در حال حاضر با وجود بازار انحصاری برای خودروهای داخلی، شرکتهای سازنده با بیشترین بهره‌گیری از این شرایط، مطابق میل خود و تنها با توجه به منافعشان و بدون در نظر گرفتن حقوق مصرف‌کننده عمل کرده و بدون اینکه سازمان یا نهادی بر رفتار آنها نظارت داشته باشد، کنترل بازار را در دست گرفته و افسار آن را به هر سو که می‌خواهند می‌کشند.

در این میان تنها خریداران و مصرف‌کنندگان این بازار انحصاری متضرر می‌شوند و این در حالی است که با وجود وضع قوانینی مانند حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو و شکل‌گیری نهادی به بزرگی سازمان حمایت مصرف‌کننده، هیچ جایی برای ارائه شکایات خود ندارند و مجبور به پذیرش شرایط موجود هستند. شرایطی که هر روز طبق خواسته خودروسازان تغییر می‌کند و کسی پاسخگوی چرایی آن نیست.

ممانعت از فروش خودرو با وجود ابلاغ قیمتهای جدید

بررسی عملکرد خودروسازان نشان می دهد تا یک ماه پیش مهمترین مشکل این گروه از تولیدکنندگان، پایین بودن قیمت فروش محصولاتشان بود که این مسئله را بهانه‌ای برای توقف عرضه خودرو و دامن زدن به بی‌ثباتی قیمت‌ها در بازار کرده بودند، اما پس از چند ماه کش و قوس بر سر قیمت‌گذاری با سازمان حمایت، در نهایت این سازمان با افزایش قابل توجه قیمت خودروهای داخلی موافقت کرد ولی ضمن اعلام این موافقت، تضمینی از خودروسازان برای عرضه خودرو، اعمال قیمت‌های جدید برای عرضه‌های جدید و عدم اعمال آن در مورد فروشهای قبلی گرفته نشده است.

ممانعت خودروسازان از عرضه خودرو با وجود دریافت مصوبه جدید قیمتها یکی از تخلفات این شرکت‌ها محسوب می‌شود که ظاهراً در کنار سکوت سازمان‌ حمایت تا هر زمان که خودروساز مایل باشد، قابل تمدید است.

تحویل خودروهای فروخته‌شده با قیمت جدید

عدم نظارت بر رفتار خودروسازان در شرایطی حاکم است که هر روز خبر جدیدی در مورد تخلف این شرکتها به گوش می‌رسد تا آ‌نجا که شرکت پارس خودرو اعلام کرده‌ خودروهایی را که با قیمت‌های قبلی پیش فروش کرده ‌است، برای تحویل مهرماه به بعد (زمان اخذ مصوبه جدید قیمت‌ها) با نرخ‌های جدید به خریداران تحویل خواهد داد. این در حالی است که مسئولان سازمان حمایت پیشتر اعلام کرده بودند که خودروسازان موظفند خودروهایی را که با نرخ‌های قبلی پیش فروش شده است‌ طبق قیمتی که در قرارداد ذکر شده به خریداران تحویل دهند. حال باید دید مسئولان سازمان حمایت در مقابل این اعلام شرکت خودروساز چه واکنشی خواهند داشت؟

 عرضه رانا 6.5 میلیون تومان گرانتر

عرضه رانا با قیمت بالاتر از نرخ اعلام شده در زمان پیش فروش یکی دیگر از نمونه‌های نادیده گرفتن حقوق مصرف‌کننده است که مسئولان سازمان حمایت بدون توجه به آن با درخواست ایران خودرو برای افزایش قیمت این خودرو نسبت به قیمت اولیه آن موافقت کردند. به این ترتیب خریدارانی که با در نظر گرفتن قیمت پایه 15 میلیون تومانی رانا نسبت به پیش‌خرید آن اقدام کرده بودند حال باید برای تحویل خودروی خود 6.5 میلیون تومان اضافه‌پرداخت داشته باشند.

 تولید خودروهای بی‌کیفیت

اذعان مسئولان سازمان استاندارد به استفاده از قطعات بی‌کیفیت چینی در تولید خودروهای داخلی و حتی عرضه آن در بسته بندی‌های این شرکت و توزیع در شبکه خدمات پس از فروش هم از جمله تخلفات شرکت‌های خودروساز محسوب می‌شود. هر چند معاون سازمان استاندارد در این مورد می‌گوید: به مسئولان شرکت متخلف تذکر داده‌ایم اما سازمان استاندارد به طور معمول وارد حوزه معرفی مدیران ارشد خودروساز به دادگاه نمی‌شود.

در این شرایط باید دید چه سازمانی مسئول معرفی این شرکتهای متخلف به مراجع قضایی است؟

با وجود چنین فضای آزادی برای فعالیت شرکتهای خودروساز، تولید‌کنندگان تلاش زیادی برای آزادسازی قیمت تولیدات خود دارند که در این صورت باید فضای رقابت آزاد نیز در کشور فراهم شود تا با واردات بدون تعرفه خودروهای خارجی، امکان رقابت بین تولید‌کنندگان داخلی با خودروهای وارداتی فراهم شود و خریداران نیز از حق کافی برای انتخاب برخوردار باشند.

نگاهی به این چند مورد از تخلفات شرکتهای خودروساز لزوم نظارت بیشتر دستگاه‌های مسئول به ویژه سازمان حمایت را بر عملکرد این شرکتها ضروری می‌سازد تا مسئولان این سازمان با کنترل وضعیت عرضه و کیفیت خودروها، به وظیفه خود در قبال مصرف‌کنندگان نیز عمل کنند.