بررسی آماری عملکرد ایرالکو، المهدی و هرمزال (بندرعباس) در ۹ ماهه ۹۸ گویای تولید شمش آلومینیوم این واحدها به ترتیب ۱۲۱ هزار و ۹۳۴ تن، ۲۸ هزار و ۱۲۷ تن و ۲۹ هزار ۸۵۸ تن است.

همچنین پودر آلومینای تولیدی در دوره این گزارش نیز توسط مجموعه آلومینای ایران (واقع در جاجرم خراسان شمالی) به رقم ۱۷۱ هزار و ۷۲۸ تن رسید.

شکل‌گیری نخستین کارخانه صنعت آلومینیوم ایران قدمتی نزدیک به پنج دهه در کارنامه دارد و از سال ۱۳۵۱ خطوط تولید شمش در کارخانه ایرالکو راه‌اندازی شد و این مجموعه سال‌ها به فعالیت خود ادامه داد تا در دوران جمهوری اسلامی ( ۱۳۶۹ ) کارخانه‌های المهدی و سپس هرمزال ( ۱۳۸۵) وارد مدار تولید شدند.

جداول آماری مزبور حاکی است، تولید بوکسیت توسط واحد های یاد شده در مجموع به ۵۶۲ هزار و ۵۴۲ تن بالغ شد و هیدرات آلومینیوم هم رقم ۲۸۹ هزار و ۸۵۵ تن را نشان می دهد.

ایران به منظور ارتقای میزان تولید آلومینیوم و یافتن جایگاه مناسب در این زمینه از سال ۱۳۸۲ تاسیس کارخانه آلومینیوم جنوب در منطقه ویژه صنایع انرژی بر لامرد در استان فارس را کلید زد که به منظور توسعه صنایع انرژی بر و با هدف صادرات، رفع فقر، افزایش اشتغال و استفاده بهینه از منابع عظیم گازی کشور با ظرفیت تقریبی یک میلیون تن در سال در سه فاز جداگانه برنامه‌ریزی شد.

چشم‌انداز پیش‌بینی شده برای شکل گیری این مجموعه، تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده آلومینیوم در کشور و قرار گرفتن در جمع چهار تولید کننده برتر آلومینیوم در خاورمیانه از راه توسعه ظرفیت تولید آلومینیوم برای ایجاد ارزش افزوده در بخش انرژی و دسترسی به بازارهای صادراتی است.

اکنون فاز نخست این مجتمع صنعتی با فعال کردن چهار دیگ (سلول‌های احیا) از مجموع ۲۵۸ دیگ آغاز شده و انتظار می‌رود تا قبل از پایان سال ۹۸ تعداد دیگ‌های فعال این واحد صنعتی به ۴۰ دیگ برسد، این واحد صنعتی در سه فاز طراحی شده که ظرفیت تولید سالانه فاز نخست آن افزون بر ۳۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم است که از این میزان ۱۵۰ هزار تن برای مصرف داخل کشور و مابقی صادر می‌شود.

آمارها نشان می دهد که میزان کل سرمایه‌گذاری این طرح یک میلیارد دلار است و اشتغالزایی مستقیم این کارخانه یکهزار و ۲۰۰ نفر درنظر گرفته شده است.

هدف صنعت آلومینیوم ایران در ۱۳۹۹

جمهوری اسلامی برای افق ۱۳۹۹ دستیابی به تولید ۸۲۳ هزار تن شمش آلومینیومی را هدفگذاری کرده که برای تحقق این مهم یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری صرف می‌شود، صنعت آلومینیوم پس از سال‌ها از شکل‌گیری مثلث سه وجهی ایرالکو، المهدی و هرمزال، تبدیل به مربع چهار ضلعی می‌شود که آلومینیوم جنوب از یک ایده کلان روی کاغذ، تبدیل به یک ضلع تولید در این بخش می‌شود.

ایران در جمع تولید کنندگان میلیونی آلومینیوم خاورمیانه

امروز در منطقه خاورمیانه، شرکت های «صحار» در عمان، ‌ «قط ـ آلوم» در قطر، «دوبال» در امیرنشین دوبی، «امال» در ابوظبی امارات، آلبا در بحرین، «معادن» در عربستان و «اجیپتالوم» در مصر، شرکت‌های مهم تولیدکننده آلومینیوم به شمار می‌روند، اما بهره‌برداری از کارخانه آلومینیوم جنوب موجب می‌شود که کشورمان در شمار تولید‌کنندگان میلیونی این فلز راهبردی قرار گیرد.
امروز با وجود اینکه جمهوری اسلامی در تولید شمش آلومینیوم با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس فاصله پیدا کرده، درحالی که برنامه‌ریزی و اجرای برنامه تاسیس نخستین کارخانه آلومینیوم ایران مربوط به نیمه دوم دهه ۴۰ شمسی است و در سال‌های آغازین دهه ۵۰ به بهره‌برداری رسید، هیچیک از کشورهای منطقه در این عرصه حاضر نبودند.

علاوه براین، دردوران سازندگی نیز اولویت‌های دیگر، مانع از توجه به این بخش شده، اما اکنون شرایط اقتصاد مقاومتی بستری برای توجه به این بخش فراهم ساخته، زیرا منابع غنی انرژی کشورمان یکی از دلایل اهمیت دادن به صنعت آلومینیوم محسوب می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد که ۲۵ درصد قیمت تمام شده صنعت آلومینیوم مربوط به انرژی است؛ بنابراین در این عرصه کشورمان با برخورداری از ذخایر گسترده نفت و گاز، می‌تواند جایگاه خود را ارتقا بخشد.