یک هفته با تپیکس
بازار سهام روی منحنی صعود
دماسنج بورس دیروز نیمی از کانال 29هزار واحدی را پیمود و رکورد جدیدی را به ثبت رساند
بورس تهران پس از تنفس کوتاه در هفته گذشته بار دیگر به مدار رونق بازگشت و با افزایش 3/2 درصدی شاخص، رشد پاییزی خود را به سطح قابل توجه 3/11 درصد رسانید. علاوه بر این، شاخص کل روز گذشته با ثبت رقم 29502 واحد بار دیگر رکورد تاریخ 46ساله خود را شکست تا سودآوری بازار در سال 91 به 8/13 درصد تا پایان روز گذشته برسد. پاشنه رونق بازار در این هفته کماکان بر روی سهام منتفع از افزایش نرخ ارز چرخید تا جایی که گروه‌های معدنی، فلزی و پتروشیمی بیشترین تقاضای خرید را به سمت خود جلب کردند. همچنین روز گذشته به دنبال افزایش حدود 15 درصدی میانگین قیمت محصولات فولادی در بورس کالا، سهام سنگ‌آهنی و فولادی به صدر تقاضا بازگشتند تا بورس تهران هفته را با چهره‌ای مثبت به پایان برساند. از سوی دیگر، فعالان بازار در آستانه انتشار کارنامه شش ماهه عملکرد شرکت‌ها در چند روز آتی هستند؛ گزارش‌هایی که می‌تواند با شفاف کردن وضعیت مالی شرکت‌ها به غربالگری سهام ممتاز نزد سرمایه‌گذاران کمک کند.
برخورد سنگین عرضه و تقاضا
تحلیلگران بورس تهران این روزها در انتظار توقف دسته‌جمعی نمادهای فلزی و سنگ‌آهنی به منظور اعلام تعدیلات مثبت پیش‌بینی درآمد به میزان 30 تا 50 درصد هستند. در این راستا، سهام چادرملو روز گذشته جهت تعدیل سود قابل ملاحظه ناشی از تعلق گرفتن معافیت مالیاتی (که البته خبر آن هنوز تایید نشده است) و نیز افزایش نرخ‌های فروش متوقف شد. برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که سود اغلب شرکت‌های معدنی و فلزی در صورت ثبات قیمت‌های فروش فعلی تا پایان سال مستعد افزایش سودآوری تا سطح نزدیک به دو برابر نسبت به EPS کنونی هستند. بنابراین P/E واقعی این سهام را باید در محدوده نصف آنچه بر‌اساس پیش‌بینی‌های فعلی محاسبه می‌شود دانست. به‌رغم رونق سهام گروه‌های مزبور در طی هفته جاری، عرضه‌های سنگین از سوی نهادهای حقوقی نیز به چشم می‌خورد که این روند به طور معمول با عنایت به محدود بودن بنیه مالی سرمایه‌گذاران حقیقی نمی‌تواند نشانه تحکیم روند مثبت تلقی شود. علت عرضه‌های سنگین حقوقی را می‌توان در چند عامل جست‌وجو‌ کرد؛ نخست نیاز به نقدینگی که این روزها گریبان اکثر فعالان اقتصادی کشور را گرفته و حقوقی‌های بازار سرمایه نیز از این روند مستثنی نیستند. بسیاری از صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی در حال حاضر به منظور ایفای تعهدات سنگین در برابر ذی نفعان خود تحت فشار هستند و این مساله، انگیزه واگذاری سهام جهت تامین نقدینگی را بالا برده است. از سوی دیگر، چشم‌انداز افزایش نرخ تورم به بالای 30 درصد در ماه‌های آتی مساله ارزش‌گذاری سهام در شرایط تورم فزاینده را مطرح کرده است. از این منظر، با رشد نرخ تورم، نسبت میانگین P/E بازار بنا بر اصول اقتصادی در معرض کاهش خواهد بود و همین مساله می‌تواند با وجود چشم‌انداز جهش سودآوری شرکت‌ها، آهنگ افزایش قیمت سهام را تعدیل کند.
