به دنبال شیوع بیماری کرونا و خودداری خانواده‌ها نسبت به خروج از منزل بررسی‌های میدانی از کاهش مراجعات حضوری برای خرید مسکن حکایت دارد و پیش‌بینی فعالان بازار این است که در صورت ادامه وضعیت کنونی، خرید و فروش افت خواهد کرد. واسطه‌های ملکی می‌گویند با وجود رونق مناسبی که طی هفته‌های اخیر در بازار مسکن ایجاد شده پس از شیوع کروناویروس نگرانی‌هایی بین طرفین معامله برای مواجهه رو در رو با یکدیگر دیده می‌شود.

همزمان با قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF، برگزاری انتخابات مجلس و قرار گرفتن در بازه زمانی شب عید، جنب‌وجوش در بازار مسکن افزایش یافته اما پیگیری‌ها بیشتر از طریق تماس تلفنی انجام می‌شود. در سه ماه اخیر خرید و فروش، بخصوص در بخش کوچک متراژ بالا رفته است. اما با شیوع بیماری کرونا به یکباره تعداد بازدیدها در هفته اول اسفندماه کاهش یافته و اگر این بیماری از سطح فعلی فراتر برود، این احتمال وجود دارد که تعداد قراردادهای بازار مسکن تحت تاثیر قرار بگیرد.

فعالان بازار مسکن عنوان می‌کنند که بعد از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF تماس‌های تلفنی افزایش پیدا کرده اما به ندرت برای بازدید مراجعه می‌کنند. البته واسطه‌ها این را هم می‌گویند که با این وجود هنوز به طور محسوس از تعداد قراردادها کاسته نشده و با توجه به ماهیت مسکن به عنوان یک دارایی ثابت که می‌تواند نقدینگی خانوارها را در برابر تورم سال آینده حفظ کند، بسیاری از خانواده‌ها این بازار را انتخاب می‌کنند.

گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد رونق نسبتا خوبی در واحدهای کمتر از ۷۰۰ میلیون تومان ایجاد شده که کاهش تعداد این نوع فایل‌ها در دفاتر املاک را در پی داشته و قیمت‌ها نیز مقداری افزایش پیدا کرده است. اما بجز ۵ و ۲ در سایر مناطق شهر تهران در بین واحدهایی که سطح قیمتی بالاتر از ۸۰۰ میلیون تومان تورم معناداری مشاهده نمی‌شود.

مطابق آمار اتحادیه املاک، معاملات مسکن شهر تهران در بهمن ماه ۱۳۹۸ نسبت به سه ماه قبل یعنی آبان ماه ۲۰۴ درصد افزایش یافته است. تعداد معاملات در بهمن ماه ۱۴ هزار و ۴۶۴ فقره بوده و تقریبا با سال‌های رونق بازار مسکن برابری می‌کند و ۲۶ درصد بیش‌تر از بهمن ماه سال گذشته است.

پیش‌بینی می‌شود تاثیر کرونا بر بازار مسکن اندک باشد و به دلیل قرار گرفتن در پیک خرید و فروش، رونق نسبی معاملات دست کم تا خردادماه سال آینده ادامه پیدا کند. البته بنا به گفته فعالان بازار مسکن، بعد از آذرماه که متاثر از تغییر قیمت بنزین با رشد ۸.۵ درصدی ماهیانه قیمت و ۱۳۵ درصدی تعداد معاملات مواجه بودیم، افزایش قیمت مسکن کنترل شده بود. البته این شرایط مربوط به قبل از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF بود.

