اوایل خردادماه بود که خبر طرح الزام استفاده از کارت سوخت شخصی منتشر شد و آن‌طور که شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی اعلام کرد قرار بر این بود که ابتدا این طرح در بیستم مرداد ماه ابتدا در چهار کلان‌شهر و سپس در کل کشور اجرایی شود.

تاریخ اجرای این طرح بدون هیچ توضیحی از سوی شرکت ملی پخش به ۲۲ مرداد ماه تغییر یافت و از این تاریخ این طرح به طور رسمی آغاز به‌کار کرد. با این وجود تا اول شهریورماه، شاهد تغییرات چندانی در این حوزه نبودیم چراکه کارت سوخت جایگاه‌داران در اختیار تمام متقاضیان قرار داشت و هر فردی تا هر میزانی که تقاضا داشت می‌توانست سوخت‌گیری کند.

اما از اول شهریورماه به بعد تمام میزان سوخت‌گیری با کارت آزاد جایگاه‌ها در کل کشور در هر بار سوخت‌گیری، از ۶۰ لیتر به ۳۰ لیتر کاهش یافت و این در شرایطی است که هنوز تعداد زیادی از افراد نتوانسته‌اند کارت سوخت خود را دریافت کنند.

صدور کارت سوخت برای همه خودروها

بیژن زنگنه - وزیر نفت - در آخرین صحبت‌های خود در این باره اظهار کرد: حدود ۲۰ سال پیش و با فناوری آن زمان برای استفاده از کارت هوشمند سوخت فکر شد و تاکنون در مجموع بیش از ۴۰ میلیون کارت هوشمند سوخت در کشور صادر شده است.

وی با بیان این‌که حدود ۲۴ تا ۲۵ میلیون خودرو در کشور وجود دارد، ادامه داد: برای همه خودروهایی که در کشور شماره شده‌اند، کارت سوخت صادر شده است.

٣ تا ٣.٥ میلیون کارت سوخت گم شده است

وزیر نفت با اشاره به مفقود شدن کارت هوشمند سوخت برخی صاحبان خودروها، عنوان کرد: برای حل این مشکل اعلام کردیم افرادی که کارت سوختشان گم شده است، ثبت‌نام کنند که حدود ٣ تا ٣.٥ میلیون نفر ثبت‌نام کردند.

زنگنه با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی هم فعال‌سازی کارت هوشمند سوخت را تکلیف کرد، افزود: بیش از ۲ میلیون کارت هوشمند سوخت صادر و ارسال شده که از این میان حدود یک میلیون کارت هوشمند سوخت برگشت خورده است.

وی با بیان این‌که کارت هوشمند سوخت زمانی مفید است که سهمیه‌بندی مطرح باشد، گفت: برخی هم معتقدند کارت هوشمند سوخت برای کسب اطلاعات می‌تواند مفید باشد، اما به نظر می‌رسد اگر هدف تنها کسب اطلاعات باشد به زحمت آن نمی‌ارزد.

تا وقتی سهمیه‌بندی انجام نشود، مردم کارت هوشمند سوخت را جدی نمی‌گیرند

وزیر نفت این را هم گفت که اگر قرار به سهمیه‌بندی باشد بهتر است از سیستم بانکی استفاده شود. هم اکنون ٩٩.٩ درصد کارت‌های هوشمند سوخت کلانشهرها صادر شده است و از آنجا که به دلیل استفاده از کارت‌های هوشمند سوخت جایگاه‌داران استفاده از کارت هوشمند سوخت شخصی با استقبال روبه‌رو نشد، محدودیتی در این زمینه لحاظ شده است؛ این محدودیت در کلانشهرها احتمالاً بیشتر هم خواهد شد؛ تا وقتی سهمیه‌بندی انجام نشود، مردم کارت هوشمند سوخت را جدی نمی‌گیرند.

فقط پنج درصد مردم از کارت سوخت شخصی استفاده کردند

اما در همین رابطه عطاپور - نایب رییس و عضو هیات مدیره اتحادیه جایگاه‌داران سوخت - اخیرا به ایسنا گفت تغییر و تحولات ایجاد شده در کارت سوخت نه تنها مردم را به استفاده از آن تشویق نکرده بلکه چالش‌هایی را نیز در مباحث دیگر به همراه داشته است. همچنین باید گفت که علی‌رغم اجرای این طرح، متقاضیان سوخت هم‌چنان از کارت سوخت جایگاه‌داران استفاده می‌کنند و می‌توان گفت از زمان اجرای طرح الزام استفاده از کارت سوخت، تنها پنج درصد متقاضیان از کارت سوخت شخصی خودشان برای سوخت‌گیری استفاده می‌کنند، چون هنوز زیرساخت‌های اجرای این طرح عملیاتی نشده است.

وی ضمن انتقاد از محدود کردن لیتراژ کارت سوخت جایگاه‌داران اظهار کرد: این مساله موجب شده تا مالکان وسائل نقلیه برای دریافت سوخت بیش‌تر اقداماتی را انجام دهند که یکی از آن‌ها عبور و مرور اضافی در خیابان برای سوخت‌گیری مجدد از جایگاه‌های سوخت است.

نایب رییس و عضو هیات مدیره اتحادیه جایگاه‌داران سوخت تصریح کرد: این طرح علاوه بر هزینه مضاعفی که برای جایگاه‌ها به دنبال دارد، از نظر مسائل محیط زیستی نیز مشکلاتی را همراه داشته است و به همین دلیل به نظر می‌رسد که باید این طرح مورد ارزیابی دقیق‌تر قرار گیرد.

در هر حال برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که برای الزام مردم به استفاده از کارت سوخت شخصی باید محدودیت‌هایی در استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها از قبیل کاهش تدریجی لیتراژ سوختگیری یا پرداخت هزینه اضافی بابت حق‌الزحمه استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها ایجاد شود. به زعم آنان در غیر این صورت استفاده از کارت سوخت شخصی برای مردم الزام‌آور نخواهد بود.