عبدالناصر همتی امشب در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان خراسان رضوی در استانداری اظهار کرد: ممکن است بانک ها با این مساله مشکلاتی داشته باشد که لازم است سپرده گذاری های خود را اصلاح کنند. با این طرح اصلاحاتی صورت خواهد گرفت که سیستم بانکی به سمت شرعی شدن برود.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: انتظارات بخشهای اقتصادی باید در حد امکانات کشور باشد. طبیعی است که در کشور همه بخش های اقتصادی دوست دارند تامین مالی شوند و ما نیز دوست داریم منابع لازم را در اختیار آنان قرار دهیم. واقعیت این است که برای این کار 2 محدودیت داریم. مهم ترین وظیفه بانک مرکزی کنترل تورم و تثبیت ثبات اقتصادی کشور است. برای بانک مرکزی کنترل تورم اهمیت زیادی دارد که اگر نتوان آن را به درستی کنترل کرد، فقر گسترش زیادی خواهد یافت.

وی ادامه داد: در واقع تورم برداشت پول از جیب مردم است و کسانی که درآمد کمی دارند، در این شرایط متضرر خواهند شد اما کسانی که منابع زیادی دارند، از تورم زیاد منتفع می شوند. بنابراین لازم است با حفظ همین شرایط به رشد و اشتغال کمک کنیم. در واقع تولید و اشتغال و توسعه آن نباید در تضاد با هدف اول قرار گیرد.

همتی خاطرنشان کرد: در ایران سیاست های ارزی در اختیار بانک مرکزی است و میتوان تورم را از طریق سیاستهای پولی کنترل کرد. مانع بزرگ ما برای ایجاد اشتغال، تحریم تروریستی اقتصادی امریکا علیه مردم است که بیسابقهترین تحریم در تاریخ جمهوری اسلامی به شمار میرود. آنها تمام تلاش‌شان را کردند که تمام منابع درآمدی و نقل و انتقالات پولی و ارزی کشور را تحت کنترل گیرند و به قدری شرایط را دشوار کردند که خیلی از کشورهای دوست از ترس جریمه های امریکا و هزینه سنگین همراهی با ایران، عملا همکاریشان را با ما متوقف کردهاند.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: شرایط و فعالیت اقتصادی ما تحت تاثیر این تحریم نرمال نیست ولی باید تلاش کنیم تورم کنترل شود. به جهت فشار تحریم ها نرخ ارز جهش داشت که بخشی از آن به دلیل مسائل تراکم یافته از قبل و بخشی دیگر به دلیل محدودیت های صادراتی بوده است. با رشد تورم نیاز به تامین نقدینگی در واحدهای تولیدی بیشتر می شود و این یک تناقض است که ما دچار آن می شویم. این محدودیت ها کار بانک مرکزی را سخت کرده است. همتی با بیان اینکه استقلال بانک مرکزی مطلق نبوده بلکه امری نسبی است، گفت: به اعتقاد من نباید سیاست های پولی و ارزی بانک مرکزی متاثر از سیاست های تجاری باشد. برای بانک مرکزی کنترل نقدینگی و تورم یک اصل است و اگر این هدف تحت تاثیر تصمیمات دیگر قرار گیرد، ما از هدف خود دور شده ایم.

وی با بیان اینکه با این حال براساس ارزیابی ها در این شرایط اقتصادی ما موفق بوده ایم و دنبال این هستیم که ببینیم چقدر بیش از این می توان موفق بود، تصریح کرد: موفقیت ما به این دلیل است که امریکا و متحدان آن دنبال این بودند که جمهوری اسلامی به 22 بهمن سال 97 نرسد و پول ملی آن نابود شود. همه تلاش آن ها این بود نرخ ارز از 14 و 15 هزار تومان بالاتر رود و اگر بانک مرکزی با قدرت وارد عرصه نمیشد، آنان به هدف خود می رسیدند. آن ها بیش از یک سال پیش آرزوی دلار 40 هزار تومانی را داشتند اما این هدفشان محقق نشد. پس ما موفق شدیم و در مقابل تحریم تاب آوری بیشتری یافتیم. برگزاری این جلسه نشان می دهد که برای نقشه راه آینده کشور دنبال راه کار هستیم. البته در این مسیر لطماتی هم دیدهایم و طبقات پایین تحت فشار قرار گرفته اند و از سوی دیگر کار تولیدکننده نیز دشوار شده ولی این سختی و مشکلات را نباید با شرایط عادی مقایسه کرد.

