مهندس جوادنجم الدین مدیر عامل گروه صنعتی ایران خودرو تندیس و لوح تقدیر ویژه این مراسم را دریافت کرد. این گزارش حاکی است، بیش از 580 شرکت در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات فنی مهندسی متقاضی دریافت جایزه این دوره شدندکه دراین میان ایران خودرو نیز موفق به کسب جایزه ویژه صادر کننده نمونه دربخش خودرو سواری شد. همچنین، ایران خودرو بر اساس شاخص‌هایی چون توسعه برند ملی در بازار جهانی، تدابیر مدیریت ارشد برای سودآور کردن صادرات، راه یابی به بازارهای جدید، ارتقای استانداردها و دست یابی به استانداردهای بازارهای هدف، کسب جایگاه شایسته در میان خودروسازان معتبر جهانی و برخورداری از سابقه صادراتی، به عنوان صادر کننده نمونه شناخته شده است. ایران خودرو با وجود محدودیت‌های بین‌المللی در عرصه تولید، توانسته صادرات خود را در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن 75 درصد و در هفت ماه سال جاری 66 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داده و به کسب جایگاه صادر کننده نمونه نایل شود. این گروه صنعتی عزم خود برای بین‌المللی شدن و توسعه و ترویج برند ملی در سطح جهانی و حضور در بازار جهانی و توسعه رقابت پذیری جزم کرده است. با این مقال به گوشه ای از عملکرد صادرات ایران خودرو و برنامه‌های راهبردی آینده می‌پردازیم:
رویکرد استراتژیک به چشم انداز جهانی شدن
حضور در بازار جهانی و کسب سهم بازار برای بنگاه‌های اقتصادی، ضرورت دنیای امروز است و بنگاه‌ها در تبیین چشم انداز خود، ماموریت تغییر موقعیت از یک بنگاه محلی به بنگاهی در سطح منطقه ای یا جهانی را در پیش قرار داده اند. در این راستا شرکت ایران خودرو با عزم جهانی شدن و توسعه و ترویج برند ملی، مصمم است جایگاه خود را در سطح بین‌المللی توسعه و تحکیم بخشد. با هدف حضور در بازار جهانی و توسعه رقابت پذیری شرکت در عرصه بین‌الملل، مدیریت ارشد ایران خودرو، صادرات را به عنوان مهم ترین رویکرد هدفگذاری کرد و از اواسط سال 1383 با استقرار نگرش صادرات محور در محموعه مدیریت‌ها و فرایندهای کاری، صادرات ایران خودرو با روندی صعودی آغاز شد و تا کنون حدود 210 هزار دستگاه از محصولات ایران خودروبه بازارهای جهانی صادر شده است. در بخشی از گزارش تحقیق و تفحص مجلس از صنعت خودرو در آبان ماه 86، آمده است: امروز پس از گذشت 13 سال از شروع ساخت خودروی ملی می‌توان گفت در عرصه صدور محصولی به نام سمند راه موفقیت در صنعت خودروسازی طی کرده و توانسته ایم با صدور خودروی ملی و قطعات خودرو در بازار جهانی، توان ملت ایران را به ثبت برسانیم و در کنار بخش‌های دیگر صنعت، توسعه یافتگی را تجربه کنیم.
افزایش درآمد و سود حاصل از عملیات صادرات
ایران خودرو، از راه‌های مختلف به دنبال تثبیت حضور در بازار جهانی است که از آن جمله می‌توان به توسعه محصول جدید با افزایش ظرفیت‌های تحقیق و توسعه در زمینه پلتفرم، محصول و قوای محرکه اشاره کرد. افزایش کارایی شبکه توزیع از راه استفاده از حداکثر ظرفیت‌های ایجاد شده در شبکه توزیع و فروش و سایت‌های تولیدی، توسعه شبکه فروش و خدمات پس از فروش از راه توسعه کمی و بهبود کیفیت نمایندگی‌های فروش خارج از کشور از دیگر راه‌هایی است که ایران خودرو در این مسیر می‌پیماید. در این خصوص اخذ و تمدید استانداردهای بازارهای هدف و برندسازی از راه ترویج و توسعه برند ایکو در سطح منطقه ای و جهانی نیز جایگاه خاص دارد.
عملکرد صادرات بر اساس نوع محصول
در بین صادرات ایران خودرواز سال 84 تا 90، سهم خودروی کامل ( سی بی یو ) به ترتیب 7. 99، 7.94 ، 40، 82، 9. 92، 4. 704 و 8. 24 درصد و در هفت ماه سال جاری نیز 34 درصد است که نشان دهنده کاهش سهم صادرات خودروی کامل و افزایش تولید در محل است. سهم برند ملی سمند در سبد محصولات صادراتی ایران خودرو 46 درصد است. در این سال‌ها 96 هزار و 114 دستگاه سمند، 51 هزار و 647 دستگاه 206 اس دی، 27 هزار و 79 دستگاه روآ، 10 هزار و 878 دستگاه 206 هاچ بک، 11 هزار یو 444 دستگاه 405 و 9303 دستگاه پارس به بازارهای جهانی صادر شده است. میانگین رشد سالانه حجم صادرات از 84 تا 90 بیش از 56 درصد است. روند رشد قابل توجه در افزایش سهم صادرات از طریق پایگاه‌های تولیدی خارج از کشور از کل صادرات و استفاده بهینه از سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در خارج از کشور از مشخصات روند صادراتی ایران خودرو به شمار می‌رود. در سال گذشته حدود 75 درصد و سال جاری تا کنون 66 درصد صادرات ایران خودرو از طریق ارسال قطعات منفصله به پایگاه‌های تولیدی خارج از کشور و مونتاژ نهایی محصول در آن سایت‌ها صورت گرفته است. مدیریت سبد محصولات صادراتی بر اساس افزایش حجم محصولات با سودآوری بیشتر در کل سبد که منجر به افزایش روند سودآوری صادرات شده است.
