرداری صـادره در کـل کشور 48.1 میلیارد ریال بود.
در سال 1396 تعداد جوازهای تاسیس واحدهای جدید صنعتی و توسعه واحـدهای موجـود صـادر شـده از سـوی وزارت صنعت، معدن و تجارت 13.1 هزار فقره بود که نسـبت بـه سـال قبل 6.23 درصد افزایش داشت. پیش‌بینی سرمایه‌گـذاری مـورد نیاز برای ایجاد واحدهای مذکور و همچنین فرصـت‌هـای شـغلی قابل انتظار نسبت به سـال قبـل از آن بـه ترتیـب 37.4 و 22.8 درصد افزایش نشان می‌دهد.
در سال مورد گزارش، در بخش معدن تعداد 512 فقـره گواهی کشف با پیش‌بینی ذخیره ای به میزان 774.5 میلیون تـن مواد معدنی صادر شد. آمار مزبور در مقایسه با سال قبل از آن به ترتیب 8.9 و 21.2 درصـد کـاهش نشـان مـی‌دهـد.
در سـال 1396 ،به منظور بهرهبرداری از معادن جدیـد، تعـداد 755 فقـره پروانه بهرهبرداری جدید صادر شد که نسبت به سـال قبـل از آن 2/12 درصد کاهش نشان می‌دهد. ظرفیت استخراج ایـن معـادن 41.5 میلیون تن برآورد شده است که نشان دهنـده کـاهش 6 درصدی ظرفیت استخراج نسبت به سال قبل است. در ایـن سال تعداد پروانه‌های اکتشاف در مقایسه با سال 1395 بـا 25.5 درصد رشد به 998 فقره افزایش یافت.
تامین مالی صنعت و معدن
در ســال 1396 میــزان تســهیلات پرداختــی توســط شبکه بانکی و موسسات اعتباری غیـر بـانکی بـه بخـش صـنعت و معدن به 1742.2 هزار میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به سـال قبل 8.3 درصد افزایش نشان می‌دهد. بر این اساس، سـهم بخـش صنعت و معدن از کـل تسـهیلات پرداختـی در سـال مزبـور 28.4 درصد بود. بانک صنعت و معدن به عنوان تنهـا بانـک تخصصـی در بخش صنعت و معدن، در سال 1396 مبلـغ 51.7 هـزار میلیـارد ریال تسهیلات (از محل منابع داخلـی) بـه ایـن بخـش پرداخـت کرد که نسبت به سال قبل 12.3 درصد افزایش نشان می‌دهد.
مشارکت نظام بانکی در اجرای طرح رونق تولید صنایع کوچک و متوسط
به دنبال اجرای طرح کمک به تامین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط در سال 1395 با مساعدت بانک مرکزی و با هدف استمرار رونق تولید، حفظ و ایجاد اشتغال جدید و افزایش رشد اقتصادی کشور، امکان تداوم اجرای این طرح برای سال 1396 نیز فراهم شد. بر اساس «دستورالعمل تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط در سال 1396» مقرر شد تامین سرمایه در گردش مورد نیاز 10 هزار بنگاه اقتصادی، تامین تسهیلات مورد نیاز 6 هزار طرح نیمه تمام با پیشرفت فیزیکی حداقل 60 درصد و تامین مالی مورد نیاز در بازسازی و نوسازی تعداد 5 هزار واحد اقتصادی از محل منابع تسهیلاتی در اولویت شبکه بانکی کشور قرار گیرد.
بر اساس اطلاعات دریافتی از سامانه ثبت نام واحدهای تولیدی متقاضی دریافت تسهیلات، در سال 1396 مبلغ 194.8 هزار میلیارد ریال تسهیلات در اختیار 28.2 هزار بنگاه تولیدی قرار گرفت.
فارس