در ماه‌های گذشته گزارش گمرک نشان داد که حدود ۶ میلیارد دلار کالا اساسی و تولیدی در گمرک‌ها وجود دارد که ۳.۵ تا ۴ میلیون تن آن را کالاهای اساسی تشکیل داده که به دلایل مختلف ترخیص آنها با مشکلات و موانعی مواجهه بوده است.

بعد از اعلام موانع پیشروی ترخیص کالاهای اساسی و پیشنهاداتی برای رفع آن در قالب گزارشی از سوی گمرک ایران به رئیس جمهور و مواففت با کلیات آن، طی جلساتی بین دستگاه های زیربط دستورالعمل‌های مربوط به تسیهل ترخیص کالاهای اساسی اجرایی و به تدریج بخشی از این کالاها در مرحله ترخیص قرار گرفتند.

یکی از مسائل مربوط به ترخیص کالاها مشکلات ارزی و دریافت اعلامیه تامین ارز بود چرا که بخش زیادی از این کالاها در صف ترخیص ارز قرار داشتند و تا هنگامی که اعلامیه تامین ارز آنها دریافت نمی‌شد امکان ترخیص از سوی گمرک وجود نداشت، از این رو طی مصوبه‌ای قرار بر این شد تا تمامی کالاهای اساسی به محض دریافت مجوز و اعلامیه تامین ارز به صورت اعتباری امکان ترخیص فوری داشته باشند. در عین حال که در رابطه با کالاهای غیر اساسی نیز به تشخیص وزارت صمت ترخیص فوری صورت بگیرد.

بعد از آن هم در رابطه با پنج قلم کالای اساسی به میزان ۲.۵ میلیون تن تصمیم دیگری گرفته شد؛ به طوری که کالاهای ذرت، دانه‌های روغنی، سویا، جو و روغن خام بدون دریافت اعلامیه تامین ارز و کد رهگیری از بانک امکان ترخیص فوری پیدا کردند.

بعد از اقدامات صورت گرفته تازه ترین گزارش ارونقی -معاون فنی گمرک ایران- نشان می‌دهد که در پنج ماه اول امسال بیش از ۱۰ میلیون تن کالای اساسی و ضروری از گمرکات ترخیص شده است مه ارزش این میزان از کالای ترخیص شده حدود ۴.۷ میلیارد دلار بوده است که در مقایسه با سال گذشته یک رکورد محسوب می‌شود.

اما در موردکالاهای تولیدی و غیر اساسی با وجود پیگیری های صورت گرفته هنوز ترخیص فوری آنها صورت نگرفته و احتمالا بارتوافق بین دستگاه ها و رفع موانع این کالا ها نیز امکان ترخیص سریع پیدا کنند.

این در حالی است که آمار نشان می دهد که کالاهای غیر اساسی غیرکانتینری دارای وزنی معادل سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن بوده و اکثر آنها مواد اولیه مربوط به خطوط تولیدی، ماشین آلات و تجهیزات مربوط به پروژه ها و اقلام واسطه ای تولید و یا سرمایه ای هستند.