اگر نظر اغلب کارشناسان اقتصادی و اقتصاددانان منصف را درباره اقتصاد ایران در سالی که گذشت مدنظر قرار دهیم، بدون شک آنها سال ٩٨ را یکی از سخت‌ترین سال‌های اقتصاد ایران در ۴٠ سال گذشته می‌دانند.
سال ٩٨ در شرایط امتداد تحریم‌های ظالمانه و سختگیری‌های روز افزون آمریکا بر اقتصاد ایران آغاز شد و از همان آغاز با بحران سیل در ده‌ها استان ایران در شوک فرو رفت. این عیدی بدشگون برای اقتصاد کشور اما در شرایطی بود که خروج آمریکا از برجام و در نتیجه بی‌اثر شدن این توافقنامه دیگر محسنات اقتصادی توافق هسته‌ای هم پشت سر اقتصاد ایران نبود و بنا بود در این‌سال رونق تولید داخلی راهگشای اقتصاد کشور باشد که با پستی‌ها و بلندی‌های بسیار اقتصاد در این‌سال به نظر اغلب اقتصاددانان هدف‌گذاری‌های مورد توجه برای سرپا نگاه داشتن اقتصاد چندان فرجامی نیافت تا درنهایت انتهای سال کووید ١٩ هم تیر آخر را بر پیکر بی‌جان اقتصاد ایران زد.
زنجیره دستاوردهای منفی
بالا و پایین‌های اقتصاد ایران در سال ٩٨ آن‌قدر زیاد بود که سخت است از میان این همه دستچین کردن، اما تعمیق رکود تورمی، رشد تورم سبد معیشت خانوارها تا ۴٠ درصد، کاهش شدید قدرت خرید خانواده‌ها، عدم توسعه و بهره‌وری در تولید، افزایش ٩٢ درصدی قیمت مسکن و رکود شدید در این حوزه و کاهش قابل‌توجه میزان رشد اقتصادی و تغییرات منفی بسیاری از شاخص‌های اقتصادی کشور از جمله مواردی بود که می‌توان آنها را به‌عنوان دستاوردهای اقتصادی‌سال ٩٨ قلمداد کرد. اما اینها تمام وجوه بارز وقایع در این سال نبودند چه آنکه شاید تصمیم افزایش قیمت بنزین را بتوان خبرسازترین واقعه اقتصادی‌سال دانست؛ موضوعی که در شرایط آب رفتن جیب مردم در کنار آب رفتن اقتصاد کشور، بسیاری از مردم را برآشفت اما دولت را کمی از بار مشکلات فارغ کرد.
حال و روز بازارها چگونه بود
در کنار همه این موارد بازارها هم در‌سال ٩٨ حال و روز عجیبی داشتند. در کنار افزایش بسیار قیمت‌ها در بازار مسکن و رکود ساخت‌وساز و متعاقب همه اینها رکود جدی تقاضا در این حوزه، سال سختی برای مسکن رقم خورد که به گمان کارشناسان باید منتظر باشیم که در‌سال ٩٩ این وضع کمابیش ادامه یابد. همچنین بازار ارز با تمام اقدامات و تلاش‌های بازار ساز برای مهار و کنترل آن با هریک از وقایع عمدتا تلخ و گاهی شیرین کشور بالا و پایین شد و نوسانات در نرخ‌ها گاهی پایین و عمدتا بالا و بالاتر برای نرخ ارز بود.
بازار طلا و سکه هم همانند سایر بازارهای کشور، تحت‌تأثیر نوسانات جدی بازار ارز در‌سال ٩٨ بود اما این تنها وجه تاثیرپذیری این بازار نبود چه آنکه در این‌سال تاثیر انس جهانی طلا و نوسان آن نیز بر بازار طلا و سکه بسیار جدی بود. اما در کنار همه بالا و پایین شدن‌های نرخ طلا و سکه این بازار هم از تبعات رکود اقتصادی حاکم بر کشور جان به در نبرد و گرد رکود بر این بازار هم چشمگیر بود. اما در کنار همه این بازارها، بازار بورس یکی از عجیب‌ترین سال‌های خود را سپری کرد، سالی که بازار سرمایه گاه بر خلاف جریان وقایع صعود‌های چشمگیر به خود می‌دید و همه را شگفت‌زده می‌کرد و گاه با سقوط‌های پی‌درپی رکورد‌های عجیب بر جای می‌گذاشت. هرچند با این همه روند سرمایه‌گذاری در این بازار در مقایسه با دیگر بازارها به نسبت قابل قبول بود.
پیوند اقتصاد ٩٨ و ٩٩
تمام وقایع عمدتا تلخ و گاهی به نسبت خوب در سالی که روز‌های آخر خود را سپری می‌کند در شرایطی که در این‌سال جا می‌ماند مایه خوش‌اقبالی بود اما به گمان عمده‌کارشناسان بسیاری از این وقایع سایه خود را کمابیش بر‌سال ٩٩ هم ممکن است بگسترانند. سایه شومی که از شوک آخر به اقتصاد ایران در‌سال ٩٨، یعنی شیوع بیماری نحس کرونای چینی، نشان داد با قوت تلاش دارد تلخی‌های خود را به ٩٩ پیوند بزند؛ امید که پیش‌بینی‌ها خلاف از آب درآید و سرنوشت اقتصاد در ٩٩ دیگرگون شود.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/111986
