در سال رونق تولید تخلفات پی در پی دولت در اجرای قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی، چالش‌های بزرگی را برای تولید ایجاد کرده است. آن هم در شرایطی که کشور با شرایط دشوار تحریم روبروست و تأمین امنیت غذایی یکی از مهم‌ترین اقدامات در مواجه با دشمن به شمار می‌رود.

براساس این گزارش، دولت نرخ خرید تضمینی گندم را برای سال زراعی جاری علی رغم تمام هشدارهایی که از سوی مسئولان و کارشناسان مختلف داده شد ۱,۷۰۰ تومان تعیین کرد، این در حالی بود که بسیاری معتقد بودند قیمت این کالا با توجه به هزینه‌های تمام شده تولید و قیمت گندم در کشورهای همسایه باید حدود ۲,۰۰۰ تومان باشد.

هم اکنون با گذشت حدود ۴ ماه از برداشت این محصول در کشور، درحالی که به گفته متولیان امر تولید گندم در کشور با رشد همراه است، خرید تضمینی آن علی رغم پیش بینی‌های انجام شده، کاهش داشته و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی نیز این مساله را تأیید کرده‌‌اند.

خرید گندم ۹ درصد کاهش یافت

در همین زمینه عبدالمهدی بخشنده، معاون وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه گفته می‌شود امسال گندم کاران گندم خود را تحویل دولت نمی‌دهند و میزان خرید تضمینی در سال جاری کاهش یافته است، اظهار داشت: تا امروز ۵.۵ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده که ۹ درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است.

وی افزود: با توجه به افزایش تولید محصول در سال جاری انتظار داشتیم که خرید بیشتر از سال گذشته باشد که این اتفاق رخ نداده است. ضمن اینکه در کل سال گذشته ۹.۵ میلیون تن از کشاورزان خریداری شد و پیش بینی می‌شد این رقم امسال به ۱۲ میلیون تن برسد که این پیش بینی تاکنون محقق نشده است.

کشاورزان گندم‌های خود را انبار می‌کنند اما تحویل دولت نمی‌دهند

وی با اشاره به اینکه برخی از کشاورزان، گندم خود را نگه داشته اند، گفت: گندم برخلاف محصولات تازه خوری، قابلیت نگهداری دارد و کشاورزان می‌توانند آن را در انبارهای خود نگه دارند که البته انبارهای کشاورزان خیلی استاندارد و فنی نیست و ما این نگهداری را توصیه نمی‌کنیم.

هر کشاورزی گندم به دولت نفروشد از وام و کود دولتی محروم است

دست اندرکاران معتقدند دلیل اصلی خودداری کشاورزان از تحویل گندم به مراکز خرید دولتی، قیمت ناعادلانه این کالاست. کشاورزان ترجیح می‌دهند گندم خود را نگهدارند تا اینکه بخواهند آن را به نرخ پایین تحویل دولت بدهند.

سید افشین صفوی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه اخیراً در مصاحبه‌ای گفته که اگر کشاورزی به هر دلیلی گندم خود را به کمیسیون‌های روستایی تحویل ندهد، در واقع به نوعی آب به آسیاب دشمن می‌ریزد و تاکید کرده است: جهادکشاورزی به این دسته از کشاورزان که گندم خود را به کمیسیون‌های جهاد کشاورزی تحویل ندهند، در سال آینده هیچ‌گونه خدماتی ارائه نخواهد کرد. اسامی کشاورزان تحویل دهنده محصول در سامانه سهمیه بندی و سامانه غله و بازرگانی درج می‌شود، بنابراین اگر کشاورزی محصول را تحویل ندهد، سال آینده هیچ‌گونه خدمتی اعم از بذر، کود، تسهیلات بانکی و… دریافت نمی‌کنند.

