بانک جهانی در تازه ترین گزارش خود موسوم به «گزارش فضای کسب و کار 2013» به مقایسه 185 کشور جهان از نظر سهولت فعالیت های اقتصادی و وضعیت فضای کسب و کار آن ها پرداخته است.

 سقوط یک پله ای ایران در رده بندی فضای کسب و کار جهان

 بانک جهانی رتبه ایران از نظر فضای کسب و کار در میان 185 کشور جهان را 145 اعلام کرده است.

بدین ترتیب ایران در رده بندی جهانی فضای کسب و کار نسبت به سال گذشته یک پله سقوط داشته است. سال گذشته نیز ایران با 4 پله سقوط در میان 183 کشور جهان رتبه 144 را بدست آورده بود.

شاخص کلی فضای کسب و کار بر پایه 11 شاخص کوچکتر با عناوین آغازکسب وکار،کسب مجوز، استخدام نیروی کار، ثبت داراییها،کسب اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاری، مالیات، تجارت مرزی، اجرای قراردادها و ورشکستگی و دریافت انرژی برق محاسبه می شود. این شاخص در واقع نشان دهنده سهولت و مناسب بودن هرکشور برای انجام فعالیت های اقتصادی و تجاری است.بدین ترتیب ایران از نظر سهولت و مناسب بودن برای انجام فعالیت های اقتصادی در میان 185کشور در مراتب انتهایی قرار دارد.

مقامات رسمی ایران محاسبات بانک جهانی از وضعیت فضای کسب و کار در ایران را غیر منطبق با واقعیت می دانند و معتقدند رتبه واقعی ایران بسیار بالاتر از رقمی است که بانک جهانی اعلام می کند.

در جهان سنگاپور رتبه نخست از نظر فضای کسب و کار را به خود اختصاص داده است و هنگ کنگ، نیوزیلند، آمریکا، دانمارک،  نروژ، انگلیس، کره جنوبی، گرجستان، و استرالیا به ترتیب رتبه های دوم تا دهم را به خود اختصاص داده اند.

جمهوری آفریقای مرکزی نیز در رتبه آخر قرار گرفته است.

 آغاز کسب و کار در ایران سخت تر شد

بر اساس این گزارش، آغاز کسب و کار در ایران طی یک سال گذشته سخت تر شده است. ایران از لحاظ شاخص آغاز کسب و کار در رتبه 87 قرار دارد که نسبت به سال گذشته ، 34 رتبه سقوط داشته است .ایران از این نظر در گزارش سال گذشته در رتبه 53 جهان قرار داشت.

بانک جهانی علت سخت تر شدن آغاز کسب و کار در ایران را ملزم کردن متقاضیان ثبت شرکت ها به تهیه گواهی عدم سوء پیشینه قضایی عنوان کرده است.

شاخص آغازکسب و کار بر پایه چهار فاکتور محاسبه می شودکه عبارتند از تعداد رویه های قانونی لازم برای آغازکسب وکار، زمان لازم برای آغاز و راه اندازی یک کار، هزینه متوسط آغاز یک کار و حداقل سرمایه لازم برای آغاز یک کار. زمان لازم برای آغاز و راه اندازی یک کار  از 8 روز به 13 روز افزایش یافته است. هزینه راه اندازی کسب وکار در سال گذشته معادل 3.8 درصد درآمد سرانه بوده که این رقم در سال جاری به 3.3 درصد کاهش یافته است. به علاوه حداقل سرمایه لازم برای راه اندازی کسب وکار در سال گذشته معادل 0.7 درصد درآمد سرانه بوده که این رقم در سال جاری به 0.5 درصد کاهش داده شده است . تعداد رویه های قانونی لازم برای آغاز کسب و کار در گزارش امسال 7 رویه اعلام شده است.

دریافت مجوز ساخت و ساز در ایران تسهیل شد

دریافت مجوزهای ساختمانی نیز در طی یک سال گذشته در ایران تسهیل شده است. اما در حالیکه ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 164 جهان قرار داشت در گزارش جدید بانک جهانی رتبه 166 را به دست آورده است.

تعداد رویه های قانونی لازم برای کسب مجوزهای ساختمانی 16 عدد بوده که نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. مدت زمان اخذ مجوزهای ساختمانی نیز 320 روز بوده که نسبت به سال قبل تغییر نکرده است. میزان هزینه لازم در این زمینه از 355.6 درصد درآمد سرانه به 262.3 درصدکاهش پیداکرده است .

سقوط 2 پله ای ایران از نظر سهولت ثبت دارائی ها

از نظر ثبت دارائی ها رتبه جهانی ایران 2 پله سقوط داشته است. در سال گذشته رتبه ایران از این نظر 163 بود اما طی سال جاری جایگاه ایران به 165کاهش یافته است.

