«بانک مرکزی با افزایش سقف وام مسکن از محل اوراق تسهیلات موافقت کرد»؛ این خبری است در روزهای گذشته مدیرعامل بانک مسکن اعلام کرد. حال قرار است مدل پیشنهادی برای افزایش سقف تسهیلات مسکن، در جلسه هفته جاری یا حداکثر هفته آتی شورای پول و اعتبار به بحث و رای‌گیری گذاشته شود.

بررسی‌ها درباره جزییات طرح با استناد به پیشنهادهایی که پارسال از سوی شبکه بانکی به بانک مرکزی ارائه شده بود، نشان می‌دهد مدل افزایش سقف وام مسکن در سه سناریو قابل بیان است که هر سه مدل، صرفا به «وام اوراق» اختصاص دارد.

در یک سناریو، سقف وام اوراق مسکن از ۶۰ میلیون فعلی می‌تواند به ۸۰ میلیون تومان افزایش یابد و با سقف وام خانه‌اولی‌ها برابر شود. در قالب سناریوی دیگر اما با توجه به دو برابر شدن میانگین قیمت مسکن در یک‌سال اخیر، این احتمال وجود دارد که سقف وام اوراق خرید مسکن به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یابد. سناریوی سوم نیز متوجه وام جعاله به‌عنوان وام مکمل خرید مسکن است. پوشش متری قدرت وام‌ها محاسبه شده است.

نکته‌ای که در این شرایط مطرح است، با توجه به افزایش قیمت مسکن در طول یکی دو سال گذشته، آیا سیاست افزایش وام مسکن می‌تواند قدرت خرید مسکن را بالا ببرد؟ در این خصوص، حسام عقبایی، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره سیاست افزایش وام مسکن اظهار داشت: من جزو موافقان سیاست افزایش تسهیلات بانکی هستم و اعتقاد دارم که سیاست افزایش وام بانکی در شرایط اقتصادی فعلی ایران موثر است.

وی افزود: برخی از اقتصاددان عنوان می‌کنند که تزریق نقدینگی، تورم ایجاد می‌کند، اما من برعکس اعتقاد دارم تزریق نقدینگی یکی از نیازها برای رونق بخشیدن به بازار مسکن است.

نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک تصریح کرد: از آن‌جایی که تولید مسکن در کشور صنعتی نیست و نزدیک به ۹۰ درصد مسکن به صورت بومی سنتی تولید می‌شود و توازن بین عرضه و تقاضا وجود ندارد و طرح‌های جامعی نیز برای تولید مسکن در کشور وجود ندارد، بنابراین یکی از اساسی‌ترین راه‌هایی که در شرایط فعلی می‌تواند به رونق بازار کمک کند، تسهیلات بانکی برای خرید مسکن است.

عقبایی با اشاره به این‌که دولت یازدهم و دوازدهم وعده داده بود که تا ۵۰ درصد قیمت مسکن را تسهیلات بانکی تامین خواهد کرد، عنوان کرد: چند ایراد و اشکال اساسی بر این موضوع وارد است. یکی از ایرادها این است که تسهیلات بانکی از نظر کمی و تعداد دچار مشکل است. ما فقط بانک مسکن را داریم که تسهیلات می‌دهد که یک بانک تجاری است و بانک توسعه‌ای نیست.

وی با تاکید بر این‌که باید در حوزه مسکن بانک توسعه‌ای ایجاد شود، متذکر شد: بانک‌های دیگر، از دادن تسهیلات بانکی در حوزه مسکن طفره می‌روند، چون بازپرداخت آن طولانی است. بر این اساس، شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و دولت و مجلس باید حمایت کنند که بانک‌ها مکلف شوند در حوزه مسکن تسهیلات بانکی پرداخت کنند.

نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک گفت: از سوی دیگر، میزان تسهیلات بانکی باید کارا و موثر باشد. در حال حاضر تسهیلات بانکی ۱۶۰ میلیون تومانی قیمت ۱۲ متر آپارتمان در شهرهای بزرگ هم نمی‌شود، بنابراین هیچ تاثیری در بالا بردن قدرت خرید مردم ندارد.

عقبایی افزود: از طرفی، اگر قرار باشد وام ۵۰۰ میلیون تومانی پرداخت کنند و اقساط آن ۱۴، ۱۵ میلیون تومان شود، کسی قدرت بازپرداخت اقساط را ندارد.

وی تاکید کرد: باید برنامه جامعی در حوزه تسهیلات بانکی تعریف شود که یا سود آن صفر درصد باشد و یا این‌که با سود ۳، ۴ درصد تسهیلات بانکی در حوزه مسکن پرداخت شود. نکته بعدی این است که مدت بازپرداخت تسهیلات بانکی باید حداقل به ۴۰، ۵۰ سال افزایش یابد.

نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک با بیان این‌که مبلغ تسهیلات بانکی باید متناسب با رشد قیمت مسکن باشد، عنوان کرد: در سال ۸۳ با تسهیلات ۱۵میلیون تومانی می‌توانستیم ۴۷ درصد از قیمت یک آپارتمان متوسط را در شهرهای بزرگی مثل تهران تامین کنیم، اما الان با وام ۱۶۰ میلیون تومانی کمتر از ۱۲ درصد از ارزش یک آپارتمان در تهران تامین می‌شود.

عقبایی تصریح کرد: این نشان می‌دهد که تسهیلات بانکی متناسب با رشد قیمت افزایش پیدا نکرده است، بنابراین باید روی تسهیلات بانکی نظارت ویژه‌ای وجود داشته باشد و فقط در قالب شورای پول و اعتبار نماند.

وی متذکر شد: آن زمان پرداخت تسهیلات بانکی می‌تواند هم انگیزه تولید و هم انگیزه خرید افزایش دهد. در عین حال، در بازار رونق ایجاد شود و تسهیلات بانکی تاثیری کارا در خانه‌دار شدن مردم داشته باشد.