برخی کارشناسان باور داشتند، تغییر کانال بورس به واسطه تعدیل هیجانات رخ داد و هر چقدر تلاطم بازار سهام کاهش پیدا کند،‌ نقش تحلیل در انجام معاملات می‌تواند پررنگ‌تر شود. زمانی که شاخص کل بورس به‌طور مستمر افزایشی نباشد، انتظارات کاذب کمتری نیز در میان فعالان می‌تواند شکل بگیرد. در بازار موازی سهام، دلار هم در سامانه نیما و هم در راسته فردوسی (بازار آزاد) وارد کانال‌های بالاتری شد. در سامانه نیما قیمت این ارز از کانال ۱۵ هزار تومانی گذر کرد و برای اولین بار وارد کانال ۱۶ هزار تومانی شد. رشد قیمت دلار در سامانه نیما می‌تواند انگیزه صادرکنندگان برای عرضه ارز را افزایش دهد و از ورود تقاضای آربیتراژی نیز جلوگیری کند. در خیابان فردوسی نیز معامله‌گران دلار را با قیمت ۱۷ هزار و ۲۰۰ تومان معامله می‌کردند که ۳۰۰ تومان بیشتر از روز پنج‌شنبه بود. روز شنبه در بازار سکه و طلا نیز، سکه طرح جدید مجددا از مرز ۷ میلیون تومانی عبور کرد. بخشی از علت رشد سکه تمام، رکوردزنی طلا در بازارهای جهانی و قرارگرفتن در محدوده هزار و ۷۴۰ دلاری بود. «دنیای اقتصاد» دلایل این تغییر کانال‌ها را بررسی کرده است.

قیمت دلار برای اولین‌بار در سامانه نیما از کانال ۱۵ هزار تومانی عبور کرد و وارد کانال ۱۶ هزار تومانی شد. آخرین قیمت اعلامی دلار در سامانه نیما ۱۶ هزار و ۱۴۸ تومان ثبت شد که ۵۳۱ تومان از قیمت قبلی بیشتر بود. قیمت دلار تنها در سامانه نیما رکوردشکنی نکرد که در بازار آزاد نیز توانست از سد کانال ۱۶ هزار تومانی گذر کند و به کانال ۱۷ هزارتومانی برسد. روز شنبه، قیمت دلار ۳۰۰ تومان بالا رفت و روی عدد ۱۷ هزار و ۲۰۰ تومانی قرار گرفت. آخرین‌بار این ارز،‌ روز چهارشنبه در کانال ۱۷ هزار تومان نوسان کرده بود. کانال‌شکنی قیمت در سامانه نیما می‌تواند اتفاق مثبتی تلقی شود؛ زمانی که قیمت دلار در بازار آزاد افزایشی باشد، رشد قیمت این ارز در سامانه نیما کمک می‌کند که فاصله بین این دو نرخ کاهش پیدا کند و امکان آربیتراژ نیز پایین‌تر بیاید. در کنار این، کاهش شکاف قیمتی، انگیزه عرضه ارز در سامانه نیما را افزایش می‌دهد و تقویت ورودی ارز به سامانه نیما می‌تواند تقاضای بیشتری را پوشش دهد. طبعا هر قدر تقاضای بیشتری در نیما پاسخ داده شود، تقاضای کمتری به سوی بازار آزاد روانه خواهد شد. در واقع می‌توان از کانال افزایش قیمت دلار نیمایی به‌صورت غیرمستقیم نوسانات قیمت دلار در بازار آزاد را نیز بهتر مدیریت کرد.

در کنار کانال‌شکنی دلار نیمایی و دلار در بازار آزاد، دیروز سکه تمام بهار آزادی نیز توانست بار دیگر وارد کانال ۷ میلیونی شود. روز شنبه، فلز گرانبهای داخلی ۲۸۰ هزار تومان رشد کرد و به بهای ۷ میلیون و ۲۲۰ هزار تومان رسید. حتی عنوان می‌شد که پس از ساعت ۴ بعدازظهر سکه بالای ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هم معامله شده است. با افزایش قیمت سکه در بازار آزاد، فاصله آن با قیمت سکه تحویل یک روزه در بورس کالا کمتر شد. به گفته فعالان یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب شد فلز گرانبهای داخلی در روز شنبه رکوردشکنی کند، افزایش بهای طلای جهانی در معاملات روز جمعه و صعود آن به محدوده هزار و ۷۴۰ دلاری بود. البته افزایش قیمت دلار نیز در رشد بهای سکه نقش داشت.

کانال‌شکنی بازارها تنها محدود به دلار نیمایی، دلار بازار آزاد و سکه امامی نبود، بلکه دیروز شاخص کل بورس نیز کانال‌شکنی کرد؛ البته شاخص کل بورس برخلاف سایر بازارها که به آنها اشاره شد، کاهشی بود. روز شنبه، شاخص کل بورس در ادامه اصلاح‌های اخیر، روند خود را منفی آغاز کرد و به زیر یک میلیون واحد بازگشت.

