بازار ارز در هفته جاری در حالی کار خود را آغاز کرد که شاهد افزایش قابل توجه قیمت‌ها بود، بر این اساس در دو روزی که از فعالیت این بازار در این هفته می گذرد، شاهد رشد حدود ۱۰۰۰ تومانی دلار و یورو بوده ایم.

این افزایش قیمت در حالی رخ داده است که در هفته گذشته بازار ارز شاهد تعادل قیمت‌ها و آرامش بود و تنها در روز منتهی به ایام تعطیلات به دلیل افزایش طبیعی تقاضا، با رشد مقطعی قیمت ارز همراه شد. اما به نظر می‌رسد برخی از دلالان و سفته‌بازان این بازار، پس از پایان تعطیلات قصد دارند تا مانع از بازگشت بهای ارز به قیمت متعادل خود بشوند.

بازار ارز پس از پایان تیرماه و بازگشت بخشی از ارزهای حاصل از صادرات به بازار داخلی، شاهد کاهش التهاب و توقف نرخ دلار در محدوده کانال ۲۲ هزار تومان و یورو در محدوده کانال ۲۵ هزار تومان بود. این روند آرام در بازار پس از گذر از مرداد، در شهریور نیز با افزایش قابل توجه عرضه ارز در سامانه نیما، همچنان استمرار یافت. استقبال صادرکنندگان از قیمت‌های ارائه ارز در بازار مشخصه تعادل در این بازار بود که منجر به بهبود روند صادرات کالاهای غیر نفتی در کشور نیز شد. روندی که پس از بروز بحران کرونا دچار وقفه شده بود.

تداوم تعادل در بازار و برقراری آرامش می‌تواند به مرور دست بازارساز را برای تامین و تخصیص ارز کالاهای وارداتی به کشور و کنترل بازار ارز بازتر سازد. مسئله ای که خبری ناخوشایند برای سفته‌بازان و نوسان‌گیران بازار ارز است. بنابراین به اعتقاد برخی از کارشناسان، این گروه از فعالان بازار ارز با هدف برهم زدن این تعادل، از افزایش مقطعی تقاضا به دلیل ایام تعطیلات عزاداری سالار شهیدان، سوء استفاده کرده و با ترتیب دادن معاملات صوری و شبانه سعی در دستکاری قیمت‌ها و در نهایت فروش ارزهای در اختیار خود با قیمتی غیرمنطقی دارند.

نشانه این تلاش را در بازار روز گذشته دلار می‌توان مشاهده کرده و در حالی که روز گذشته فروش دلار در صرافی‌های بانکی با بهای ۲۳ هزار و ۵۰ تومان انجام می‌شد، سفته‌بازان قیمت دلار را در بازار آزاد در ساعات پایانی روز، یعنی در محدوده ساعت ۲۲ تا ۲۳ شب طی افزایش قیمتی ۵۰۰ تومانی به کانال ۲۴ هزار تومان رساندند و امروز معاملات دلار را از کف قیمت ۲۴ هزار تومان آغاز کرده و تا حدود ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان نیز افزایش داده‌اند.

این افزایش قیمت یکباره و شدید قیمت دلار در حالی است که هفته پیش در همین روز قیمت دلار در صرافی‌های بانکی ۲۲ هزار و ۴۸۰ تومان و در بازار آزاد در محدوده ۲۳ هزار تومان معامله شد.

افزایش قیمت دلار طی دو روز گذشته (پس از پایان تعطیلات) هیچ مبنای منطقی و اقتصادی و حتی روانی ندارد. بازار ارز در روندی متعادل به سر می‌برد و شاهد هیچ گونه افزایش تقاضا یا کاهش عرضه نیست. از سوی بازار سرمایه نیز از هفته گذشته به روندی متعادل رسیده است و توان اثرگذاری بر نرخ ارز را از دست داده است.

همچنین تهدید آمریکا بر استفاده از مکانیسم ماشه هم با مخالفت جدی طرف‌های اروپایی حاضر در برجام و همچنین روسیه و چین مواجه شده است. مخالفتی که همراهی سایر کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل را هم با خود به همراه دارد. بنابراین از هم اکنون نمی‌توان هیچ احتمالی برای موفقیت این تهدید آمریکا تصور کرد. این موضوع را هم نباید فراموش کرد که تاثیر روانی تهدید لفظی آمریکا بر استفاده از مکانیسم ماشه نیز در هفته‌های گذشته تاثیر مختصر خود بر بازار ارز را گذاشت و به عبارتی اثر آن «پیش‌خور» شده است.

به همین دلایل، نگاه تحلیل‌گران در یافتن دلیل افزایش یکباره قیمت ارر طی دو روز اخیر به دلالان بازار ارز محدود می‌شود. در این روزها سفته‌بازان و نوسان‌گیرانی که در هفته‌های گذشته به دلیل سیاست‌های کنترلی بازارساز، از ناحیه عدم فروش ارزهایی که با قیمت گزاف خریداری کرده بوده‌اند، متحمل ضرر شده‌اند، به دنبال آن هستند تا با تداوم دادن صوری و غیر واقعی شرایط افزایش تقاضا، بستری را برای فروش ارزهای در اختیار خود فراهم سازند.

اما شرایط واقعی اقتصادی کشور نشان می‌دهد در صورت هوشیاری خریداران ارز، آنها امکان زیادی برای توفیق در این برنامه خود نخواهند داشت.

عدم استقبال بازار از خرید ارز گرانقیمت، در کنار اقدامات بانک مرکزی و وزارت امور خارجه برای آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در برخی کشورها که در این روزها شدت نیز یافته است، عواملی هستند که امید به بازگشت بازار به نقطه تعادلی و قرار گرفتن بهای ارز در کف قیمتی خود را تقویت می‌سازند.