کارشناسان معتقدند از ۲۰۱۱ تاکنون زنجیره فولاد بارها با فراز و فرود روبه‌رو شده است و متاثر از تجارت این محصولات و تغییرات مداوم بهای انرژی، قیمت‌ها بارها دستخوش تغییرات گسترده شده است، با این حال شاخص‌های حوزه فولاد نشان می‌دهند که این بازار از پتانسیل خوبی برای عبور از این شرایط برخوردار شده است و انتظار می‌رود تکانه‌های مثبتی در این زمینه در سال ۲۰۲۰ مشاهده شود.

اما این مساله در تمام زنجیره مشاهده نمی‌شود و هر محصولی در زنجیره فولاد و سنگ‌آهن داستان خود را تجربه خواهد کرد به‌طوری‌که قیمت فولاد انتظار می‌رود افزایش یابد اما بهای سنگ‌آهن روند کاهشی را پشت‌سر خواهد گذاشت. کارگزاران کالایی معتقدند به احتمال زیاد روند نزولی چند سال گذشته احتمالا با پایان امسال به انتهای خود رسیده باشد و زمان بازگشت است و باید به نحوی سال ۲۰۱۹ را سال گذار دانست.

خوش‌یمنی سال نو برای فولاد

به عقیده آنها سه علامت برای این موضوع قابل بیان است؛ نخست آنکه قیمت دلار احتمالا کاهش خواهد یافت که نتیجه این موضوع افزایش قیمت در بازارهای کالایی است؛ باید افزود که رشد ارزش واحد پول اروپا روند کاهشی شدن ارزش دلار را تقویت خواهد کرد. نکته دوم کند شدن رشد اقتصادی کشورهای دنیا در سال ۲۰۲۰ متوقف و اقتصادهای جهان روند باثباتی را تجربه خواهند کرد و حتی در برخی اقتصادها شاهد بازگشت رونق نیز خواهیم بود، بنابراین سیاست‌های پولی و مالی مناسبی اتخاذ خواهد شد که به بهبود بازارهای کالایی به‌خصوص فولاد منتهی خواهد شد. نکته سوم آنکه بازارهای کالایی با کاهش موجودی روبه‌رو می‌شوند و از آنجا که با رشد ضعیف‌تر اکتشافات جدی یا افزایش محدود ظرفیت‌های تولید روبه‌رو هستیم انتظار می‌رود شرایط برای بهبود بازارهای کالایی فراهم شود.

گزارش‌ها از این سه موضوع نتیجه‌گیری می‌کنند که روند صعودی رشد اقتصادی کشورها به‌خصوص کشورهای نوظهور که اغلب کشورهای وارد‌کننده مواد اولیه مانند فلزات، فولاد و انرژی هستند به افزایش قیمت برای این محصولات منجر خواهد شد. علاوه بر این موارد احتمالا شرکت‌های کالایی شاهد بهبود منابع مالی خواهند بود؛ در این میان بازارهای نوظهور احتمالا در آینده بهتر از سایرین عمل می‌کنندکه روی وضعیت بازارهای فولاد و سنگ‌آهن اثر مثبتی خواهد داشت.

اما این موارد که برشمردیم برای دوره میان‌مدت یکساله ۲۰۲۰ است ولی نمی‌توان از ریزنوسانات دوره‌ای در بازارهای فولاد و سنگ‌آهن غافل شد. این ریزنوسانات در مجموع برآیند مثبتی به همراه خواهند داشت اما می‌توانند در مواردی همچون بازار اوراق بهادار شرکت‌های فولادی و معدنی تغییراتی ایجاد کنند. Industryweek در این‌باره با اشاره به گزارش‌های منتشر شده توسط دولت استرالیا که در گزارش پیشین به آن اشاره کردیم می‌نویسد تنش‌های تجاری می‌تواند روی رشد مبادلات در بخش سنگ‌آهن اثر منفی ادامه‌داری داشته باشد، با این حال بازگشت احتمالی معادن برزیل از اثرات این موضوع تا حدی می‌کاهد. البته دولت استرالیا پیش‌بینی بدبینانه‌ای دارد و معتقد است رکود اقتصادی به‌خصوص با محوریت آمریکا آغاز خواهد شد که می‌تواند همه بازارهای کالایی از جمله فولاد و سنگ‌آهن را از پا دربیاورد اما شواهد سایر بررسی‌ها این موضوع را تایید نمی‌کند؛ بلکه نشان می‌دهد اقتصاد جهان با رونق روبه‌رو می‌شود. البته آنها که در این رابطه نظرات ناامیدکننده‌ای دارند اغلب به مساله جنگ تجاری استناد می‌کنند و می‌گویند دوره جنگ تجاری هرچند به انتهای خود نزدیک شده است اما اکنون زمان بروز آثار آن است که در سه ماه اول سال‌جدید می‌تواند این علائم ظهور کند.