در بهمن ماه ریتم معاملات مسکن تندتر شد

رشد ماهیانه تعداد معاملات مسکن در بهمن ماه نیز ادامه یافت. مطابق اعلام مشاوران املاک تهران، معاملات ملک طی بهمن ماه ۱۳۹۸ در شهر تهران ۲۰ درصد و در کل کشور ۹ درصد نسبت به دی‌ماه افزایش داشته است. این در حالی است که ماه گذشته نیز شاهد افزایش ۱۱ درصدی ماهیانه تعداد معاملات در تهران بودیم. از یکم تا بیست‌ونهم بهمن ماه ۱۳۹۸ در تهران ۱۴ هزار و ۴۶۴ قرارداد خرید و فروش ملک به امضا رسیده که نسبت به ماه قبل ۲۰ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

در کل کشور نیز طی ۲۹ روز ابتدای بهمن ماه ۶۱ هزار و ۵۱۰ مبایعه‌نامه منعقد شده که نسبت به دی‌ماه امسال ۹ درصد و نسبت به بهمن ماه پارسال ۱۱ درصد افزایش داشته است. ماه گذشته نیز قراردادهای خرید و فروش در کل کشور ۱۹ درصد نسبت به آذرماه بالا رفته بود.

هم‌چنین در بخش اجاره در ۲۹ روز بهمن ماه ۱۳۹۸ بالغ بر ۱۱ هزار و ۴۷ اجاره‌نامه در تهران به امضا رسیده که نسبت به ماه گذشته ۴ درصد و نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. در کل کشور هم از یکم تا بیست و نهم بهمن ماه ۴۰ هزار و ۵۴۳ اجاره‌نامه منعقد شده که نسبت به ماه قبل ۸ درصد کاهش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳ درصد افزایش یافت.

اما افزایش نسبی معاملات در شرایطی اتفاق افتاده که بر اساس گزارش‌های میدانی از دفاتر املاک، رشد قابل توجهی در قیمت‌های قطعی در مناطق پرتقاضا همچون ۵، ۲، ۴، ۱۴ و ۱۵ اتفاق نیفتاده و بازار به نوعی با رونق غیرتورمی مواجه است. این در حالی است که بازارهای خودرو، طلا و ارز با رشد قیمت مواجه بودند.

یک کارشناس: تورم مسکن ۹۹ کمتر از تورم عمومی خواهد بود

یک کارشناس اقتصاد مسکن با بیان این‌که احتمالا رشد قیمت مسکن شهر تهران در سال آینده مقداری پایین‌تر از نرخ تورم خواهد بود، گفت: سال آینده شهرهایی که از روند افزایش قیمت مسکن تهران جا مانده‌اند، این عقب‌ماندگی را جبران می‌کنند.

مهدی روانشادنیا  اظهار کرد: اگر سیکل‌های گذشته را ملاک قرار می‌دادیم باید سال ۱۳۹۸ بازار مسکن شهر تهران بازار به یک ثبات قیمتی می‌رسید که البته از تیرماه تا آذرماه قیمت‌ها یا پایین می‌آمد یا افزایش ناچیزی داشت. اما چند پارامتر خارج از بازار و چند پارامتر داخل بازار مسکن، این بخش را دچار تغییر مسیر کرد. تغییر قیمت بنزین، افزایش نسبی نرخ ارز، اتفاقات سیاسی و اقتصادی از عوامل بیرونی بود.

وی افزود: در داخل بازار مسکن نیز، دولت سقف تسهیلات را به ۲۴۰ میلیون تومان افزایش داد. از طرف دیگر مصالح ساختمانی از جمله آهن‌آلات و میلگرد رشد داشتند. در نتیجه برخلاف پیش‌بینی‌ها در آذرماه با نقطه عطف جدیدی در بازار مسکن مواجه بودیم. اما عامل کنترل‌کننده که همان نبود ظرفیت در طرف تقاضا بود، افزایش نرخ‌ها را کنترل کرد؛ به طوری که از رشد حدود ۸ درصد ماهیانه به ۲ درصد رسید.

این کارشناس بازار مسکن با بیان این‌که قدرت متقاضیان با رشد قیمت در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ هنوز تطبیق نشده است گفت: شواهد گویای آن است که شوک متغیرهای داخلی و خارجی بر بازار مسکن از بین رفته و تا پایان سال ثبات نسبی بر این بازار حاکم خواهد بود.