در حالی اخبار منتشر شده حاکی از حذف ارز مرجع واردات برنج است که چند روز پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت حذف ارز مرجع واردات اقلام اساسی مانند برنج و گوشت را رد کرده بود.

در تازه‌ترین اظهارنظر، رییس مجمع واردات اعلام کرده که "مذاکرات نهایی در خصوص اختصاص ارز صادراتی برای واردات برنج و گوشت انجام شده است".

به گفته محمدحسین برخوردار "درخواست داده شده بود که واردات برنج و گوشت از طریق ارز مبادله‌ای و ارز حاصل از صادرات انجام شود و قطعا از این پس قیمت‌گذاری برنج نیز متفاوت می‌شود. "

در همین حال آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که در 9 ماهه امسال 897 هزار تن برنج به ارزش 884 میلیون دلار و با ارز مرجع وارد کشور شد. همچنین براساس آمار سازمان توسعه تجارت از اول شهریور تا پایان آذر ماه امسال برای واردات دو میلیون و 42 هزار تن برنج ثبت سفارش انجام شد. از این میزان یک میلیون و 600 هزار تن برای دریافت ارز مرجع به بانک معرفی شدند و 650 هزار تن هم ارز مرجع دریافت کردند. همچنین در این مدت 350 هزار تن برنج وارد کشور شد که برنامه توزیع معادل 150 هزار تن بود.

از سوی دیگر در 9 ماهه امسال حجم ثبت سفارش واردات برنج بالغ بر 4 میلیون و 544 هزار تن شد که از این میزان 897 هزار تن برنج وارد کشور شد. این در حالی است که کل نیاز سالانه کشور به واردات برنج 500 هزار تن برآورد می‌شود.

پیشتر نیز گمرک ایران از ورود نخستین محموله از یک مجموعه 11 هزار تنی برنج آرژانتینی به کشور از طریق از گمرک ارومیه خبر داده بود.

به طور کلی نیاز سالانه کشور به برنج حدود سه میلیون تن است که با وجود واردات حدود 900 هزار تنی و تولید دو میلیون و 400 هزار تنی مشخص می‌شود که در 10 ماهه امسال بیش از نیاز کشور برنج تولید و وارد شده است. این در حالی است که کارشناسان بازار معتقدند احتکار برنج باعث ایجاد ذهنیت کمبود آن در کشور شده و واردکنندگان آن با این شیوه به دنبال دریافت ارز مرجع برای واردات آن و فروش به قیمت‌های آزاد هستند.

بازار برنج منظم نیست

در همین رابطه مجید رضا حریری رییس کمیسیون واردات اتاق ایران در پاسخ به سوال خبرنگار که چرا ارز مرجع برای واردات برنج حذف شده است، اظهار کرد: از نظر من ارز مرجع به واردات هیچ کالایی نباید اختصاص داده شود زیرا باعث ایجاد فضای رانتی در کشور می شود.

وی با بیان این‌که اصلا منطقی نیست که در فضای اقتصادی دو نرخ ارز مرجع و مبادله‌ای وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: دو نرخ 1226 تومانی و مبادله‌ای که از سوی دولت اعلام می شود باید به سمت یکسان شدن حرکت کند زیرا نرخ ارز در بازار آزاد به طور طبیعی به روند خود ادامه می‌دهد.

رییس کمیسیون واردات اتاق ایران گفت: پیش از این تجهیزات پزشکی در اولویت قرار داشت که ارز مرجع برای واردات آن تخصیص می‌یافت ولی حالا قرار شد فقط دارو ارز مرجع دریافت کند و تجهیزات پزشکی با ارز مبادله‌ای وارد کشور شود.

وی با تاکید بر این‌که بازار برنج در حال حاضر منظم نیست، تصریح کرد: بسیاری از برنج‌هایی که با ارز مرجع وارد شده در مرحله توزیع متوقف شده یا با نرخ آزاد در بازار توزیع شده‌اند.

حریری با بیان این‌که این موضوع در مورد همه کالاهای موجود در اولویت اول و دوم وجود دارد تصریح کرد: اختصاص ارز 1226 تومانی به کالاهای موجود در اولویت‌ اول و دوم باعث بوجود آمدن همین رویه می شود همان طور که بسیاری از زائران خارجی از داروخانه‌های ایرانی دارو به مقدار زیاد با ارز 1226 تومانی خرید می‌کنند.

رییس کمیسیون واردات اتاق ایران ادامه داد: این داروها با ارز 1226 تومانی وارد کشور می شوند ولی زائرانی که وارد کشور شده تا جایی که می‌توانند دارو خریده واز کشور خارج می‌کنند.

وی بیان کرد: هر نوع نرخ گذاری غیر واقعی روی قیمت ارز منجر به شکل گیری بازارهای فاسد می‌شود. گوشت نیز همین وضعیت را دارد و زمزمه حذف ارز مرجع برای واردات آن نیز مطرح است.

حریری با بیان این‌که ممکن است روند حذف ارز مرجع از کالاهای اولویت اول و دوم همچنان ادامه پیدا کند تصریح کرد: گوشتی که ارز مرجع دریافت می کند باید با قیمت حدود 12 هزار تومان به دست مصرف کننده برسد ولی آیا چنین اتفاقی می افتد؟!

وی افزود: زمانی که به واردکننده ارز 1226 تومانی داده می‌شود در مرحله اول باید نظارت کرد که آیا آن واردکننده ارز خود را صرف واردات کالای اولویت اول و دوم کرده است یا خیر. سپس باید بررسی کرد که آیا کالا با ارز 1226 تومانی خریداری شده است یا خیر. باید کنترل شود که آیا واردکننده با قیمت واقعی کالای خود را در بازار عرضه کرده است یا خیر.

او ادامه داد: در نهایت باید به روند توزیع ارز با قیمت یارانه‌ای توجه کرد و بررسی کرد که آیا کالا با قیمت یارانه‌ای به دست مصرف کننده نهایی رسیده است یا خیر.

حریری گفت: زمینه برای انجام هر نوع فسادی در اقتصاد با حضور ارز مرجع اعم از احتکار و گرانفروشی وجود دارد.

اختصاص ارز صادراتی برای واردات برنج

در همین رابطه محمدحسین برخوردار، رییس مجمع واردات نیز با بیان این‌که مذاکرات نهایی در خصوص اختصاص ارز صادراتی برای واردات برنج و گوشت انجام شده است، اظهار کرد: این موضوع در مراحل نهایی به سر می‌برد و ابلاغیه آن هنوز ارسال نشده است.

وی ادامه داد: ما درخواست داده بودیم که واردات برنج و گوشت از طریق ارز مبادله‌ای و ارز حاصل از صادرات انجام شود و قطعا از این پس قیمت گذاری آن متفاوت می شود.

او با بیان این‌که در این مذاکرات مقرر شده تجار بتوانند برای گروه‌های کالایی اولویت2، برنج و گوشت از ارز مبادله‌ای استفاده کنند تصریح کرد: تمام تلاش ما این است که هر چه زودتر ارز مرجع حذف شده و خانوارهای ضعیف‌تر از کوپن الکترونیک در راستای بهبود معیشت خود استفاده کنند.

همچنین یک مقام مسوول در وزارت صنعت، معدن و تجارت حذف ارز مرجع از برنج را قطعی اعلام و اظهار کرد: پس از نهایی شدن این مذاکرات این تصمیم به طور رسمی اعلام می‌شود.