مسکو که ضدیتش با نفت شیل آمریکا بزرگترین مانع برای انعقاد توافق کاهش تولید بوده، اعلام کرده که آماده است تولیدش را به میزان ۱.۶ میلیون بشکه در روز معادل ۱۵ درصد کاهش دهد.

سرنوشت همه اقتصادهای وابسته به نفت، هزاران شرکت و میلیونها شغل صنعت نفت در گروی نشست روز جاری گروه اوپک پلاس و وزیران نفت گروه جی ۲۰ در روز جمعه است که هر دو به صورت ویدیویی برگزار می شوند. بهای معاملات نفت در پی قرنطینه در سراسر جهان که تقاضا برای نفت را در برخی از نقاط حداکثر ۷۰ درصد کاهش داده و جنگ عربستان سعودی و روسیه بر سر سهم بازار، به پایینترین حد خود در دو دهه اخیر سقوط کرده است.

این مبارزه هنوز به سرانجام نرسیده زیرا کرملین اصرار دارد که آمریکا هم باید در کاهش تولید مشارکت کند. در این بین، دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا فشار دیپلماتیک شدیدی بر عربستان سعودی و روسیه وارد کرده و همزمان اعلام کرده که کاهش تولید نفت آمریکا به دلیل کاهش شدید قیمتها خود به خود انجام خواهد گرفت.

عربستان سعودی یکی از معدود کشورهای جهان است که می تواند تولید نفت خود را افزایش دهد که در فضای فعلی سودآور خواهد بود اما اقتصاد این کشور هم در خطر است زیرا ریاض برای تامین بودجه خود به قیمت بالاتر نفت نیاز دارد. روسیه هم در وضعیت مشابه قرار دارد.

این دو صادرکننده بزرگ نفت در مارس پیمان تاریخی خود را شکستند و همزمان با تاثیر ویرانگر بیماری کووید ۱۹ بر تقاضا، نفت فراوانی را به بازار عرضه کردند. استدلال روسیه این بود که حاضر نیست تولید خود را برای تقویت قیمتها فدا کند در حالی که شرکتهای شیل آمریکا از کاهش تولید نفت بدون مشارکت در آن سود می برند.

مسکو از این موضع عقب نشینی نکرده اما حرکت آشکار این کشور به سمت توافق پس از روزها مذاکرات فشرده با آمار ضعیف تقاضا برای نفت مصادف شده است. اگر خریداری نباشد، روسیه ظرفیت کافی برای ذخیره سازی نفت و حفظ تولید در سطح فعلی ندارد.

آمار تقاضا گزینه دیگری بجز کاهش تولید باقی نمی گذارد

در حالی که انتظار می رود چین پالایش نفت خام را در آوریل افزایش دهد و این اقدام بارقه امیدی در بازار ایجاد کرده است اما بعید است افت تاریخی تقاضا در آمریکا، هند و نقاط دیگر را جبران کند.

طبق آمار دولت آمریکا، تقاضای آمریکا برای نفت به ۱۴.۴ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده که پایینترین حد از سال ۱۹۹۰ بوده و بیش از ۳۰ درصد کمتر از سطح پیش از بحران کرونا است. در هند که سومین مصرف کننده بزرگ نفت جهان است، آمار رسمی نشان داد که تقاضا در مارس حدود ۱۸ درصد کاهش داشته است در حالی که این کشور در ۲۵ مارس به قرنطینه رفت. پالایشگاههای خصوصی هند اعلام کرده اند که تقاضا در آوریل حداکثر ۷۰ درصد سقوط کرده است.

این افت باورنکردنی با کاهش بی سابقه حداکثر ۷۰ درصدی تقاضا در اروپا همراه شده است که نشان می دهد جهان نفت بسیار کمتری از آنچه پیش از این تصور می رفت، مصرف می کند و بنا بر برآورد بازرگانان، به جای حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز، حدود ۶۵ میلیون بشکه در روز یا حتی کمتر مصرف می کند.

به گفته بیورن تونهاگن، مدیر بازار نفت در شرکت مشاوره "ریستاد انرژی"، از بین رفتن تقاضا که بسیار بیشتر از کاهش تولید احتمالی اوپک پلاس و سایر تولیدکنندگان خواهد بود، احتمالا قیمتها را پایینتر می برد.

