دوشنبه شب قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا با بدترین اتفاق در تاریخ خود روبرو شد که نسبت به شروع معاملات با بیش از ۲۹۲ درصد افت وارد محدوده منفی شد. محدوده منفی به این معناست که تولیدکننده، به ازای تحویل هر بشکه نفت، مبلغی را هم به خریدار (تحویل گیرنده) پرداخت می‌کند.

در سایه شیوع ویروس کرونا تقاضا برای نفت در بازار جهانی به شدت کاهش یافته و شرکت ها برای ادامه فعالیت خود و به امید بهبود اوضاع در روزهای پسا کرونا، به انبار کردن نفت حتی در نفتکش ها روی آورده و حتی نفتکش های کوچک را برای انبار نفت در سواحل امریکا اجاره می کنند.

حالا ظرفیت این انبارها تمام شده و شرکت ها مجبور هستند به خریداران برای بردن نفت مازاد خود، حتی تا بشکه ای چند ده دلار پول بدهند.

این قرارداد آتی در انتهای دوره معاملاتی بود دارندگان قرارداد باید نفت را می‌فروختند و چون کسی برای خرید وجود نداشت قیمت‌ها شروع به افت کرد با افت بیشتر و کال مارجین شدن مشتری‌ها میزان فروش بیشتر و قیمت‌ها کاهش شدیدتری پیدا کرد و تلاش برای بستن قرارداد‌ها تا قیمت منفی ادامه یافته و کارگزاران قرارداد‌های مشتریان کال مارجین را حراج کردند تا کف منهای ۴۰ دلار ثبت شد. این به معنای قیمت کل بازار نفت نیست و یک حالت معروف به contango است که در آن قیمت نقدی یا تحویل فوری از قیمت آتی کمتر می‌شود.

تصویر بالا مربوط به مشخصات قرارداد ماه می‌نفت وست تگزاس و نزدیکی زمان بسته شدن آن است که همانطور که دیده می‌شود قیمت سر رسید‌های ماه‌های آینده کاملا در سطح طبیعی قرار دارد.

‏یک توضیح به زبان ساده درباره منفی شدن قیمت نفت
کالاها در بورس کالا پیش‌فروش می‌شوند. به طور مثال نفت برای سه ماه دیگه پیش‌فروش می شود. تا آن زمان، خریدار می تواند نفتی که خریده و سررسید تحویلش سه ماه دیگه است در بورس بفروشد. اگه تا سررسید نفروشد، موقع سررسید باید کالایی که خریده را تحویل بگیرد.

‏حالا که زمان تحویل نفت‌های فروخته شده با سررسید ماه می‌نزدیک شده، انبار خریدار جا ندارد و اگه نفت را تحویل بگیرد جا ندارد که ذخیره کند. در نتیجه حتی حاضر است با قیمت صفر و حتی در شرایطی با پرداخت مبلغی چیزی که خریده را تحویل دهد.

‏سوال: چرا باید با قیمت صفر بفروشد؟ چرا همینطور تحویل نگیرد و نگه ندارد؟ چون این امر هزینه انبارداری دارد. در نتیجه حتی ممکن است با قیمت منفی نفت خریداری شده را تحویل دهد . مثلا یک دلار روی هر بشکه برایش ضرر کمتری دارد تا چند دلار هزینه انبارداری به ازای هر بشکه.

البته وضعیت بازار نفت آن چیزی که فکر می‌کنید نیست. اگر دقت کنید فقط قیمت وست‌تگزاس‌اینترمدیت به منفی سقوط کرده در حالیکه قیمت نفت برنت و سبد اوپک خیلی بالاتر است که دلیل آن بطور خلاصه این است: ‏نفت عمدتا در بازار‌های بورس پیش‌فروش می شود. قیمتی که الان بعنوان وست‌تگزاس منتشر می شود در واقع قیمت قرارداد پیش‌خرید است که موعد تحویلش روز ۲۱ آوریل یعنی همین سه‌شنبه است و نوع قرارداد اینطور است که باید بصورت فیزیکی تحویل شود؛ یعنی کسی که پیش‌خرید کرده، باید فردا نفت واقعی را تحویل بگیرد.

‏در مقایسه، قیمت برنت خیلی پایین نیامده است، چون تحویلش فیزیکی نیست یعنی در تاریخ انقضای قرارداد پیش‌فروش، فروشنده و خریدار نقدا مابه‌تفاوت قیمت قرارداد و قیمت روز را نقدا حساب می‌کنند و خبری از تحویل فیزیکی نیست. بعد از تسویه قرارداد‌های فعلی، قیمت وست‌تگزاس هم دوباره افزایش می یابد.

سرنوشت وست تگزاس برای اورال روسیه هم تکرار شد
تحولات غیرقابل پیش بینی در بازار‌های جهانی نفت ادامه دارد و درحالی که قیمت نفت وست تگزاس برای تحویل در ماه می، منفی شده است این سرنوشت برای نفت اورال روسیه هم تکرار شد و این شاخص نفت هم در حوالی منفی ٢ دلار معامله می‌شود.

برخی معامله گران زمزمه‌هایی از بروکر‌های ارشد شنیده اند که سعودی‌ها درحال تدارک دیدن اقدامی سریع برای کاهش تولید همراه با متحدانشان هستند.