بازار پلیمرها در ماه رمضان با آرامش نسبی قیمتی همراه است اگرچه کاهش تقاضا را می‌توان در بورس و بازار به وضوح مشاهده کرد. البته در روزهای اخیر و مخصوصا دیروز افت نسبی عرضه‌ها را شاهد هستیم که در ضعف تقاضا از نظرها پنهان بوده و تاثیر بزرگی بر نوسان نرخ در بورس و بازار بر جا نگذاشته است. این شرایط را شاید بتوان آرامشی شکننده در بازار پلیمرها به شمار آورد اگرچه در ماه رمضان امکان تغییرات سریع به‌صورت سنتی محدود می‌شود.

«شاخص قیمت پلیمرهای دنیای اقتصاد» در هفته گذشته باز هم افزایش یافت تا روند صعودی نرخ را از اواخر سال گذشته تاکنون نشان دهد. در هفته گذشته این شاخص قیمتی نزدیک به نیم درصد افزایش یافت که البته این رشد کمتر از میزان افزایش نرخ‌های پایه برای متوسط بازار است. این نکته را باید جدی گرفت، زیرا نشان می‌دهد میزان رقابت برای خرید در هفته گذشته در بورس کالا کاهش یافته اگرچه این سیگنال را باید از دریچه‌های آماری دیگری هم جست‌وجو کرد. در هفته گذشته شاخص قیمت پلیمرهای «دنیای اقتصاد» به رقم ۱۱ هزار و ۱۲۵ تومان رسید که بالاترین رقم ثبت شده از هفته منتهی به ۱۷ اسفندماه (اوج التهاب خرید و حجم معامله در تاریخ بورس کالا) تاکنون است. به‌صورت دقیق‌تر اگر هفته منتهی به ۱۷ اسفندماه سال گذشته را در نظر نگیریم، این رقم بالاترین میزان ثبت شده در تاریخ بورس کالا نیز به شمار می‌رود آن هم در شرایطی که این رشد نرخ بر پایه افزایش قیمت‌های پایه با اهرم دلار نیمایی بوده است و رقابت برای خرید اثر کمی در رشد قیمت‌ها داشت. البته برای هفته جاری شاهد رشد مجدد قیمت‌های پایه در بورس کالا هستیم که به احتمال قوی رشد مجدد شاخص قیمت پلیمرها در هفته جاری را موجب می‌شود یعنی تکانه بزرگی برای افزایش نرخ در بازار آزاد از هم‌اکنون ایجاد شده است.

گام‌های رو به عقب حجم معاملات پلیمرها

حجم معاملات پلیمرها در هفته گذشته در بورس کالا با ۲ درصد کاهش روبه‌رو شد و به ۷۰ هزار و ۵۶۹ تن رسید که کمترین رقم از روزهای نیمه تعطیل ابتدای سال جاری است و البته حجم معاملات پلیمرها در هفته‌های اخیر نیز در یک روند نزولی نوسان کرده است. دلیل اصلی کاهش حجم معاملات را باید در افت عرضه‌ها جست‌وجو کرد آن‌هم در شرایطی که هفته گذشته عرضه به ۷۲ هزار و ۸۵۰ تن رسید که باز هم کمترین رقم از اوایل سال جاری تاکنون به شمار می‌رود. البته کاهش حجم عرضه‌ها با افت حجم تقاضا روبه‌رو شده که در نهایت عدم التهاب قیمتی را موجب شده است. در هفته گذشته در برابر هر تن عرضه 1.61 تن تقاضا به ثبت رسیده که کمترین رقم از هفته منتهی به ۲۲ فروردین بوده است. البته این رویه به معنی عدم ثبت معامله نیست و باید دقیق‌تر به وضعیت معاملات توجه کرد. در هفته گذشته 96.87 درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفته است که این رقم بالاترین درصد خرید از زمان نیمایی شدن قیمت‌ها در پاییز سال جاری است. این سیگنال را باید بسیار جدی گرفت، زیرا در شرایطی که اغلب اهالی بازار به کاهش قیمت‌ها نگاه کرده و میل به خرید ناخودآگاه در ماه رمضان کاهش یافته است؛ برخی اکثریت قریب به اتفاق عرضه‌ها را در عدم ثبت رقابت و با قیمت‌هایی جذاب مورد معامله قرار می‌دهند و البته کمتر کسی به آن توجه دارد. خریداران این روزها در بازارها قطعا افراد بی‌اطلاعی نیستند اگرچه دلیل این رویکرد معاملاتی را باید در واقعیت‌های قیمتی فعلی و دورنمای نرخ‌ها جست‌وجو کرد.