دولت حقوق کشاورزان را ضایع کرد

در همین زمینه مسعود اسدی، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز اظهارداشت: متأسفانه دولت سال گذشته به هشدارهای ما در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم توجهی نکرد و در تعیین قیمت تضمینی حق قانونی کشاورزان تضییع شد.

وی با اشاره به اینکه نرخ ۱۷۰۰ تومانی گندم به زور به کشاورزان تحمیل شده است، گفت: در حال حاضر برای اولین بار در تاریخ کشاورزی، قیمت جو بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از نرخ گندم بالاتر است. در حال حاضر قیمت جو در بازار بین ۲۲۰۰ تا ۲,۲۵۰ تومان است در حالی که گندم را کیلویی ۱,۷۰۰ تومان از کشاورز می خرند.

عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با بیان اینکه امروز قیمت یک کیلوگرم آب معدنی حدود ۲۴۰۰ تا ۲,۵۰۰ تومان است، افزود: باید این نکته را متذکر شوم که اگر مشکلات اقتصادی کشاورزان نبود خرید گندم به نصف سال گذشته هم نمی‌رسید.

اسدی تصریح کرد: با تورم افسار گسیخته بخش کشاورزی، قیمت ۱,۷۰۰ تومان برای گندم تقریباً با هیچ برابر است.

گندم فعلاً از کشور خارج نمی‌شود

همچنین علی خانمحمدی اظهارداشت: کشاورزان همه گندم تولیدی خود را تحویل دولت نمی‌دهند. بخشی از آن را انبار می‌کنند و بخشی را به کسانی می‌فروشند که گران‌تر از نرخ خرید تضمینی این کالا را خریداری می‌کنند.

وی درباره اینکه کشاورزان گندم خود را دقیقاً به چه کسانی می‌فروشند؟، گفت: به هر کس که با قیمت بالا آن را خریداری کند ضمن اینکه برخی گندم کشاورزان را بسته به کیفیت آن بین ۱۸۰۰ تا ۲,۲۰۰ تومان خریداری می‌کنند.

خان‌محمدی درباره اینکه آیا این گندم از کشور قاچاق می‌شود؟، افزود: خیر این گندم از کشور خارج نمی‌شود. عده‌ای آن را می خرند ذخیره می‌کنند، عده‌ای نیز می خرند و این محصول بین کارخانجات آرد و ماکارونی جا به جا می‌شود.

وی تصریح کرد: اکثر کشاورزان هم انبار تهیه کرده اند و گندم تولیدی شأن را تحویل نمی‌دهند و انبار می‌کنند.

هشدار درباره غیراستاندارد بودن انبارهای نگهداری گندم

دبیراجرایی بنیاد ملی گندمکاران ایران درباره اینکه انبارهای گندمکاران شرایط فنی و استانداردهای لازم را ندارد، گفت: ما نیز این مساله را به دولت اعلام کردیم و گفتیم وقتی انبار شرایط استاندارد ندارد، کل محصول از بین خواهد رفت.

خانمحمدی تصریح کرد: به احتمال زیاد از هفته آینده نیز رطوبت هوا افزایش می‌یابد و انبارهایی که در استان‌های باران خیز از جمله گلستان وجود دارد دچار مشکل خواهد شد.

۲ میلیون تن گندم از چرخه خرید تضمینی خارج شد

وی درباره اینکه برآورد می‌کنید چقدر گندم از چرخه خرید تضمینی خارج شده باشد؟، گفت: تاکنون حدود ۵.۵ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شده این رقم باید چیزی حدود ۷.۵ میلیون تن می‌بود در واقع می‌توان گفت نزدیک به ۲ میلیون تن گندم از چرخه خرید تضمینی خارج شده است.

خانمحمدی افزود: متأسفانه این روند باعث می‌شود انبارهای غیراستاندارد و خانه‌ها مورد هجوم موش‌ها و انواع و اقسام بیماری‌های انباری قرار بگیرند که این اتفاقات به کیفیت تولید آسیب خواهد زد.