این اتفاق در پی کاهش 70درصدی سطح تجارت این دو کشور پس از اعمال تحریمهای آمریکا اتفاق افتاده است. اطلاعات منتشر شده، نشان میدهد که بیش از ۹۰درصد تجارت ایران و کرهجنوبی از طریق شرکتهای کوچک و متوسط کرهای انجام میشود و تبعات سوء تحریمها بیشتر متوجه آنهاست. گفتنیست در ابتدای ژوئیه سال 2013 نیز، همزمان با اجرای تحریمهای آمریکا علیه ایران، تعداد زیادی از تولیدکنندگان کوچک و متوسط کرهای در حوزههایی چون آهن، فولاد و قطعات خودرو از ادامه همکاری تجاری با ایران منع شدند.
بررسی تراز تجاری ایران گویای این مطلب است که سه کشور هند، کرهجنوبی و ژاپن که سال گذشته از تحریمهای ایران از سوی آمریکا معاف شدند، سهم بسزایی در واردات و صادرات اجناس ایرانی دارند. آمارهای اولیه گمرک ایران در شش ماه نخست سال گذشته، نشان میدهد که سه کشور نام برده شده از شرکای مهم تجاری ایران هستند، بهطوری که در فهرست 20 کشور نخست شرکای تجاری ایران قرار داشتهاند. به گزارش ایرناپلاس، هند رتبه پنج، کره جنوبی رتبه شش و ژاپن رتبه 14 را در میزان صادرات ایران دارند. ارزش کل صادرات ایران به این سه کشور در شش ماه نخست سال 97، بالغ بر دومیلیارد و 285میلیون دلار بوده است. این کشورها در فهرست 20 کشور نخست واردکننده به ایران نیز قرار دارند. کره جنوبی و هند رتبه سه و چهار را در مبادی واردات به ایران دارند و ژاپن رتبه 15؛ بهطوری که ارزش کل واردات ایران از این کشورها در این بازه زمانی بالغ بر سهمیلیارد و 90میلیون دلار بوده است. مجموع واردات «سوختهای معدنی، روغنهای معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها، مواد قیری، مومهای معدنی» این سه کشور از ایران در سال 2017، رقمی بالغ بر 127میلیارد و 408میلیون دلار بوده که چهارمیلیارد و 120میلیون دلار آن مربوط به «نفت خام و روغنهای حاصل از مواد معدنی قیری، خام» است.
ورشکستگی شرکتهای کرهای
بهدنبال بازگشت تحریمهای آمریکا، چشمانداز روابط ایران و کره در هالهای از ابهام قرارگرفت و برای روشنشدن این موضوع دیدارها و توافقاتی میان مسئولان و مقامات این دو کشور انجام گرفت. آبانماه سال 97، ایران و کرهجنوبی برای تجارت با ارز کره به توافق رسیدند که به منزله امکان مبادلات گسترده بین شرکتهای کرهای و ایرانی بود. یک ماه بعد نیز، کرهایها مهمان اتاق بازرگانی ایران بودند که در این سمینار، سفیر کرهجنوبی اعلام کرد: دولت کره برای حفظ روابط با ایران تلاش کرده و معافشدن کره از تحریمها نتیجه تلاشهای دولت و شرکتهای کرهای بوده است. با این حال، شرکتهای کوچک و متوسط کره زیر فشار تحریمهای آمریکا تاب نیاورند و حال گفته میشود که تعدادی زیادی از آنها ورشکسته شدهاند. در همین زمینه، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کرهجنوبی گفت: بهدنبال کاهش روابط اقتصادی ایران و کرهجنوبی پس از تحریم بسیاری از شرکتهای موسوم به SME یا شرکتهای متوسط و کوچکی که با ایران روابط داشتند، دچار ورشکستگی شدند. حسین تنهایی در گفتوگو با تسنیم، با اشاره به کاهش 70درصدی تجارت ایران و کرهجنوبی پس از اعمال تحریمهای آمریکا اظهار کرد: فعالیت شرکتهای کره جنوبی بهشکل و شیوهای است که کاملا مستقل هستند و دولت نمیتواند فشاری بابت فعالیت آنها و روابطشان با شرکتها و کشورهای دیگر وارد کند، ولی شرکتهای بزرگ این کشور که عمدتا در زمینه خودروسازی، پتروشیمی و لوازم خانگی فعالیت دارند، با توجه به حجم روابطشان با آمریکا، پس از تحریمهای ایران از سوی ایالات متحده، مجبور به کاهش روابط تجاریشان با ایران شدند. او ادامه داد: حجم روابط برخی از شرکتهای بزرگ کره جنوبی با آمریکا بهاندازهای است که 25درصد تجارت آنها با سایر کشورهای دنیا را شامل میشود و این در حالی است که روابط تجاری این شرکتها با ایران، تنها یکدرصد از حجم تجارت آنها را تشکیل میدهد؛ این یعنی حجم تجارت آنها با آمریکا، 25 برابر حجم تجارت این شرکتها با ایران است ولی با توجه به تمایل شرکتهای کرهای برای ادامه فعالیت تجاریشان با ایران، حجم تجارت شرکتهای این کشور پس از تحریمهای آمریکا بهمیزان 70درصد کاهش یافت.
وضعیت تجارت با 3 کشور اروپایی
معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران نیز در گزارشی به بررسی وضعیت روابط تجاری ایران با سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی آلمان، انگلیس و فرانسه پرداخته است که این گزارش حکایت از کاهش تجارت خارجی ایران با این سه کشور دارد. صادرات ایران به آلمان در 11ماهه سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن با کاهش ۲۸درصدی به ۲۳۰میلیون دلار، صادرات به فرانسه با کاهش ۲۸درصدی به ۲۵میلیون دلار و صادرات به انگلیس با کاهش ۳۹درصدی به ۲۷میلیون دلار رسیده است. ارزش واردات ایران از سه کشور یاد شده در مدت زمان مورد بررسی نیز کاهشی بوده است. در این مدت واردات ایران از آلمان با کاهش 5/19درصدی به حدود 22میلیون دلار، واردات از فرانسه با کاهش ۳۸درصدی به ۹۹۰میلیون دلار و واردات از انگلیس با کاهش ششدرصدی به ۹۲۳میلیون دلار رسیده است.
آرمان