پارادوکس قیمتی پلیمرها

بازار آزاد پلیمرها با چند تناقض روبه‌رو شده یعنی داده‌های موجود در این بازار را اگر در مقایسه با قیمت‌ها مورد ارزیابی قرار دهیم تناقض را به خوبی می‌توان تشخیص داد. شاید بتوان این مطلب را به‌صورت یک سوال از مخاطب مطرح کرد. در شرایطی که قیمت‌های پایه در بورس کالا در هفته جاری و البته در اغلب هفته‌های اخیر افزایشی اعلام شده؛ در شرایطی که قیمت دلار آزاد در سطوحی نزدیک به ۱۵ هزار تومان نوسان می‌کند؛ در شرایطی که قیمت دلار نیمایی شاید برای اولین بار به مرز ۱۰ هزار تومان رسیده باشد؛ در شرایطی که حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و همچنین حجم عرضه‌ها گام به گام در مسیر کاهش قرار گرفته است؛ در شرایطی که موجودی انبارها در بازار داخلی یا واحدهای تولیدی توأمان در حال کاهش است؛ در تمامی این شرایط قیمت‌های بازار داخلی روز گذشته نزولی شد که نشان دهنده تناقض است. البته حضور در ماه رمضان و کاهش سنتی تقاضا را نمی‌توان نادیده گرفت ولی این سیگنال به مرور زمان و مخصوصا پس از شب‌های قدر به سرعت تغییر فاز خواهد داد و آن زمان است که تقاضای واقعی در بازار مشاهده می‌شود.

از هم‌اکنون باید منتظر تداوم آرامش در بازار باشیم یعنی در روزهای آینده هم احتمالا اوضاع بر همین منوال خواهد بود و رشد قیمت‌های بزرگی را شاهد نیستیم ولی این جریان یعنی پتانسیل رشد قیمت‌ها تجمیع شده و به یک باره سر بر می‌آورد. تاکنون البته خبر موثق و قطعی در مورد تحریم پتروشیمی‌ها مخابره نشده و با توجه به روند کلی عرضه در هفته‌های اخیر، می‌توان نتیجه گرفت که خللی در مسیر صادرات پلیمرها و حتی ترکیبات شیمیایی رخ نداده است. در عین حال انتظار داریم که حجم عرضه‌ها از سوی پتروشیمی‌های غرب کشور در مسیر خط لوله اتیلن غرب افزایش یابد که برای برخی از گروه‌های کالایی پتانسیل رشد عرضه را در بر دارد اما اگر حجم عرضه‌ها در بورس کالا به‌صورت کلی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از دو هفته آینده افزایش پیدا نکند شاهد رشد قیمت‌های در هفته پایانی ماه رمضان خواهیم بود اگرچه اوج رشد قیمت‌ها احتمالا بعد از تعطیلات عید فطر خواهد بود. البته پتانسیل تکانه‌هایی از رشد قیمت‌ها جهانی یا تداوم رشد قیمت دلار نیمایی را باید جدی گرفت که محرک‌های دیگری برای تداوم رشد قیمت‌ها در بازار آزاد به شمار می‌رود.