پیش از بیانیه روسیه درباره کاهش احتمالی تولید نفت، کشمکش دیپلماتیک میان تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان در روز چهارشنبه شدت گرفته بود. کرملین اعلام کرده بود که روسیه بر مبنای کاهش تقاضا یا قیمتهای پایینتر، کاهش تولید را بررسی نمی کند. این نخستین بیانیه رسمی مسکو درباره مواضع این کشور در خصوص مذاکرات کاهش تولید بود و نشان داد که ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه انتظار مشارکت بیشتر از سوی آمریکا را دارد.

واشنگتن تاکنون با اشاره به کاهش هزینه شرکتهای بزرگ و کوچک انرژی آمریکایی که در واکنش به قیمتهای پایین صورت گرفته، اعلام کرده است که کاهش تولید آمریکا اتفاق خواهد بود. این فرآیند میزان قابل توجهی نفت را از بازار حذف خواهد کرد اما به تدریج و در صورت پایین ماندن قیمتهای نفت روی می دهد.

منابع آگاه که مایل نبودند نامشان فاش شود، اظهار کرده اند که فراتر از مسئله مشارکت آمریکا، روسیه و عربستان سعودی، این تولیدکنندگان هنوز درباره نحوه توزیع کاهش تولید و همچنین مبنای کاهش تولید به توافق نرسیده اند.

اد مورس، مدیر تحقیقات کالا در "سیتی گروپ" در این باره گفت: این مسئله قابل حل است و در مذاکرات باید یک طرف موضع خود را تغییر دهد. اگر توافقی در کار نباشد، به نفع هیچ کس نیست.

پس از این که روسیه برای کاهش تولید ابراز تمایل کرد، شاخص وست تگزاس اینترمدیت آمریکا حداکثر ۱۲ درصد صعود کرد و آخرین بار ۲۵ دلار و ۸۸ سنت در هر بشکه معامله شد. با این حال همچنان حدود ۵۸ درصد کاهش از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون نشان می دهد. نفت برنت هم روز پنج شنبه با ۱.۲ درصد افزایش، به ۳۳ دلار و ۲۴ سنت در هر بشکه رسید.

با فشار ترامپ برای انعقاد یک توافق و مشارکت کشورهای گروه جی ۲۰، مذاکرات هفته جاری اهمیت زیادی دارد. کنفرانس ویدیویی اوپک پلاس ساعت چهار بعدازظهر به وقت وین آغاز می شود و روز جمعه کنفرانس ویدیویی وزیران انرژی گروه جی ۲۰ به میزبانی عربستان سعودی ساعت سه بعدازظهر به وقت ریاض برگزار می شود.

تقاضا برای بنزین، دیزل و سوخت جت ریزش کرده و پالایشگاههای سراسر جهان نرخ پالایش نفت خام را کاهش داده و نفت کمتری خریداری می کنند. روز چهارشنبه پالایشگاههای بیشتری شامل "هالی فرونتیر" و "ماراتون پترولیوم" پالایش نفت را حدود ۳۰ درصد کاهش دادند. تقاضای کمتر برای نفت به معنای پر شدن مخازن نفت و انتقال نفت به نفتکشها و تبدیل آنها به مخازن شناور نفت است.

شوکه کننده ترین کاهش مصرف سوخت در آمریکا مربوط به بنزین بوده است. طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، معیار تقاضا برای بنزین به ۵.۰۶ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده که پایینترین حد از سال ۱۹۹۰ بوده است. آمار ماهانه دیگر نشان داد که آمریکاییها از سال ۱۹۶۹ تاکنون هرگز تا این حد کم بنزین مصرف نکرده بودند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، اگر روسیه، اوپک و گروه جی ۲۰ بتوانند توافق کنند، به کاهش تاریخی حدود ۱۰ درصد از عرضه جهانی معادل ۱۰ میلیون بشکه در روز منجر خواهد شد و از فشار روی ذخایر جهانی نفت کم می کند. اما معامله گران و تحلیلگران نگرانند که توافق میان تولیدکنندگان اوپک پلاس و کشورهای گروه جی ۲۰ به محدودیت عرضه کمتری ختم شود و در نتیجه نفت کمتر از ۱۰ میلیون بشکه در روز از بازار حذف شود.