تولید سمند در پایگاه‌های خارج از کشور
در سال 84 تنها 16 دستگاه سمند صادراتی در سایت‌های خارج از کشور تولید و 1004 دستگاه از تولیدات داخل به بازار جهانی صادر شد. این اعداد در سال 85 به 1181 و 7969 دستگاه افزایش پیدا کرد. در سال 86، تعداد 641 دستگاه سمند صادراتی در سایت‌های خارج از کشور و 15 هزار و 475 دستگاه نیز از تولیدات داخل به بازارهای خارجی ارسال شده است. در سال 87 این اعداد به ترتیب 7386 و 6458 دستگاه بوده که یک سال بعد به 2097 و 7761 دستگاه و در سال 89 به 11 هزار و 186 و 22 هزار و 983 دستگاه بالغ شد. سهم صادرات از تولیدات سایت‌های ایران خودرو در خارج، در سال 90 بالغ بر 6444 دستگاه و تعداد خودروهای تولید داخل صادر شده 516 دستگاه بوده است. در هفت ماه سال جاری این اعداد به ترتیب 3438 و 1559 دستگاه است. این روند نشان دهنده رشد قابل توجه سهم سمند صادراتی در پایگاه‌های خارج از کشور از مجموع صادرات سمند است.
بازارهای صادراتی
محصولات ایران خودرو به بیش از 44 کشور شامل بازارهای مختلف در خاورمیانه، افریقا، اروپا، امریکای جنوبی و آسیا صادر شده است. در این میان عراق، روسیه، اوکراین، مصر و الجزایر بازارهای اصلی هستند که در مجموع 104 هزار و 699 دستگاه و نیمی از کل صادرات را به خود اختصاص داده اند.
سایت‌های خارج از کشور
ایران خودروعلاوه بر تولید محصولات صادراتی در داخل کشور، برند ملی را در سایت‌های تولیدی درخارج از کشور نیز تولید می‌کند و تا کنون بیش از 30 درصد کل صادرات سمند در آن سایت‌ها در بلاروس، آذربایجان، سوریه، ونزویلا، مصر، سنگال و عراق تولید شده و به غیر از سایت مصر که پارس تولید می‌کند، سایر سایت‌ها سمند تولید می‌کنند. ظرفیت تولید سالانه سایت بلاروس در فاز یک 2500 و در فاز دو 25 هزار، آذربایجان شش هزار، سوریه 30 هزار، ونزوئلا 16 هزار، سنگال 15هزار و مصر پنج هزار دستگاه است. در این میان سهم برند ملی سمند 46 درصد از کل صادرات است.
دستاوردهای صادرات برای سهامداران
توسعه بازار و کسب سهم فروش از بازار جهانی خودرو که سودآوری بلند مدت در فضای رقابتی را به همراه دارد، منافع مهمی را برای سهامداران را در پی می‌آورد. توان رقابتی ایران خودرو در زمینه‌های طراحی و توسعه محصول، عملیات تولید، کیفیت محصولات، عملیات فروش و خدمات پس از فروش افزایش می‌یابد. ورود به بازارهای جهانی نیازمند ارتقای استاندارد محصولات و توسعه و بهینه سازی خطوط تولید موجود برای تولیدات صادراتی از راه ارایه استانداردهای مورد نیاز در بازارهای هدف است. در دست گرفتن رویکردهای حرفه ای بازاریابی علمی به ویژه در بخش‌های بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش وبازرگانی نیز از دیگر الزامات صادراتی شدن است که نتایج آن به سهامداران می‌رسد.
دستاوردهای صادرات ایران خودرو در سطح ملی
صادرات خودرو به دلیل کمک به افزایش صادرات غیر نفتی به سمت صادرات کالاهای با ارزش افزوده و سطح فناوری بالا، از ابعاد ملی برخوردار است. این حرکت برند ملی را به برند جهانی تبدیل می‌کند و از آن جا که خلق و توسعه نام تجاری در سطح جهان برای هر ملتی غرور آفرین است،و به عنوان مهم ترین سرمایه‌های ملی هر کشور قلمداد می‌شود. صادرات خودرو با ایجاد زمینه‌های تبلیغ محصول ملی در بازارهای هدف به صورت مستقل یا از طریق نمایندگی‌های فروش در سه سطح محلی، منطقه ای و بین‌المللی، بخش‌های مرتبط با تجارت بین‌الملل در بخش خصوصی به ویژه در صنعت بانکی و حمل و نقل را توانمند می‌کند.