رئیس کل بانک مرکزی خطاب به فعالان اقتصادی حاظر در جلسه تاکید کرد: شما خود را با فشار بر طبقه پایین جامعه مقایسه کنید. کسی که حقوق 2 میلیون تومانی می گیرد، چقدر از بابت تحریم لطمه خورده است؟ حال ممکن است مشکل صادرکننده این باشد که 5 درصد کمتر از گذشته تسهیلات دریافت کند. البته این وضعیت هم وضعیت خوبی نیست. در حقیقت کسی مخالفتی با سود مطلوب تولیدکننده ندارد اما در شرایط غیرعادی باید همه به هم کمک کنیم.

همتی گفت: خیلیها از من میخواستند و این سوال را میپرسیدند که چرا به دانشجویان خارج از کشور ارز اختصاص نمی دهید؟ اگر واقعا مساله کشور این بود، مسالهای وجود نداشت ولی من رئیس بانک مرکزی 80 میلیون نفر هستم و نه رئیس بانک مرکزی یک گروه کوچک، بنابراین ممکن است سیاستهای ما بخشی از منافع صادرکنندگان یا واردکنندگان را کاهش دهد. بخشی از منافع باید متوجه تامین منافع 80 میلیون ایرانی باشد. همین که فعالان اقتصادی در کشور ماندهاند و کار میکنند، ناشی از نگاه ملی آنان است. همین استان 1.2 میلیارد دلار صادرات داشته که کار کمی نیست. استانهای کشور 40 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتهاند که کار بزرگی است ولی هنوز هم این مقدار نسبت به عظمت ایران کم است.

وی ادامه داد: شرایط محیطی برای ما دشوار شده است. در هفته مذاکرات زیادی با کشورهای مختلف داریم و تلاش می کنیم منافذی برای فعالان اقتصادی باز کنیم ولی همه این کشورها از ما می خواهد این مسائل را اعلام نکنیم میگویند با اعلام این مسائل، آنان ما را بیچاره میکنند. بنابراین این مساله نشان میدهد بانک مرکزی در حال کار کردن است. مگر میشود اینگونه بازار را کنترل کرد؟

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: من معتقد به تک نرخی شدن ارز هستم و ارز دونرخی را مغایر با اصول میدانم ولی باید توجه کرد ارز 4200 تومانی تصمیمی است که دولت گرفته و ضعف توزیع و رسیدن کالا به مردم را باید دولت حل کند، ما تابع دولت هستیم که می خواهد ارز حاصل از صادرات نفت را با مبلغ 4200 تومان به واردکننده عرضه کند. در واقع دولت به جهت حساسیتها تصمیم گرفته فعلا ارز 4200 تومانی باقی بماند و مراجعی مانند مجلس نیز آن را تصویب کرده اند. غیر از ارز 4200 تومانی، ما عرضه ارز به صادرکننده و واردکننده را از محل صادرات غیرنفتی تامین می کنیم. 3 ماه پیش نرخ این ارز 11 هزار تومان بود و ارز آزاد نیز 11 هزار و 200 تومان قیمت داشت که این رقم تنها اختلافی 2 درصدی را نشان می داد. همان زمان صادرکنندگان نرخ ارز را کاهش دادند و آن را به 10 هزار و 700 تومان رساندند.

وی اضافه کرد: مدتی پیش به ما گفتند نرخ ارز در بازار بالا رفته و به کانال 12 هزا تومان رسیده است. فعالان اقتصادی خواستند ارز را براساس میانگین نرخ نیمایی ارائه کنند که ما نیز با آن موافقت داشتیم.

در شرایط تحریمی اجازه سفته بازی به کسی نمی دهیم چون آن را ابزار دشمن میدانیم

همتی اظهار کرد: باید توجه داشت در جایی که ما نیاز به همکاری داشتیم، صادرکنندگان دست نگه داشتند و ارز را عرضه نکردند و اجازه دادند نرخ آن بالاتر رود و همین مساله موجب جهش بیشتری در قیمت ارز شد. بانک مرکزی دنبال تثبیت نرخ نبوده بلکه هدف آن ثبات اقتصادی است. اگر بانک مرکزی احساس کند تقاضای غیرواقعی ایجاد شده، باید آن را کنترل کند. در شرایط تحریمی اجازه سفته بازی به کسی نمیدهیم چون آن را ابزار دشمن می دانیم.

