واشنگتن پست طی گزارشی نوشت، درحالی که اقتصاد ایران با تحریم‌های اقتصادی روبرو است اما این کشور برای تامین نیازهای اساسی خود به داخل چشم دارد و تلاش می‌کند تا عادت‌های مصرفی جامعه را که به استفاده از برخی از محصولات خارجی خو گرفته است، تغییر دهد.

به نوشته این گزارش، مقامات ایران این اقدام را «اقتصاد مقاومتی» می‌نامند و این اقدام آنها نشان دهنده مقاومت در برابر تلاش‌های غرب برای متوقف ساختن برنامه هسته‌ای این کشور است. این تلاش‌ها با اینکه ثابت شده چالش‌انگیز است سبب می‌شود ایران از واردات بی‌نیاز شود و محصولات بیشتری را در داخل تولید کند.

درحالی‌که صادرات غیرنفتی ایران در سال‌های اخیر به سرعت تقویت شده اما مجموع واردات این کشور به طرز چشمگیرتری رشد یافته است. بر اساس آمار منتشره اتاق بازرگانی تهران، از زمان آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد از سال 2005، مجموع واردات ایران از 39.1 میلیارد دلار به 57.5 میلیارد دلار افزایش یافته است.

جمهوری اسلامی ایران برای تغییر این روند رو به رشد، سیاست کاهشی اجرا کرده است که بر اساس آن مصارفی را که غیرضروری به نظر می‌رسند، کاهش یابد. این برنامه بر واردات اعمال می‌شود و با کالاهای اساسی از جمله داروهایی که در ایران تولید نمی‌شوند، آغاز می‌شود و با کالاهای تجملاتی و لوکس به پایان می‌رسد اما هر تلاشی به منظور افزایش تولید داخلی با مخالفت‌های جدی روبرو می‌شود.

این گزارش با توضیح اینکه یک مسئله ضروری تولید داخلی در ایران این است که تحریم‌ها دستیابی به مواد خام را غیرممکن یا بسیار گران کرده است، مدعی شد، این امر صدها کارخانه را به تعطیلی کشانده و نرخ بیکاری در این کشور را افزایش داده است.

سید حمید حسنی یک تولیدکننده و عضو اتاق بازرگانی تهران اخیرا به خبرنگاران گفته است: متاسفانه، در سال جاری موانع تولید افزایش یافته است؛ همچنین وی از نوسانات ارز و مشکلات دریافت وام و افزایش هزینه‌های کارگری به عنوان چالش‌های خاص یاد کرده است.

حتی پیش از سال جاری، تولیدکنندگان داخلی با رقبای خارجی خود در رقابت بودند. به علت تقویت نسبی ارز ایران در سال‌های اخیر و حذف تعرفه‌های گمرکی بالا بر اجناس لوکس توسط دولت احمدی‌نژاد، بسیاری از ایرانی‌ها به اجناس خارجی به ویژه وسایل برقی شرق آسیا دسترسی داشته‌اند و به این دلیل تولید داخلی و فروش اجناس داخلی با زیان روبرو شد.

با کاهش ارزش ریال به میزان 80 درصد در سال گذشته به نظر می‌رسد، وضعیت برای تولیدکنندگان داخلی برای به دست آوردن دوباره سهم بازار آماده شده است اما ایرانی‌ها نخست باید اعتماد را به برندهای داخلی بازگردانند.

در «هایپراستار»، فروشگاه بزرگ اماراتی در غرب تهران، بسیاری از چالش‌های تولیدکنندگان ایرانی به طور گسترده همانند برخی از نشانه‌های امیدواری دیده می‌شوند.

بر اساس این گزارش، در بخش وسایل الکترونیکی و برقی، فروش تلویزیون‌های صفحه تخت ال‌جی و سونی با برنامه‌های خدماتی جذاب و نصب رایگان در منزل ارائه می‌شوند اما برند‌های داخلی چون «پارس» اکثرا نادیده گرفته می‌شوند. در این فروشگاه، یکی از نقاط روشن بالقوه اقتصاد ایران به طور کامل در حال نمایش است.

بخش محصولات تازه هایپراستار با هر ماده غذایی یا بازار کشاورزان داخلی در کیفیت و گزینش رقابت می‌کند. بر روی کارت هر محصول قیمت به ازای هر کیلو به همراه پرچم کشور تولیدکننده آن محصول قرار دارد. در این میان، تعداد انگشت‌شماری از میوه‌ها و سبزی‌ها دارای پرچم سبز و سفید و سرخ ایران هستند.

به نوشته واشنگتن پست، ایرانی‌ها به سابقه کشور خود در محصولات تازه افتخار می‌کنند. این کشور نهمین کشور تولیدکننده میوه در جهان و نخستین کشور تولیدکننده میوه در خاورمیانه است که صادراتی به ارزش 3 میلیادر دلار در سال در این زمینه دارد.

این گزارش در ادامه مدعی شد، فرصت‌های صادراتی ایران به طرز بدی به علت تحریم‌ها خسارت دیده است. پسته ایران، نخستین محصول صادراتی غیر انرژی ایران، بازار آمریکا را در دست داشت. در سال 2010، پسته به کالاهای لوکس وارداتی ممنوعه از ایران پیوست.

در بخش لوازم آرایش، برندهای ایرانی و خارجی به طور مساوی فضای قفسه‌ها را پر کرده‌اند. تفاوت عمده میان محصولات داخلی و خارجی قیمت است.

به نوشته این گزارش، اما ایرانی‌ها برای اعتماد به تمام محصولات داخلی آماده نیستند حتی اگر آنها ارزانتر باشند.

کِوِن هریس جامعه‌شناس دانشگاه پرینسون گفت: ایرانی ها محصولات خارجی به ویژه اروپایی و آمریکایی را بسیار با کیفیت می‌دانند.