چندی است که همکاری صنعت خودرو و شرکت های دانش بنیان بیشتر شده است. قطعاتی که پیش از این وارداتی بوده؛ اکنون قرار است که با همت مجموعه های دانش بنیان ساخته شود.

در این زمینه کارشناسان و فعالان هر دو حوزه به نیاز و ضرورت ایجاد همکاری‌های این چنینی برای بی‌نیازی از شرکای خارجی و واردات قطعات اذعان کرده‌اند.

این در حالی است که یک از مدیران عامل خودروسازی نیز با اعلام انعقاد ۴۸ قرارداد با مجموعه‌های دانش‌بنیان، داخلی‌سازی بسیاری از قطعات خودرو و خودکفایی که در این حوزه را دور ندیده است.

همچنین محمدرضا نجفی‌منش -رییس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی- نیز در رابطه با ضرورت استفاده از توان مجموعه‌های دانش‌بنیان در شرکت‌ها و صنعت خودروسازی کشور، گفت: همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع روندی است که در تمام دنیا طی شده است. صنعت خودروی ایران نیز مستثنی از چنین مقوله‌ای نیست. زمانی که دانش شرکت‌های خودروسازی و دانش مجموعه‌های دانش بنیان در کنار هم قرار گیرد، به هم‌افزایی می‌رسد که نتیجه آن توسعه همه‌جانبه صنعت خودرو است.

وی افزود: صنعت خودرو با در اختیار گذاشتن امکانات خود به مجموعه‌های دانش بنیان می‌تواند شرایطی را فراهم کند که شرکت‌های دانش بنیان با سرعت بیشتری به تولید علم در صنعت خودرو دست پیدا کنند. زمانی که در صنعت خودرو دانش روز مورد استفاده قرار گیرد، دیگر نبود قطعه و یا پایین بودن کیفیت خودرو توجیه پیدا نمی‌کند؛ چراکه شرکت‌های دانش بنیان به عنوان یک بازوی قدرتمند می‌توانند در کنار شرکت‌های خودروسازی قرار گیرند و این اتفاق در نهایت به نفع مصرف‌کننده نهایی خواهد بود.

ایجاد مثلت همکاری‌های مشترک در صنعت خودرو

نجفی‌منش ضمن یادآوری همکاری‌های مشترک پیشین خودروسازان و شرکت‌های دانش بنیان، تاکید کرد: در گذشته نیز همکاری‌های گسترده‌ای صورت گرفته است اما برای آنکه نتیجه بخشی آن‌ها بهتر باشد، بایستی همکاری‌ها مستمر و پیوسته باشد؛ در این صورت نتیجه آن با سرعت بیشتری عاید صنعت خودروی کشور می‌شود. باتوجه به اینکه در بسیاری از قطعات خودرو به دانش فنی نیاز داریم، لذا چاره‌ای جز بهره‌گیری از توان مجموعه‌های دانش بنیان نیست. قطعه‌سازان هم از این قاعده جدا نیستند، آن‌ها نیز باید به این سمت حرکت کنند؛ لذا پیشنهاد ما این است که مثلث همکاری‌ها بین خودروسازان، قطعه سازان و دانشگاه‌ها (دانش‌بنیان‌ها) شکل گیرد.

رییس انجمن همگن قطعه‌سازی با بیان اینکه در حال حاضر شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی با دانشگاه‌ها و مجموعه‌های دانش بنیان همکاری خود را آغاز کرده‌اند، گفت: در گذشته به جهت آنکه کمبود منابع ارزی و تحریم وجود نداشت، خودروسازان و قطعه‌سازان به طور جدی همکاری با دانش بنیان‌ها را دنبال نمی‌کردند اما در مقطع فعلی تمام بخش‌های صنعت مصمم شدند تا از توان نخبگان، دانشگاه‌ها و دانش بنیان‌ها استفاده کنند. بروز چنین اتفاقاتی است که تحریم را به یک فرصت تبدیل می‌کند.

وی تاکید کرد: برای آنکه این همکاری‌ها مستمر و هدفمند شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند نقش آفرین خوبی باشد. وزارت صمت با برگزاری جلسات و اعلام نیازهای طرفین می‌تواند همکاری‌ها را ساماندهی کند. سایپا و ایران‌خودرو به قطعاتی نیاز دارند که ساخت آن با همت مجموعه‌های دانش بنیان خواهد بود؛ لذا تعریف پروژه‌های مشترک می‌تواند کمبود برخی از قطعات را به صفر برساند. برای آنکه در این بخش پیشرفت‌ها هماهنگ شود، توصیه ما این است که پارک علم و فناوری در تولید قطعات استراتژیک خودرو ایجاد شود.

