تب استخراج بیت‌کوین این روزها داغ است و اگرچه هنوز این فناوری مبتنی بر بلاک‌چین برای بسیاری مانند یک هندوانه دربسته است که معایب و مضرات آن را نمی‌دانند، اما سودی که می‌توان از آن کسب کرد، حتی کسانی که اطلاعات زیادی درباره‌ی ماهیت ارزهای مجازی ندارند، هم مشتاق کرده اقبال خود را در زمینه‌ی استخراج بیت‌کوین که این روزها ارزش‌ متغیری دارد، بسنجند.

بنابراین درحالی که بسیاری از افراد هنوز از چند و چون استفاده و ماهیت بیت‌کوین اطلاعات دقیقی ندارند، در گوشه و کنار کشور اخباری از استخراج بیت‌کوین شنیده می‌شود. برای آگاهی از این‌که استخراج بیت‌کوین با چه هدفی انجام می‌شود و در ایران چگونه به این کار می‌پردازند، با یکی از این استخراج‌کنندگان که البته اطلاعاتی بیش‌تر از یک استخراج‌کننده‌ی صرف داشت، گفت‌وگو کردیم.

در ابتدا از او می‌خواهیم هر آنچه درباره‌ی بیت‌کوین می‌داند را توضیح دهد.

او می‌گوید: بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و هم‌چنین یک شبکه جهت پرداخت‌های مستقیم و بدون واسطه است. در واقع اساس بیت‌کوین بر مبنای بلاک‌چین است. استفاده بیت‌کوین از بلاک‌چین حتی دست سازنده آن را بر کنترلش کوتاه کرده اما با وجود این، سازنده آن مالک پنج درصد بیت‌کوین‌های جهان است.

بلاک‌چین چیست؟

وی درباره‌ ماهیت بلاک‌چین هم توضیح می‌دهد: در بلاک‌چین هیچ سرویس‌دهنده مرکزی وجود ندارد و تمام افرادی که به شبکه بلاک‌چین وصل هستند، کنترل آن را در دست دارند. به زبان ساده‌تر یک دیتابیس را در نظر بگیرید که به جای نصب روی یک سیستم، روی میلیون‌ها سیستم نصب است و هر لحظه کل این دیتابیس‌ها با هم همسان‌سازی می‌شود.

به گفته او هرکسی می‌تواند به شبکه بلاک‌چین وصل شود و یک کپی را در اختیار بگیرد. هرچه تعداد افراد بیش‌تری به شبکه وصل شوند، پایداری شبکه بیش‌تر می‌شود. در این میان اگر فرد یا افرادی بخواهند سیستم را تغییر دهند با توجه به رای‌گیری میلیون‌ها سیستم، تغییرات این افراد پذیرفته نخواهد شد.

وی درباره‌ی فرآیند استخراج توضیح می‌دهد که در بیت‌کوین برای حفظ و بقای شبکه باید تعداد افراد متصل به شبکه دائما بیش‌تر شود و به همین منظور در پروتکل بیت‌کوین، استخراج، این نقش را ایفا می‌کند. در عملیات استخراج برای ثبت یک بلاک در بلاک‌چین، کامپیوترها باید طی فرایندی یک سری معادلات ریاضی را که فقط با حدس زدن اعداد امکان‌پذیر است، حل کنند. در نتیجه هر کس که زودتر به جواب برسد، بیت‌کوین تولیدشده و به عنوان پاداش به او تعلق می‌گیرد.

در حال حاضر بسیاری از افراد با خرید دستگاه‌های ماینر به استخراج بیت‌کوین اقدام می‌کنند. از این استخراج‌کننده که به گفته‌ی خودش چند ماهی است به صورت عملی وارد عرصه‌ی استخراج شده درباره‌ی این دستگاه‌ها می‌پرسیم و او پاسخ می‌دهد: در گذشته استخراج بیت‌کوین با کامپیوتر معمولی انجام می‌شد و پس از آن با کارت گرافیک. اما هم اکنون دیگر با این سیستم‌ها استخراج مقرون به‌صرفه نیست و دستگاه‌های مخصوص این کار که ماینر یا ASIC خوانده می‌شوند، عملیات استخراج را انجام می‌دهند.

در واقع ماینر یک کامپیوتر خیلی ساده است که می‌تواند میلیون‌ها عدد را در ثانیه حدس بزند. در عملیات استخراج، ماینرهایی که قدرت کمتری دارند، شانس بسیار کمتری هم برای موفق شدن دارند. یعنی ممکن است یک ماینر و حتی چند ماینر که قدرت کمی دارند هیچ‌وقت به پاداش نرسند! برای رفع این مشکل هزاران ماینر از سرتاسر جهان قدرت خود را در یک مرکز به اشتراک می‌گذارند تا شانس بیشتری برای به‌دست آوردن پاداش داشته باشند و در نهایت پاداش در میان همه با توجه به قدرتشان تقسیم می‌شود. اصطلاحا به این مراکز، استخر استخراج می‌گویند.