در عین حال سهولت ثبت دارائی ها در ایران نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. طی سال گذشته ثبت داراییها در ایران بیش از 36 روز زمان می برد که این رقم طی سال جاری نیز همین رقم بوده است.هزینه ثبت داراییها در ایران نیز معادل 10.5 درصد ارزش دارایی بوده که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. همچنین برای ثبت داراییها و اموال در ایران باید به 9 سازمان و ارگان دولتی مراجعه کردکه این تعداد نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است.

 وام گرفتن در ایران آسان تر شد

رتبه جهانی ایران از نظر سهولت دریافت وام و مطلوبیت قوانین و مقررات مربوط به آن بهبود قابل توجه داشته است. در حالی که ایران از این نظر در سال گذشته در رتبه 98 قرار داشت در سال جاری به جایگاه 83 ارتقاء یافته است.

شاخص هایی که بر پایه آن ها این رتبه تعیین شده است عبارتند از شاخص قدرت حقوق قانونی که ایران در آن از 10 نمره 4 را بدست آورده است که نسبت به سال قبل تغییری نداشته است؛ شاخص عمق اطلاعات اعتباری که نمره ایران از 6 نمره 5 اعلام شده است. نمره ایران در این زمینه در سال گذشته 4 اعلام شده بود.

 سرمایه گذاران بیشتر حمایت شدند

از نظر حمایت از سرمایه گذاران رتبه جهانی ایران طی یک سال گذشته 16 پله صعود داشته است. در گزارش جدید بانک جهانی رتبه ایران از نظر حمایت از سرمایه گذاران 150 اعلام شده که نسبت به سال گذشته 16 پله صعود داشته است. ایران در سال گذشته رتبه 166 را از این نظر به خود اختصاص داده بود.

 رتبه جهانی ایران از نظر پرداخت مالیات ها 3 پله سقوط کرد

در ایران افراد حقیقی و حقوقی باید 20 نوع مالیات به صورت مستقیم و غیر مستقیم بپردازند که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. همچنین برای محاسبه و پرداخت مالیات در ایران بیش از 344 ساعت زمان لازم است. این رقم برای سال گذشته نیز 344 ساعت گزارش شده بود.  نرخ کلی مالیات در ایران با در سطح 44.1 درصد سود برآورد شده است. این رقم در سال گذشته نیز 44.1 درصد اعلام شده بود.

بر اساس این گزارش اگرچه نمره ایران از نظر شاخص های مالیاتی تغییری نکرده اما رتبه ایران از نظر پرداخت مالیات ها 3 پله نزول کرده و به 129 رسیده است. رتبه ایران در سال گذشته از این نظر 126 بوده است.

رتبه ایران از نظر سهولت تجارت در جهان 143 اعلام شد

رتبه جهانی ایران از نظر کیفیت تجارت کالا نیز 5 پله نزول داشته و از 138 در سال گذشته به 143 در سال جاری رسیده است. برای صادرات کالا از طریق مرزها در ایران به 7 مدرک معتبر نیاز است که نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است. زمان صادرات در ایران نیز بدون تغییر مانده و 25 روز برآورد شده است . اما هزینه صادرات در مرزهای ایران برای هرکانتینر افزایش یافته و از  1275 دلار در سال گذشته به 1470 دلار در گزارش امسال رسیده است.

برای واردات کالا از طریق مرزهای ایران نیز به 8 مدرک و سند نیاز است که تغییری نسبت به سال گذشته نداشته است. زمان برای واردات کالا به ایران نیز بدون تغییر در سطح 32 روز باقی مانده است. اما هزینه واردات کالا به ایران از 1885 دلار به 2100 دلار افزایش یافته است.

 رتبه ایران از نظر سهولت اجرای قراردادها کاهش یافت

برای نهایی شدن و اجرای قراردادهای تجاری در ایران 39 مرحله وجود دارد که این رقم نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است . برای نهایی شدن قراردادهای تجاری در ایران نیز بیش از 505 روز زمان نیاز است که این رقم نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است.

اما رتبه ایران از نظر اجرای قراردادهای تجاری در سطح جهان 3 پله کاهش یافته و از 50 به 53 رسیده است. 

جایگاه جهانی ایران از نظر تعطیلی شرکت ها 126 اعلام شد

بر اساس این گزارش رتبه ایران در زمینه ورشکستگی و پایان یافتن یک فعالیت تجاری نیز افزایش داشته و از 118 به 126 رسیده است. در عین حال زمان مربوط به تعطیلی یک کارگاه اقتصادی در ایران بدون تغییر نسبت به سال گذشته در سطح 4.5 سال باقی مانده است. نرخ احیاء و تجدید حیات اقتصادی نیز بدون تغییر در سطح 23.1 درصد باقی مانده است.

ایران از نظر شاخص دریافت انرژی برق توسط شرکت ها نیز رتبه 163 را به خود اختصاص داده است. تعداد رویه های لازم در این زمینه 7 عدد، زمان لازم 140 روز و هزینه لازم 788.4 درصد درآمد سرانه برآورد شده است.