بزرگ‌ترین انتقال سبد سهام به صندوق فولاد
صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد یکی از بزرگ‌ترین نهادهای عمومی کشور است که وظیفه تامین مستمری بیش از 80 هزار کارمند بازنشسته صنعت فولاد و خانواده‌های آنها را بر عهده دارد. این صندوق در سال‌های قبل علاوه بر عواید خود در سهام بورسی (عمدتا از گروه سنگ‌آهنی و شرکت معادن و فلزات) از فولادسازان نیز مبالغی را به صورت سالانه دریافت می‌کرد تا از عهده پرداخت‌های مورد اشاره برآید. اما با واگذاری تدریجی سهام فولاد‌سازان بزرگ (از جمله مبارکه، ذوب‌آهن و خوزستان)، کمک‌های مزبور به تدریج محدود و در نهایت قطع شد؛ به همین علت این صندوق در تامین منابع تعهدی خود در سال جاری با دشواری‌هایی مواجه شده بود. به این ترتیب دولت در این هفته مصوب کرد تا علاوه بر انتقال صندوق فولاد به مجموعه تامین اجتماعی، هشت هزار میلیارد تومان دارایی نیز بابت مطالبات این صندوق از دولت به آن واگذار شود. این دارایی که عمدتا به صورت مالکیت شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو است سهام ارزنده‌ای نظیر ذوب‌آهن اصفهان، آلومینیوم ایران، ملی مس، سایپا و چند شرکت معدنی و فلزی دیگر در خارج بورس را شامل می‌شود. با این تصمیم دایره تاثیر‌گذاری این صندوق در بازار سرمایه بیش از گذشته افزایش یافت؛ هر چند با توجه به تعهدات سنگین این صندوق به کارکنان بازنشسته و با عنایت به قطع سایر منابع تامین مالی انتظار می‌رود تامین نقدینگی از محل عایدات بورسی (سود نقدی و واگذاری سهام) نقش پررنگ‌تری در فعالیت آتی این نهاد عمومی ایفا کند.
اقتصاد جهانی؛ ناخوش احوال خندان!
این روزها و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، چهره اقتصاد جهانی بیش از هر زمان دیگر متضاد و مضحک است. از یک سو، موج کاهش رشد اقتصادی کل دنیا را فرا گرفته و افت تولید از اروپا (با شدت بیشتر) تا ایالات متحده و چین گسترش یافته است؛ از سوی دیگر، رونق بازارهای سهام، ثبات و حتی افزایش قیمت‌های فلزات پایه و نفت نشانه‌ای از رکود در بر ندارد. دلایل این وضعیت متناقض را باید از روسای بانک‌های مرکزی سراسر جهان جویا شد که ماشین‌های چاپ پول خود را با سرعتی وصف‌ناشدنی به کار گرفته‌اند و به جای ایجاد فرصت برای تخلیه آثار طبیعی رکود به اصرار قصد دارند تا روند اقتصادی را دگرگون کنند. بر‌اساس آمار رسمی، اکنون بانک‌های مرکزی در تمام قطب‌های اقتصادی جهان از جمله ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ژاپن، انگلستان و چین در حال خرید اوراق بدهی از انواع گوناگون (بدهی دولت‌ها، بدهی بانک‌ها، وام مسکن و ...) هستند که این مساله با پمپاژ پول جدید به بازارها موجب رشد مصنوعی قیمت دارایی‌ها شده است. یکی از نتایج بارز این رویکرد را می‌توان در افزایش سه برابری قیمت جهانی طلا در چهار سال گذشته مشاهده کرد که از بی ارزش شدن پول‌های کاغذی در سراسر دنیا حکایت می‌کند. در هر حال می‌توان گفت: هر چند چهره این روزهای اقتصاد جهان خنده‌ای سرد بر لب دارد، اما در پشت این وضعیت آرام تلاطمی است که دیر یا زود سربرخواهد آورد؛ تلاطمی از جنس رکود که به لطف بانک‌های مرکزی هنوز مجال آشکار شدن نیافته است.