وی ادامه داد: هنوز که هنوز است ارز زیادی برای عرضه در اختیار بانک مرکزی است ولی نیاز به عرضه نیست و علت عرضه نکردن این است که صادرکنندگان به نرخ مورد علاقه خود ارز را عرضه کنند. اگر عرضه از تقاضا زیاد است، باید خود صادرکنندگان نرخ را کاهش دهند. کسانی که دنبال این هستند که نشان دهند تحریم موثر بوده، خواهان افزایش نوسانات ارزی هستند ولی تلاش ما افزایش ثبات آن است.

همتی خاطرنشان کرد: اینکه برخی برای ارز قیمت تعیین می کنند، نظر شخصی است. بانک مرکزی تصمیم گرفته ارز 4200 تومانی را برای کالای اساسی و به عنوان سهم دولت ارائه کند. باقی ارز براساس سامانه نیما برای عرضه و تقاضا ارائه می شود.

طرح گام برای تامین نیازهای تولیدکنندگان به زودی راه اندازی میشود

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: معتقدم میتوان مسائل اعتباری را حل کرد. طرح گام یکی از طرحهایی است که به زودی در این راستا راه اندازی میشود که دو ویژگی عمده دارد. براساس این طرح تولیدکننده نهایی که نیاز به نقدینگی دارد و بانک نیز نمیتواند به او نقدینگی دهد یا سقف دریافت تسهیلات برای او پر است، می تواند ورقه بدهی خود را به کسی که به آن مواد اولیه می فروشد، ارائه کند و براساس اعتبار خود نزد بانک گواهی اوراق گام دریافت کند و گواهی تضمین 6 ماهه یا 9 ماهه برای آن صادر می شود. این گواهی به طلبکار ارائه شده و او می تواند طلب خود را براساس همین گواهی از بانک دریافت کند. این طرح میتواند بدون ارائه نقدینگی به جامعه زنجیره تولید را حفظ کند.

همتی با بیان اینکه اگر تولیدکننده نتواند تعهد خود را پرداخت کند، آن زمان است که این ناتوانی در سقف تعهدات او منظور خواهد شد، افزود: همچنین ویژگی دیگر این طرح این است که دو سوم اعتبارات مربوط به آن اختصاص به واحدهای کوچک و متوسط دارد.

وی تصریح کرد: ما دنبال این هستیم از همه ابزارها جهت رونق تولید استفاده کنیم. احتمال میدهم رشد صادرات غیرنفتی ما مثبت باشد. کشور در ریل رونق تولید قرار گرفته و صادرات محصولات غیرنفتی ما کاهش پیدا نکرده است. البته براساس آمار گفته شد صادرات 8 ماهه امسال نسبت به سال قبل یک میلیارد دلار کاهش داشته است. باید توجه داشت پایههای قیمت گذاری گمرک در سال جاری 30 درصد کاهش یافته؛ بنابراین ارزش کالاهای صادراتی 15 درصد رشد کرده است. اگر صادرات امسال با همان نرخ قیمت گذاری سال گذشته در گمرک بود، امسال 30 درصد رشد صادرات داشتیم و این کاهش صادرات به جهت پایه های جدید قیمتی در گمرک است.

همتی با اشاره به یکی از مصوبات مجلس در خصوص بدهیهای تولیدکنندگان گفت: ما در خصوص این مصوبه نظرات اصلاحی داشتیم که این نظرات تامین شد. براساس این مصوبه کسانی اصل تسهیلات آنان زیر 2 میلیارد تومان و یا اشخاص حقیقی که اصل تسهیلات آنان زیر 500 میلیون تومان باشد، اگر کار تولیدی کرده باشند، تسهیلاتی برای آن ها پیش بینی شده که محاسبات آنان اصلاح خواهد شد. بنابراین این افراد تا پایان شهریور سال 99 اگر نقدا بدهی خود را تسویه کنند، مشمول این مصوبه می شوند.

همتی تصریح کرد: در مورد افزایش اختیارات به استانها تاکیدات زیادی به مدیران عامل بانکها در استان داشتهام که هنوز در این خصوص اقدامی نکرده‌اند و لازم است اختیارات استانی و ارکان اعتباری آنان را افزایش داد.