چرا افزایش قیمت در نیما می‌تواند اتفاق خوبی باشد؟

به گفته فعالان، افزایش قیمت دلار در سامانه نیما می‌تواند کمک کند که سمت عرضه ارز تقویت شود و از ورود تقاضای آربیتراژی نیز به بازار جلوگیری کند. در واقع این دسته‌ای از فعالان باور دارند، افزایش قیمت دلار در سامانه نیما می‌تواند صادرکنندگان را تشویق کند که ارز خود را عرضه کنند. این در حالی است که عده دیگری باور دارند، افزایش قیمت در سامانه نیما می‌تواند به‌عنوان سیگنالی جهت افزایش قیمت این ارز در بازار آزاد عمل کند. در مقابل، گروهی دیگر عنوان می‌کنند، حتی اگر چنین مساله‌ای درست باشد، نباید با آن مقابله کرد؛ چراکه پایین ماندن قیمت در سامانه نیما در حالی که ارزش دلار در بازار آزاد بالا رفته است، از یک‌سو رانت ایجاد می‌کند و از سوی دیگر موجب می‌شود که تقاضا برای خرید ارز ارزان افزایش بیشتری پیدا کند. ورود تقاضای کاذب و آربیتراژی ضرر بیشتری خواهد داشت تا اینکه در مقطع کوتاهی افزایش قیمت ناشی از رشد تقاضا را بپذیریم. به گفته این دسته در صورتی که عرضه ارز در نیما با افزایش قیمت بیشتر شود، می‌تواند قیمت در این سامانه را پایین ببرد و هم زمان این کاهش به‌عنوان سیگنالی به‌عنوان بازار آزاد عمل کند.

علت رشد دلار در بازار آزاد چه بود؟

عده‌ای از فعالان باور دارند بازار آزاد تا حدی مستقل از سامانه نیما عمل می‌کند و تغییرات قیمتی تنها اثرروانی بر یکدیگر دارند. این عده معتقدند افزایش بهای دلار در روز شنبه بیشتر ناشی از گذر دوباره نرخ حواله درهم از کانال ۴ هزار و ۷۰۰ تومانی بود. دیروز حدود ساعت ۴ بعدازظهر درهم حدود ۴ هزار و ۷۴۰ تومان بود. با این سطح قیمتی،‌ ارزش دلار می‌توانست نزدیک به ۱۷ هزار و ۴۰۰ تومان باشد. عده‌ای از بازیگران ارزی نیز باور داشتند، پس از اینکه قیمت دلار نتوانست به پایین محدوده ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومانی برود، معامله‌گران فنی با اطمینان بیشتری خود را در موقعیت خرید قرار دادند و با تصور اینکه قیمت اصلاح خود را تجربه کرده است، زمینه‌ساز رشد کانالی قیمت شدند. البته عده‌ای از فعالان هم باور داشتند، تغییر مسیر شاخص کل بورس و پایین رفتن از مرز یک میلیونی در انتظارات بازیگران بازار ارز موثر واقع شد و خریدهای آنها را افزایش داد.

رشد ۲۸۰ هزار تومانی سکه تمام

در روزی که دلار بار دیگر به کانال ۱۷ هزار تومانی بازگشت، سکه تمام بهار آزادی نیز با قدرت از مرز ۷ میلیون تومانی عبور کرد. روز شنبه، فلز گرانبهای داخلی ۲۸۰ هزار تومان افزایش یافت و به بهای ۷ میلیون و ۲۲۰ هزار تومان رسید. به گفته فعالان، نقطه مقاومتی بعدی در بازار سکه محدوده ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی است و در صورتی که از آن عبور کند، می‌تواند رشد بیشتری را به ثبت برساند. برخی از فعالان هم باور داشتند، زمزمه‌های مربوط به بسته‌شدن بازار گواهی سپرده سکه طلا در بورس کالا عامل دیگری بود که موجب شد تقاضا برای خرید سکه در بازار نقدی افزایش پیدا کند. از تاریخ ۲۱ اردیبهشت دامنه نوسانات سکه تمام بهار تحویلی یک روزه به یک درصد محدود شده است. این موضوع از نگاه برخی فعالان می‌تواند منجر به این مساله شود که تقاضای این گروه به بازار آزاد منتقل شود. با این حال، شاید مهم‌ترین عامل افزایشی در بازار سکه روز شنبه صعودی بود که روز جمعه طلای جهانی تجربه کرد. طلای جهانی روز جمعه روی عدد هزار و ۷۴۲ دلار بسته شد که بیش از ۳۰ دلار بالاتر از نرخی بود که روز پنج‌شنبه سکه‌بازان بازار داخلی معاملات خود را با آن تنظیم کرده بودند. به این ترتیب، بخش زیادی از رشد سکه را می‌توان ناشی از تحریک قیمت طلا در بازارهای جهانی دانست. در کنار این، به‌هرحال رشد قیمت دلار نیز محرک دیگری بود که معامله‌گران سکه از آن برای بالا بردن قیمت‌ها استفاده کردند.