مصرف بالای برق توسط دستگاه‌های استخراج ارزهای دیجیتال و مجازی، همواره تهدیدی برای صنعت برق به شمار می‌رفته است؛ برآورد شده که برای تولید هر واحد ارز مجازی «بیت کوین» نیاز به مصرف ۷۲ هزار کیلووات برق است، یعنی برای تولید هر واحد از این نوع ارز مجازی، به اندازه مصرف ۲۸ مشترک، برق استفاده می‌شود.

در این میان، قیمت ارزان برق در مقایسه با سایر کشورها باعث شده بود که سرمایه‌گذاری گسترده‌ای توسط داخلی و خارجی‌ها در این صنعت نوپا، پرمصرف و پرابهام در کشورمان انجام شده و هزاران دستگاه ماینر (استخراج) به صورت قاچاق و غیرقانونی روانه کشورمان شود.

ساماندهی استخراج رمز ارزها

فروردین ماه پارسال بود که «محمود رضا حقی فام» معاون وقت هماهنگی توزیع شرکت مادرتخصصی تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) در پاسخ به فعالیت تولیدکنندگان بین المللی ارزهای مجازی در کشور اشاره کرد و گفت: پایین بودن تعرفه برق در ایران، موجب استقبال این تولیدکنندگان شده است.

وی افزود: تلاش می شود با توجه به فعالیت تولیدکنندگان ارز مجازی بین‌المللی - از جمله تولیدکنندگان چینی - در کشور، تعیین تعرفه مجزا برای آنان صورت گیرد.

حقی فام با اشاره به به یارانه‌دار بودن برق در کشور که عامل افزایش فعالیت این تولیدکنندگان ارز مجازی شده است، گفت: اکنون نگرانی ما حضور بیشتر تولیدکنندگان ارز مجازی بین‌المللی با توجه به نرخ پایین برق و استفاده بیش از حد از برق است.

این مقام مسوول خاطرنشان ساخت: تعیین تعرفه صنعتی و یا صادراتی دو راهکار پیشنهادی است تا بتوان مصرف این مشتریان را مدیریت کرد.

«همایون حائری» معاون برق و انرژی وزیر نیرو نیز همان روزها گفت: برق ارزان، استخراج‌کنندگان ارز مجازی را به کشورمان کشانده است که افزایش بیش از حد آنها می‌تواند به ضرر صنعت برق باشد.

وی بابیان اینکه برای تولید هر واحد ارز مجازی «بیت کوین» نیاز به مصرف ۷۲ هزار کیلووات برق است، گفت: برای تولید هر واحد از این نوع ارز مجازی، به اندازه مصرف ۲۸ مشترک، برق استفاده می‌شود که ادامه چنین روندی خطرناک است.

حائری افزود: اگر روند این استخراج ارزهای دیجیتال به همین نحو ادامه یابد پیش‌بینی می‌شود مصرف آنها به بیش از ۲ هزار مگاوات برسد.

با وجود هشدارها، همچنان استخراج‌کنندگان داخلی و خارجی ارزهای دیجیتال تلاش کردند که حضور خود در ایران را تقویت کنند؛ در واقع، سود سرشار و ارزانی برق در کشورمان به گفته متولیان و دست اندرکاران صنعت برق، پای استخراج‌کنندگان ارزهای دیجیتال داخلی و بین‌المللی را به گاوداری‌ها، زمین‌های کشاورزی و مزارع باز کرد.

استخراج ارزهای مجازی نیاز به استفاده از برق ارزان قیمت دارد تا حاشیه سود را برای استخراج‌کنندگان افزایش دهد، از طرف دیگر افزایش قیمت جهانی ارزهای دیجیتال سبب شده بود تعداد کسانی که می‌خواهند از این بازار برای خود کسب درآمدی داشته باشند روز به روز افزایش یابد.

پس از این اظهارنظرها و موضع‌گیری‌ها در باره مصرف برق دستگاه‌های ارز مجازی، رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در واکنش به فعالیت آنها گفت: فعالیت‌های مرتبط با تولید بیت کوین (ارز دیجیتالی) در ایران از نظر ما غیرقانونی است و در صورت مشاهده به صورت جدی با آن برخورد می‌شود.

پس از این اظهارنظر روند برخورد با این فعالان این عرصه افزایش یافت تا آنکه وزارت نیرو موفق به تعیین تعرفه‌ای مناسب برای آنها شد.

