امروز برای بررسی وضعیت و مسائل متقاضیان ارز که عمدتاً تولیدکننده و واردکننده هستند به مرکز مبادلات ارزی رفتیم.

طبقه دوم ساختمان که محلی برای مبادله ارز است، تا چشم کار می‌کند، شعبه بانک است و متقاضی ارز. برای نظم دادن به کارها هم دستگاه نوبت‌‌دهی قرار داده شده و تعدادی صندلی. هر فرد طبق شماره و بانک عامل مشخص شده خود در نوبت قرار می‌گیرد.

فردی که برای دریافت ارز مراجعه کرده بود و به گفته خودش شرکت آنها در بخش ترخیص و ثبت سفارش کالا فعالیت می‌کند، پرسیدیم آیا تاکنون توانسته ارز خود را تامین کند یا خیر که وی پاسخ می‌دهد: کار ما آنطور که باید انجام نشده است. من 35 میلیون روبل می‌خواهم اما روزی 2 میلیون روبل به من می‌دهند و باید برای دریافت همه آن، 10 روز به مرکز مبادلات ارزی بیایم.

وی در مورد اینکه آیا برای همه ارز ها این مشکلات وجود دارد، بیان می‌کند: همه ارز‌ها اینطور است. یک روز یورو کم است، ین نیست. یک روز ین هست اما ارز‌های دیگر کم است. ما به مشکل برخودیم و به نظر می‌رسد اگر از خود شعب بانک‌ها بتوانیم ارز تهیه کنیم، موانع کمتری وجود خواهد داشت. در اختصاص ارز محدودیت وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا از زمان اختصاص ارز تا تخصیص آن فاصله زیادی وجود دارد، می‌گوید: خیر؛ وقتی پرداخت ارز در اینجا ثبت شود، تخصیص آن از طریق شعب چندان زمان نمی‌برد و کمتر از یک روز انجام می‌شود.

معطلی برای دریافت ارز زیاد است/ سه روز پیاپی به مرکز آمده‌ام

مراجعه‌کننده دیگری که که اولویت 7 کالایی است و متقاضی روبل است، می‌گوید: من سه روز است که به مرکز مبادلات ارزی می‌کنم اما به دلیل شلوغی هنوز نتوانستم ارز دریافت کنم.

وی اضافه می‌کند: دفعه قبلی بیش از 10 روز معطل شدیم تا توانستیم ارز دریافت کنیم. به همین دلیل با طرف تجاری با مشکل برخوردیم. قبل از اینکه گروه کالایی ما مشمول این سازوکار شود از طریق آزاد تامین می‌کردیم. یک بار به دلیل اینکه تعهد داشتیم مجبور به تامین دلار با نرخ بالا شدیم.

در همین حال که شماره‌ها و سیستم نوبت‌دهی یکی پس از دیگری شمار و باجه می‌خواند کنار تولیدکننده کاغذ می‌نشینیم.

وی می‌گوید: برای دومین روز است که به مرکز مراجعه می‌کنم و هنوز نتوانستم ارز دریافت کنم. برای یوان و یورو مراجعه کردم اما به دلیل اینکه طرف تجاری در بانک دیگری حساب دارد و در آن بانک حساب ندارد به دنبال تغییر بانک هستیم.

در بین این رفت و آمدها و گفت‌وگو‌ها صمد کریمی سخنگوی مرکز مبادلات ارزی را هم دیده می‌شود که تعداد زیادی دورش حلقه زده‌اند. نفر اول را پاسخ می‌دهد نفر بعدی می‌پرسد. هر چقدر منتظر می‌مانیم که صحبت‌ها تمام شود، بی‌فایده است. حسابی سر آقای سخنگو شلوغ است.

به دلیل مشکلات پرداخت ارز مجبور به تعدیل نیرو شدیم

به سراغ یکی دیگر از مراجعه‌کنندگان می‌رویم. وی که نماینده شرکت بزرگ تولیدی است،می‌گوید: ما متقاضی دریافت یورو بودیم که به دلیل کمبود ارز به یوان تبدیل شد و همین ارز هم با محدودیت در پرداخت مواجه شده است. 

تولیدی ما دارای 1800 کارگر است که با شرایط پیش آمده، حجم تولید ما کاهش یافته و مجبور به تعدیل 400 نفر شدیم.

وی ادامه می‌دهد: در این مدت تنها توانستیم 6 قطعه کالای واسطه‌ای مورد نیازمان را وارد کنیم که این تنها جوابگوی تولید 3 روز ما است. مدت تولید را به 3 روز کاهش دادیم و تنها تا ساعت 12 کار می‌کنیم.

این مراجعه‌کننده تصریح می‌کند: بار اول ارز مورد نیاز ما 158 هزار دلار تعیین شد اما تنها 70 هزار دلار به ما دادند و هنوز بخشی از نیاز ارزی ما تامین نشده و چند روز است که به مرکز مراجعه می‌کنم.

معطلی دریافت ارز از 6 شهریور تاکنون

در حال گفت‌وگو با این متقاضی بودیم که فردی برگه به دست همانند بسیاری دیگر، به ما می‌گوید: تاریخ ثبت سفارش من برای 6 شهریور بوده و در این مدت ارز تامین نشد و مجبور شدیم دوباره ثبت سفارش را در 22 مهر بگیریم و هنوز موفق به دریافت ارز نشدم، در حالی اولویت کالایی دوم بودیم.

وی ادامه می‌دهد: ابتدا برای دریافت یورو ثبت سفارش گرفته بودم که محدودیت داشت و گفتند که ارز را به یوان تبدیل کنید. برای همین تغییر ارز و تغییر بانک عامل باید برای ثبت سفارش مجدد، 200 هزار تومان بپردازم.

میز ارز صادرکنندگان تنها قسمت خلوت مرکز مبادلات

یکی از قسمت‌های خلوت این سالن میز ارز صادرکنندگان بود. این موضوع را از یکی از کارمندان مرکز پرسیدیم که پاسخ داد: تاکنون هیچ صادرکننده برای مبادله ارز به مرکز مراجعه نکرده است.

در این لحظه صمد کریمی پس از حدود یک ساعت از حلقه اطراف خود عبور می‌کند و به داخل شعب بانک‌های عامل می‌رود و به صحبت با آنها مشغول می‌شود.

آخرین فردی که با او گفت‌وگو می‌کنیم نماینده یک شرکت تولیدی است که به گفته خودش توانسته‌اند کالای وارداتی را در داخل تولید کنند.

وی بیان می‌کند: ما تولیدات صنعتی داریم و توانستیم کالای وارداتی را در داخل تولید کنیم و تنها تولیدکننده این محصول هستیم اما به دلیل مشکلاتی که در ارز به وجود آمده مواد اولیه ما در گمرک مانده و در تخصیص ارز و تعیین اولویت مشکل داریم.

مشاهدات نشان می‌دهد که مرکز مبادلات ارزی با تمام ظرفیت خود در حال پاسخگویی به نیازهای متقاضیان است اما علت اصلی بروز برخی مشکلات، همانطور که در صحبت‌های متقاضیان قابل ارزیابی بود، کمبود ارز بود. محدودیت در پرداخت ارز اصلی‌ترین مانع برای تسهیل فعالیت مرکز مبادلات ارز است.