از دو سال و نیم پیش که اوپک و متحدانش شامل روسیه محدودیت تولید نفت را آغاز کردند، کاهش سطح ذخایر نفت کشورهای توسعه یافته به میانگین پنج ساله را هدف گرفتند.

از نظر اوپک، حذف مازاد ذخایر نفت، بازار نفت را به تعادل برمی‌گرداند.

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی اوایل ماه میلادی جاری اعلام کرد اوپک از دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ به عنوان معیار برای ارزیابی موفقیت پیمان کاهش تولید، استفاده خواهد کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک از معیار میانگین پنج ساله ذخایر از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ استفاده می‌کنند و اوپک با لحاظ کردن این معیار جدید از معیار مذکور برای ارزیابی شرایط بازار فاصله می‌گیرد.

فالح با اشاره به مارس سال ۲۰۲۰ که محدودیت‌های عرضه اوپک پلاس به پایان می‌رسد، گفته است ما مجموعه‌ای از معیارها را در نظر می‌گیریم تا ما را به اقدام بعدی که ۹ ماه دیگر باید انجام دهیم، هدایت کنند.

وی گفت: نشست بعدی کمیته نظارتی وزیران اوپک پلاس که سپتامبر برگزار می‌شود، به بررسی ذخایر از نظر پوشش تقاضای آتی و اینکه چه میزان از این ذخایر در خطوط لوله و مخازن نفت است، خواهد پرداخت.

دو منبع آگاه در اوپک گفته‌اند دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ معیار اصلی اوپک برای ارزیابی ذخایر نفت خواهد بود.

به گفته آنها، منطق انتخاب چنین معیاری این است که دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ پیش از دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ بود که طی آن ذخایر نفت به سطح کم‌سابقه‌ای افزایش پیدا کردند و اوپک با پیشتازی عربستان سعودی در جنگ سهم بازار علیه شیل آمریکا و سایر تولیدکنندگان، تولیدشان را بالا برد.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، در این باره به رویترز گفت: این یک چشم‌انداز جدید است که از سوی اوپک مطرح شده و ما چشم‌انداز خودمان را داریم. موضوع مهم این است که می‌توانید شیوه بررسی را تغییر دهید اما نمی‌توانید واقعیت‌های بازار را عوض کنید.

طبق آخرین گزارش ماهانه آژانس بین‌المللی انرژی، سطح ذخایر نفت سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) در ماه مه، ۲۲۰ میلیون بشکه بالای میانگین پنج ساله دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ بود. در مقابل مازاد عرضه در ماه مه بر مبنای میانگین پنج ساله دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ تنها ۶.۷ میلیون بشکه بود. آمار خود اوپک نشان می‌دهد که مازاد عرضه در ماه مه ۲۵ میلیون بشکه بالاتر از میانگین دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ بود.

یکی از منابع آگاه اوپک به رویترز گفت: در واقعاً اوپک با انتخاب این معیار به همه می‌گوید ما برای مدت طولانی‌تری به مدیریت عرضه نفت ادامه می‌دهیم.

ریچارد مالینسون، یکی از مؤسسان شرکت "انرژی اسپکتس" در این باره اظهار کرد: استفاده از میانگین پنج ساله ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ اوپک پلاس را تشویق خواهد کرد به منظور متعادل کردن بازار محدودیت عرضه را حفظ کند اما تمرکز بیش از حد روی یک معیار ممکن است به اقداماتی منجر شود که پیامدهای ناخواسته‌ای خواهند داشت.

اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی از ذخایر سازمان OECD برای ارزیابی ذخایر جهانی استفاده می‌کنند که ممکن است اشتباه دیگری را ایجاد کند. به گفته مالینسون، ذخایر OECD اهمیت رو به رشد ذخایر موجود در اقتصادهای خارج از OECD به خصوص چین و هند را منعکس نمی‌کند.

بر اساس گزارش رویترز، با این حال جدیدترین آمار آژانس بین‌المللی انرژی وجود مازاد اندک ذخایر نفت را نشان می‌دهد و تحلیلگران عموماً بر این باور هستند که بازار در سال ۲۰۲۰ دچار مازاد عرضه می‌ماند.