«مصطفی رجبی مشهدی» سخنگوی صنعت برق تیرماه پارسال گفت: مراکز استخراج بیت‌کوین می‌توانند برق مورد نیاز خود را به قیمت ریالی برق صادراتی از شبکه سراسری تحویل گرفته و یا اینکه برق مورد نیاز خود را با احداث نیروگاه‌های جدید تامین کنند و این دو راهکار وزارت نیرو برای آنها است.

وی افزود: مقرر شده تا مراکز استخراج رمزارزها با رسمیت یافتن این کسب و کار و اخذ مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت بتوانند فعالیت خود را شروع کنند.

رجبی درباره تامین برق برای استخراج کنندگان ارز مجازی اضافه کرد: مراکز ذکر شده می‌توانند برق مورد نیاز خود را به قیمت ریالی برق صادراتی از شبکه سراسری تحویل گرفته و خریداری کنند که مقررات آن در حال تدوین است تا قیمت صادراتی در ساعت‌های مختلف اوج بار و غیر اوج‌ بار محاسبه و تعیین شود.

اما تعیین این تعرفه با واکنش منفی از سوی فعالان این صنعت جدید روبرو شد به گونه‌ای که آنها تعیین قیمت برق به مبلغ ۹۶۵ تومان به ازای هر کیلووات ساعت برای استخراج کنندگان ارزهای دیجیتال توسط وزارت نیرو و تعدیل نشدن این قیمت را سبب خروج آنان و محروم شدن کشور از یک کسب و کار جدید دانستند.

«بنیامین عباسی» مدیرفنی یک شرکت فعال در عرصه استخراج ارز مجازی پارسال در باره نرخ های جدید به خبرنگار ایرنا گفت: وزارت نیرو تاحدودی حق دارد و اکنون فرصتی فراهم شده تا بتواند قسمتی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های خود را برطرف کند.

وی افزود: وزارت نیرو حق دارد، اما این کسب و کارهم باید بتواند فعالیت خود را داشته و مشکلات را برطرف کند و قیمت تعیین شده با اعمال تخفیف‌های در نظر گرفته شده دارای مزایایی برای فعالان این عرصه است، اما این نرخ قدرت رقابت را از استخراج‌کنندگان داخلی خواهد گرفت.

انجمن بلاکچین ایران هم در واکنش به تعیین تعرفه صادراتی برای استخراج‌کنندگان ارزهای مجازی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: تعیین تعرفه برق خارج از مصوبات قبلی هیات وزیران، به شدت سبب توسعه رانت و گسترش فساد می‌شود.

انجمن بلاکچین ایران در اطلاعیه خود آورده بود: کارآفرینان این صنعت، بیگانه نیستند و نمی‌توان تعرفه برق بر مبنای ارز یک کشور خارجی یا نرخ صادراتی برای آنها در نظر گرفت، آنها پیشتازان عرصه‌های اقتصاد و فناوری و زمینه‌سازان بهره‌مندی اقشار جامعه از فرصت‌های برابرند.

فعالیت استخراج کنندگان ارزهای مجازی در عین برخوردهای قهری در کشور تداوم یافت تا آنکه با فروکش کردن زمان پیک مصرف برق پس از ورو به فصل سرد سال، موضوع برخورد با آنها نیز کم رنگ شد.

افزایش بی‌رویه مصرف برق و خطر بازگشت استخراج‌کنندگان ارزهای دیجیتال

امسال، با توجه به روند فزاینده مصرف برق که این روزها مرز ۵۷ هزار مگاوات را پشت سرگذاشته، نگرانی از خاموشی‌های احتمالی رو به افزایش گذاشته است. اکنون، این سوال مطرح شده که آیا فعالیت استخراج‌کنندگان ارز مجازی اکنون متوقف شده یا اینکه مصرف برق آنها، برروی افزایش مصرف اثرگذار نیست.

امسال گرچه تعرفه‌های مصرف برق برای عموم مشترکان مشخص شده و افزایش هفت درصدی برای مشترکان خوش مصرف و ۲۳درصدی برای پرمصرف‌ها مصوب شد، اما هنوز هیچ موضع‌گیری درباره فعالان استخراج ارزهای مجازی از سوی وزارت نیرو اعلام نشده است.