نجفی‌منش با بیان اینکه زمانی که ارز، قیمت پایینی داشت، باتوجه به اینکه هر قطعه‌ای که تولید می‌شد، امکان رقابت با قطعات مشابه خارجی را نداشت؛ لذا همین امر باعث می‌شد خودروسازان برای حفظ قیمت محصولات خود سراغ قطعات خارجی بروند، تصریح کرد: اما با افزایش قیمت ارز، تولید در کشور سودده شده است. بدین جهت سرمایه‌گذاری در تولید انواع قطعات مطلوب و اقتصادی است. که در این رابطه بسیاری از شرکت‌های قطعه ساز دانش‌بنیان شده و با تعدادی از دانش بنیان‌ها در صنعت خودرو در حال فعالیت هستند. ضمن اینکه با ایجاد میز داخلی‌سازی قطعات که توسط وزارت صمت ایجاد شده است، ما شاهد حضور مجموعه‌های دانش بنیان قوی هستیم.

رئیس انجمن همگن قطعه‌سازی برای استفاده بیشتر از دانش و توان شرکت‌های دانش‌بنیان توصیه کرد: سه اقدام در این بخش می‌توان انجام داد. می‌توانیم علاوه براینکه دانش جدید را خودمان به وجود آوریم و همچنین از متخصصان بازنشسته ایرانی خارج از کشور استفاده کنیم، می‌توانیم ماشین‌آلات دست دوم خارجی وارد کنیم تا قطعات مورد نیاز با سرعت بیشتری تامین و ساخته شود.

وی در پایان با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا به سیاست‌گذاران ثابت کرد که بدون بروکراسی‌های اداری و تشریفات می‌توان تولید را چند برابر کرد، گفت: لذا اطمینان بین طرفین مهم ترین رکن است. از آنجا که در شرایط خاص هستیم، امیدواریم که دولت برخی از محدودیت‌ها را حذف کند تا تولید برخی از قطعات وارداتی میسر شود.

دانش بنیان‌ها برگ برنده صنعت خودرو

در همین راستا، سید علی موسوی- عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس- نیز معتقد است که شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند در افزایش کیفیت محصولات و تامین قطعات خودروها نقش به سزایی داشته باشند. حمایت خودروسازان از شرکت‌های دانش بنیان برگ برنده‌ای برای این صنعت عظیم داخلی است. برای عرضه کالاهای با کیفیت و افزایش رقابت در بازارهای داخلی و حتی خارجی، نیازمند حمایت نیروهای متخصص و شرکت‌های دانش بنیان هستیم.

وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان طی سال‌های اخیر به دوره بلوغ خود رسیده‌اند، تصریح کرد: مجموعه‌های دانش بنیان با عرضه و کاربرد علم خود می‌توانند باعث رشد صنعت و به ویژه پیشرفت صنعت خودرو شوند. همچنین می‌توانند با ارائه برنامه‌ها و قابلیت‌های خود در عرصه صنعت، حمایت خودروسازان را جلب و با استفاده از امکانات مادی و غیر مادی نیازهای آن‌ها را مرتفع کنند.

موسوی ادامه داد: در بحث اقتصاد مقاومتی اصل مهم تکیه بر توان داخلی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی است تا بتوانیم در شرایط مختلف بر مشکلات موجود فائق آییم؛ با چنین رویکردی از سخت‌ترین تحریم‌ها نیز عبور خواهیم کرد.

قطع وابستگی به دانش شرکت‌های خارجی ضروری است

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی قطع وابستگی به دانش شرکت‌های خارجی را امری ضروری دانست و گفت: بومی‌سازی قطعات و دانش‌فنی در بخش صنعت کشور امری مهم است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. حال که صنعت خودرو برای همکاری با دانش‌بنیان‌ها پیش قدم شده است، ضرورت دارد که شرکت‌های دانش بنیان برای همکاری اعلام آمادگی کنند. بنابراین امیدواریم در آینده شاهد رشد و پیشرفت دانش در بخش صنعت و همکاری متقابل شرکت‌های دانش بنیان، دانشگاه‌ها و خودروسازان باشیم.