چند وقتی است که بازار خودرو، روی آرامش به خود ندیده است؛ چه روزهایی که تولید خودرو به دلیل نرسیدن یکسری از قطعات و لغو برخی از قراردادهای خارجی ایران برای تامین قطعات، به شدت کاهش یافت و چه روزهایی که دولت، خودرو را یک کالای لوکس به شمار آورد و ثبت سفارش آن را ممنوع اعلام کرد.

کلاف سردرگم تنظیم بازار خودرو در ایران

این چالش‌ میشگی پیش روی مصرف‎کنندگان در بازار خودرو بوده است که یا باید قیمت بالا و کیفیت نه چندان مطلوب خودروهای داخلی را تحمل می‌کردند و یا باید تن به خرید خودروهای خارجی با قیمت‌های گزاف می‌دادند که البته راه دوم را بیشتر، مشتریانی انتخاب می‌کردند که به نوعی توانایی مالی خرید این خودروهای خارجی وارداتی را دارند.

در این میان دولت، در چند مرحله از ابتدای سالجاری تاکنون که بیش از 7 ماه نیز نگذشته است، افزایش قیمترا برای خودروسازان داخلی مصوب کرده است، در حالی که هنوز جوهر امضای مصوبات خشک نشده است که خودروسازان تقاضای جدیدی را به کمیته خودرو می‌برند و عموما تقاضای افزایش قیمت می‌کنند.

در عین حال، واردات خودرو نیز که عموما از سوی تعدادی از واردکنندگان محدود کشور انجام می‌شود نیز همواره از آب گل‌آلود ماهی گرفته و قیمت این خودروها را روز به روز بالاتر می‌برند، البته مشتری که به دنبال خودروهای وارداتی آنهم از بعد از نوسانات نرخ ارز که از دی ماه سال گذشته اتفاق افتاده است، می‌رود، چندان برایش تفاوتی ندارد که این خودرو را با چند میلیون تومان بالاتر خریداری کند.

در مقابل، تولیدکنندگان خودرو نیز که بازار را از سال‌های دور به صورت انحصاری در اختیار دارند، به بهانه‌های مختلف تلاش در عرضه خارج از شبکه محصولات خود می‌کنند تا سود بیشتری را نصیب خود کرده و حقوق مصرف‌کنندگان را نیز نادیده انگاشته باشند.

ماجرای ممنوعیت واردات خودرو

به هرحال سنبه تولیدکنندگان خودرو به اندازه‌ای قوی است که گاه و بیگاه با رایزنی‌های خود، دولت را مجبور به اتخاذ برخی تصمیماتی می‌کنند که در بازار آثار سوء دارد و بازار را تبدیل به جولانگاهی برای مانور قیمتی و عدم عرضه محصولات آنها می‌کند؛ نمونه آن نیز سال گذشته بود که دولت مجددا در یک تصمیم مقطعی، ثبت سفارش واردات خودرو را برای مدتی چند ماهه متوقف کرد و همین امر شرایط را برای تحمیل عقاید خودروسازان فراهم کرد، چراکه این بار واقعا بازار به صورت انحصاری در اختیار آنها قرار گرفته بود.

بعد از آن، البته دولت در مقطعی حتی ارز با نرخ مرجع نیز به واردات خودروهای خارجی اختصاص داد و بازار باز هم به نفع عده‌ای رقم خورد و آنها توانستند که با واردات خودرو آنهم با نرخ ارز دولتی، سودهای کلان نصیب خود کنند و البته خودرو را نه با ارز مرجع بلکه با نرخ دلار بازار آزاد ، قیمتگذاری کنند.

حال بعد از گذشت چند ماه، دوباره دولت تصمیم گرفته است که ممنوعیت واردات خودرو را اعمال کند و به این ترتیب چند هفته‌ای هست که ثبت سفارش خودرو متوقف شده، این در شرایطی است که البته برخی‌ از واردکنندگان نیز از این شرایط خبردار شده بودند و قبل از اینکه دولت این تصمیم را اتخاذ کند، اقدام به ثبت سفارش خودرو و انجام مراحل اداری آن کرده بودند، بنابراین حال که این ممنوعیت اعمال شده است، آنها چندان متضرر نخواهند شد.