چطور می‌توان بیت‌کوین را به پول تبدیل کرد؟

اما یکی از مباحث مورد پرسش این است که پس از استخراج بیت‌کوین که یک ارز مجازی است، چطور می‌توان آن را به پول حقیقی تبدیل کرد؟

این فرد درباره‌ این فرآیند، با تشریح استفاده از کیف پول مجازی برای این کار، توضیح می‌دهد: بیت‌کوین همانند سایر ارزهای رسمی نیازمند یک شماره حساب است که اصطلاحا به آن کیف پول می‌گویند و قابل انتقال و تبدیل است. در بیت‌کوین فقط آدرس کیف پول فرستنده و گیرنده و مقدار تراکنش ضروری است اما با وجود این، بیشتر صرافی‌ها برای جلوگیری از عملیات مجرمانه، برخی اطلاعات هویتی شخص را دریافت می‌کنند. در یک کلمه بیت‌کوین همانند پولی است که در حساب بانکی شما وجود دارد و در صورت نیاز با موبایل یا اینترنت انتقال می‌یابد و از اعتبار حساب شما کم و به طرف مقابل اضافه می‌شود.

در حال حاضر ارزش بیت‌کوین متغیر است و تبدیل آن به دلار که این روزها در کشور نوسان دارد هم، آگاهی از میزان ارزش آن را بیش‌تر در ابهام قرار می‌دهد. با وجود این، هنوز هم افراد زیادی هستند که می‌خواهند وارد عرصه‌ی استخراج شوند و آینده‌ی خود را در دستان ارزهای مجازی می‌دانند. زمانی که از این استخراج‌کننده می‌خواهم درباره‌ی مزایایی که ارزهای دیجیتال دارند، توضیح دهد، پاسخ می‌دهد: در بیت‌کوین انتقال به‌صورت تقریبا رایگان و بدون حد و مرز انجام می‌شود، علاوه بر آن بیت‌کوین قابل تحریم، توقیف و مصادره نیست. از همه مهم‌تر سالانه بسیاری از افراد جهان بر اثر تحریم‌های ناجوانمردانه دولت‌ها می‌میرند، اما بیت‌کوین این قدرت را از آن‌ها می‌گیرد و دست حکومت‌ها را از دخالت در آن کوتاه می‌کند.

در حال حاضر در جهان صرافی‌های بسیاری با ارزهای دیجیتال کار می‌کنند. حتی در ایران نیز صرافی‌های آنلاین و حتی سنتی برای تبدیل بیت‌کوین وجود دارد و می‌توان با انتقال بیت‌کوین به کیف پول دوست خود، معادل آن را ریال یا حتی کالا گرفت.

بیت‌کوین‌ها چه زمانی تمام می‌شوند؟

یکی دیگر از مناقشات این است که استخراج بیت‌کوین که از آن تحت عنوان طلا هم یاد می‌شود، بالاخره روزی به پایان می‌رسد، این استخراج‌کننده درباره‌ی این‌که عملیات استخراج تا چه سالی ادامه دارد؟ می‌گوید: طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۱۴۰، اما در واقع تا حدود ۱۳ سال دیگر پاداش هر بلاک بیش از یک واحد است و پس از آن پاداش‌ها زیر یک واحد خواهد بود و عملا ناچیز است. تقریبا هر چهار سال پاداش استخراج نصف می‌شود. الان این عدد ۱۲.۵ است؛ اما تا سال ۲۰۲۰ به ۶.۲۵ می‌رسد و هرچه پاداش کمتر شود، ارزش بیت‌کوین بیش‌تر می‌شود.

او درباره‌ی این‌که پس از سال ۲۱۴۰ و استخراج همه بیت‌کوین‌ها چه اتفاقی می‌افتد؟ هم معتقد است: اگر پروتکل تغییر نکند، دیگر استخراج انجام نمی‌شود و فقط کارمزد تراکنش‌ها به‌عنوان پاداش پرداخت می‌شود. البته انتقال بیت‌کوین بدون کارمزد است اما وقتی تعداد تراکنش‌ها بالا رود، اول تراکنش‌هایی تایید می‌شود که کارمزد بالاتری داشته باشند. بر همین اساس کارمزد این تراکنش‌ها به عنوان پاداش پرداخت می‌شود.

اگرچه این استخراج‌کننده در مقایسه با بسیاری دیگر از افراد از صرافی‌ها و فروشندگان ماینر اطلاعات بیش‌تری داشت، اما زمانی که از او درباره‌ی دانش لازم برای استخراج بیت‌کوین پرسیدیم، پاسخ
داد: برای استخراج، به دانش خیلی خاصی نیازی نیست، فقط در حد پیکربندی دستگاه ماینر که بسیار ساده هم هست.