برخی نیز دوره تاخیری ورود به نتایج جنگ تجاری را در بازار فولاد در سه ماهه دوم ارزیابی می‌کنند و معتقدند در سه ماه اول با خوش‌بینی‌های ناشی از تعدیل تجاری با رشد قیمت فولاد روبه‌رو خواهیم شد ولی آثار جنگ تجاری به‌صورت موقت در سه ماهه دوم ظهور خواهد کرد و در نهایت در شش ماهه دوم سال ۲۰۲۰ بازهم بازار به مدار صعودی بازمی‌گردد زیرا توان رقابتی شرکت‌های فولادی چینی بار دیگر افزایش می‌یابد و با تقویت صادرات فولاد در کنار محرک‌های بالقوه‌ای که در این صنعت در دو سال گذشته ایجاد شده باید گفت فولاد دوره خوش‌بینانه‌ای را پیش‌رو دارد. طرفداران این نظریه می‌گویند کاتالیزورهای رکود دیگر جنگ تجاری نیستند بلکه موضوعاتی مانند بدهی بالا در چین یا افت اقتصادی در آلمان و سایر کشورهای اروپایی است که می‌تواند نگران‌کننده باشد؛ هرچند این کشورها محرک‌های مناسبی را در دستور کار قرار داده‌اند که می‌تواند به کاهش نگرانی‌ها منتهی شود. سال گذشته البته شرایط در سه ماه اول برای فولادسازان چنگی به دل نمی‌زد. تا ماه مارس ۲۰۱۹ تولیدکنندگان برتر فولادی چین و آمریکا شاهد افت درآمدهای خود بودند که نشان می‌داد نگرانی‌ها نسبت به وضعیت اقتصادی زیاد بود اما اکنون و در آستانه سال‌جدید نگاه‌ها برعکس شده است به‌طوری‌که شرکت‌ها منتظر قیمت‌های بالاتر و درآمدهای بهتر تا پایان ماه مارس هستند. البته برخی کشورها و در برخی بخش‌های مصرف‌کننده فولاد آمارهای نگران‌کننده‌ای منتشر می‌شود؛ مثلا بخش خودرو در چین و هند با افت روبه‌رو می‌شوند. به‌عنوان مثال در هند انجمن تولیدکنندگان خودروی این کشور اعلام کرده است که میزان تولید خودرو در ۱۰ ماه اول ۲۰۱۹ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن ۶/ ۳۱ درصد افت کرده است که این شدیدترین سقوط از ۱۹۹۷ تاکنون است.

مراکز دولتی آماری هند نیز اعلام کرده‌اند که این کشور واردات فولاد خود را به شدت کاهش داده است و این مسائل البته میزانی نگرانی را به بازار تزریق می‌کند با این حال همچنان برآیند بازار فولاد در سال‌جدید مثبت پیش‌بینی می‌شود. این گمانه‌زنی زمانی تقویت می‌شود که در چند ماه گذشته قیمت‌های فولاد با رشد روبه‌رو شده‌اند درنتیجه مشخص است که میل به خرید در بازار نیز تقویت شود و سرمایه‌گذاران به بازار بازگردند و وقتی پیش‌بینی‌های خوبی از نتایج توافق چین و آمریکا بر سر تعرفه‌های واردات وجود دارد، تقاضای واقعی نیز به بازار برگردد.

چشم‌انداز شمش در بازارهای جهانی

روزهای پایانی سال میلادی اغلب زمانی برای ابهام در بازار فولاد به‌شمار می‌رود آن هم در شرایطی که بعضا تعطیلات سال نو میلادی در بازار فولاد سریع‌تر از بازارهای مشابه آغاز شده و به‌رغم تلاش برای خرید در اواخر سال، اما مخابره قیمت‌ها بعضا با وقفه صورت می‌پذیرد. امسال نیز همین شرایط را شاهد هستیم و نرخ‌های اعلامی شفافیت پیشین را برای بازار جهانی فولاد رقم نمی‌زند. این درحالی است که شاهد رشد نسبی قیمت شمش در بازارهای جهانی هستیم و هنوز روند افزایشی بهای قراضه در بسیاری از بازارهای جهانی متوقف نشده اگرچه تکانه‌های کاهشی پراکنده و مهمی را شاهد هستیم.

این موارد درحالی تجربه می‌شود که آن دسته از کشورها همچون هند که آغاز سال نو میلادی را جشن نمی‌گیرند، هنوز با رشد قیمت‌ها روبه‌رو هستند. این موارد به این معنی است که انتظار تداوم رشد قیمت‌ها در روزهای آغازین سال ۲۰۲۰ وجود دارد و این سال با یک جریان افزایشی و مثبت آغاز خواهد شد.