در حال حاضر و طبق اعلام رسمی مسئولان دولتی حدود ۷۸ میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند که در بین آنها افراد پردرآمدی که نیاز به دریافت رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی ندارند نیز به وفور وجود دارند، اما طی حدود ۹ سال گذشته که یارانه نقدی پرداخت شده اقدام جدی برای حذف پردرآمدها انجام نشد که دلایل مختلفی از جمله تکمیل نبودن بانک‌های اطلاعاتی برای شناسایی افراد، نگرانی از حذف اشتباه یا ملاحظات از جمله آنها بود.

به هر صورت با تکرار تکلیف قانون بودجه برای حذف سه دهک بالای درآمدی در سال‌های اخیر، در نهایت از شهریور امسال دولت غربالگری را آغاز کرد، ولی در شرایطی تعداد حذف‌شدگان به حدود یک میلیون نفر رسید که ظاهرا بازهم به دلیل برخی نگرانی‌ها به طور جدی پیش نرفت تا اینکه در آبان امسال با اصلاح قیمت بنزین، منابعی از محل افزایش قیمت این سوخت ایجاد شد که دولت تصمیم گرفت آن را در قالب کمک معیشتی بین خانوارها تقسیم کند.

نکته اینجا بود که توزیع منابع ناشی از بنزین دیگر بین ۷۸ میلیون نفری که یارانه می‌گرفتند نبود، بلکه ۶۰ میلیون نفر از بین آنها شناسایی شده بودند که پرداخت کمک معیشتی برایشان انجام شود. در این حالت سه دهک بالای درآمدی حذف شده بودند و به نظر می‌رسید با این روند به تدریج پرداخت یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هم به این حدود ۱۸ میلیون نفری که کمک معیشتی نمی‌گرفتند، قطع و در مجموع کمک معیشتی و یارانه نقدی به یک گروه مشترک ۶۰ میلیون نفری پرداخت شود و سرانجام پرداخت یارانه نقدی تا حدی هدفمند شده باشد.

اما در جریان بررسی لایحه بودجه سال آینده در کمیسیون تلفیق مجلس، طرحی مصوب شد که این معادلات را تا حد زیادی بهم ریخت و جریان را معکوس کرد؛ به نحوی که به جای حذف ۱۸ میلیون نفر از جمع یارانه‌بگیران، اکنون ۱۸ میلیونی که کمک معشیتی هم نمی‌گرفتند مجددا مشمول یارانه جدیدی شدند.

طبق مصوبه کمیسیون تلفیق از مبلغ ۳۱ هزار میلیارد تومانی که در لایحه بودجه برای اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها در نظر گرفته شده بود ۲۰ درصد برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که هفت میلیون نفر هستند اختصاص می‌یابد و ۲۸ هزار میلیارد تومان باقیمانده بین ۷۸ میلیون یارانه‌بگیر به صورت یکسان توزیع خواهد شد. بر این اساس در سال آینده تنها یک یارانه که ترکیبی از یارانه نقدی و یارانه معیشتی که از درآمد اصلاح قیمت بنزین است، پرداخت می‌شود.

ظاهرا دولت با این مصوبه موافقت چندانی ندارد؛ به طوری که تازه‌ترین اظهارات شریعتمداری - وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی - از این حکایت دارد که پرداخت یارانه ۷۲ هزار تومانی در برنامه‌های دولت نبوده است.