بنابر گفته فعالان بازار، در حال حاضر که دو خودروساز بزرگ کشور طرح فروش فوق‌العاده را به اجرا گذاشته‌اند، بخش قابل توجهی از تقاضا به سمت خرید از کارخانه رفته و در نتیجه، خرید و فروش در بازار کاهشی‌تر از قبل شده است. فعالان بازار همچنین تاکید می‌کنند که آغاز فروش فوق‌العاده، روی منحنی قیمت خودروهای داخلی نیز تاثیر گذاشته است. به گفته آنها، منحنی قیمت در مقایسه با یکی دو هفته گذشته افت را به خود می‌بیند. به‌عنوان مثال، قیمت پراید (به‌عنوان ارزان‌ترین خودرو داخلی) به ۷۱ میلیون تومان رسیده و سایر خودروها نیز روندی کاهشی را در قیمت داشته‌اند.

این برای دومین بار طی یک ماه گذشته است که بازار خودرو رکود خرید و فروش را به همراه کاهش قیمت تجربه می‌کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ریشه این ماجرا در تغییر مرجع قیمت‌گذاری خودرو از وزارت صنعت، معدن و تجارت به شورای رقابت و تحولات رخ داده در طرح‌های فروش خودروسازان است. تا پیش از بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری، منحنی قیمت خودروها به شدت رشد کرد و کار به جایی رسید که پراید تبدیل به خودرویی ۹۰ میلیون تومانی در بازار شد و سایر خودروها نیز رکوردهایی بی‌سابقه از خود به جا گذاشتند.

این شد که وزارت صمت تصمیم گرفت از قیمت‌گذاری خودرو تقریبا کنار رفته و کار را دوباره به شورای رقابت بسپرد.

این شورا نیز که حدود شش سال مرجع تعیین قیمت خودرو بود، دستورالعمل قیمت خود مبنی بر صدور مجوز افزایش قیمت متوسط ۱۰ و ۲۳ درصدی ایران خودرو و سایپا را به ستاد تنظیم بازار اعلام کرد. همزمان، وزارت صمت نیز طرح‌های فروش را دگرگون و خبر از به‌کارگیری روش قرعه‌کشی در فروش خودروها داد. با توجه به این اتفاقات، قیمت‌ها در بازار ریخت، تا جایی که پراید ۹۰ میلیون تومانی تا مرز ۷۱ میلیون تومان عقب‌نشینی و از آن سو خرید و فروش نیز افت کرد. همچنین یکی از دلایل اصلی افت خرید و فروش خودرو در بازار به محدوده مجاز قیمت‌گذاری در بازار برمی‌گردد.

بر این اساس، هر فروشنده‌ای باید خودروی خود را با در نظر گرفتن ۱۰ درصد سود نسبت به قیمت کارخانه در بازار عرضه کند و تخلف از آن نیز پیگرد قانونی خواهد داشت. از آن سو نگهداری خودروی صفر کیلومتر (بدون پلاک) هم احتکار اعلام شد تا بازار خودرو از این ناحیه نیز متاثر و با کاهش قیمت مواجه شود.

اما با آغاز فروش فوق‌العاده خودروسازان طی هفته جاری، دور دوم کاهش تقاضا و معاملات و به همراه آن کاهش قیمت‌ها کلید خورد. بنابر گفته فعالان بازار، با توجه به اینکه قرار است ۲۵ هزار خودرو به‌صورت قرعه‌کشی در طرح فروش فوق‌العاده خودروسازان ارائه شود، بسیاری از مشتریان جذب این طرح شده و آن را به خرید از بازار ترجیح داده‌اند. همچنین با توجه به بازرسی‌های تعزیراتی، بسیاری از نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو فعلا فروش را متوقف کرده‌اند.

آنها از یک سو نمی‌خواهند خودروهای خود را طبق فرمول سازمان حمایت بفروشند و از سوی دیگر بیم آن دارند که مشمول پرونده تعزیراتی شده و به‌عنوان گران‌فروش تحت پیگرد قرار بگیرند. مجموع این دلایل (فروش فوق‌العاده خودرو و بازرسی‌های تعزیراتی در بازار) سبب شده خرید و فروش در بازار بیش از پیش افت کند و به تبع آن، قیمت هم کاهش یابد. این در حالی است که فعالان بازار احتمال افزایش دوباره قیمت را پس از اتمام مرحله نخست طرح فروش فوق‌العاده و با توجه به در پیش بودن سفرهای تابستانی، منتفی نمی‌دانند.