معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران به گزارش اخیر مربوط به سهولت کسب و کار در ایران پرداخته است که مطابق گزارش بانک جهانی، رتبه ایران در سال ۲۰۲۰ در شاخص سهولت انجام کسب و کار نسبت به سال ۲۰۱۹، یازده پله تضعیف شده و فاصله از شاخص پیشرو نیز ۰.۱ افزایش یافته که نشان دهنده تضعیف توان امتیاز و رتبه ایران است. از نکات قابل ملاحظه گزارش اخیر بانک جهانی می‌توان به عدم تغییر امتیاز ایران در ۶ زیر شاخص صورت کسب و کار اشاره کرد. رتبه ایران تنها در دو زیر شاخص حمایت از سرمایه‌گذاران خرد و شرایط و مقررات اخذ مجوز ساخت به‌ترتیب ۳ و ۱ رتبه بهبود یافته است.

در این گزارش آمده است که رتبه ایران در گزارش قبلی سال ۲۰۱۹ از ۱۲۸ به ۱۱۶ تغییر کرده بود همچنین بر اساس داده‌های به روز شده بانک جهانی از امتیاز ایران در گزارش سال قبل فاصله ایران از شاخص پیشرو تغییر یافته و برابر با ۴۱.۴ واحد به روز رسانی شده است. در گزارش اکتبر ۲۰۱۹ انجام کسب و کار ۲۰۲۰ بانک جهانی امتیاز ایران برابر با ۵۸.۵ واحد اعلام شده است و رتبه ایران در میان ۱۹۰ کشور بررسی شده برابر با ۱۲۷ تعیین شده است. بنابراین در مقایسه با داده های به روز رسانی شده گزارش سال قبل بانک جهانی موقعیت ایران هم از حیث امتیاز و هم از لحاظ رتبه تضعیف شده است.

بر اساس این گزارش در مقایسه با سال قبل فاصله از شاخص پیشرو برای دو زیر شاخص شرایط و مقررات اخذ مجوز ساخت و دسترسی به برق کاهش پیدا کرده و برای دو زیر شاخص دیگر این فاصله افزایش یافته و برای سایر زیر شاخص ها تغییری نداشته است. بانک جهانی افزایش میانگین ارزش مالیات بر انتقال مالکیت زمین در شهر تهران را به عنوان اقدامی در جهت تضعیف موقعیت ایران در زیر شاخص ثبت مالکیت عنوان کرده است.

همچنین امتیاز ایران در ۶ زیرشاخص شروع کسب و کار، اخذ اعتبارات، حمایت از سرمایه گذاران خرد، سهولت پرداخت مالیات، تجارت فرامرزی و اجرای قراردادها نسبت به گزارش سال قبل تغییری نکرده است. رتبه ایران در دو شاخص حمایت از سرمایه‌گذاران خرد و شرایط و مقررات اخذ مجوز ساخت به ترتیب ۳ و یک رتبه بهبود یافته است. این در حالی است که رتبه ایران در زیر شاخص های شروع کسب و کار، دسترسی به برق، ثبت مالکیت، اخذ اعتبارات، تجارت فرامرزی و اجرای قرارداد و ورشکستگی و پرداخت دیون تضعیف شده است.

بهبود یا تضعیف رتبه با وجود عدم تغییر امتیاز ایران در برخی از زیر شاخص‌ها به علت انجام اقداماتی در سایر کشورهای جهان در جهت تسهیل‌گری یا تضعیف محیط کسب و کار آنها بوده که باعث شده رتبه ایران تغییر یابد. لذا در ارزیابی اقدامات ایران در جهت بهبود کسب و کار ارجح است به جای رتبه امتیاز ملاک بررسی قرار گیرد در این صورت و با توجه به عدم تغییر امتیاز در شش زیر شاخه مشخص می‌شود که در دو زیر شاخص امتیاز ایران در مجموع فقط ۰.۵ واحد بهبود و در دو شاخص دیگر امتیاز ایران در مجموع ۱.۴ واحد تضعیف شده به نحوی که در نهایت برآیند امتیازها باعث افزایش ۰.۱ واحدی فاصله ایران با فاصله پیش رو به عبارت دیگر تضعیف امتیاز ایران شده است.

نتایج رتبه بندی کشورها در شاخص سهولت انجام کسب و کار بانک جهانی و بر اساس اطلاعات به روز رسانی شده از گزارش سال قبل، نشان می‌دهد جایگاه کشور عربستان سعودی ۲۹ و جایگاه ترکیه ۷ پله بهبود یافته و فاصله آنها از شاخص پیش رو کمتر شده است در حال حاضر این کشورها به ترتیب در جایگاه ۶۲ و ۳۳ در میان ۱۹۰ کشور جهان قرار داد گرفتهاند. همچنین جایگاه کشور امارات متحده عربی و اندونزی به ترتیب ۵ و ۱ رتبه تضعیف شده و همچنین جایگاه کشورهای کره و مالزی بدون تغییر بوده است.